Verskil tüsken versys van "Lucas Jonker"
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
KGeen bewerkingssamenvatting |
Volgörde; Tiesing zien boeken enuumd |
||
Regel 2:
==Waandel==
Lucas Jonker zag 't
==De roman ''Harm''==
[[Image:Harm.jpg|180px|thumb|right|''Harm'' in de uutgave van Stichting Het Drentse Boek (1988)]]
Jonker begunden een riege vertellegies te schrieven oaver het boerenlèven op 't 'Hogelaand' bi'j 't Drèents-Oaveriesselse grèensreviertien de [[Riest (revier)|Riest]], toen as-e zag det de treditionele
Iene van de bronnen veur de vertellegies was Jonker zien grofva Warner Wessels Ruine (Waander Rune nuumd). Dizze man was onderwiezer, kastelein en boer in de [[buurtschop]] [[Linde (De Wolden)|Linde]] (gemiente [[Zuudwolde (Drenthe)|Zuudwolde]]) in [[Drenthe]], an de oaverkaante van de Riest. Hi'j kun machtig mooi vertellen. Een aandere bron was Jonker zien opoe. In de vertellegies zölf stiet niet krek waor en wanneer as 't ien en aander speult, mar dit mut 't Drèentse diel (boaven de Riest) van de streek tussen Zuudwolde en De Vaort in de tweide helfte van de neengtiende ieuw weden. Harm zol warkelijk bestaon hebben.
De vertellegies wördden in 1928 as 't fulleton ''Harm Boer'nlèv'n an de Riest'' of-edrokt in de ''Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant'' (later ok in de ''Meppeler Courant''). De mèensen waren zo drok op de belèvenissen van Harm det 't fulleton in december 1929 mit plaoties van [[Evert Musch]] in boekvorm uutkwaamp en in 't zölde jaor wördden herdrokt (beide drokken in 1500 exemplaren). Tien jaor later, in 1939, verscheen de darde drok bi'j Boom in [[Möppelt]]. 't Boek wördden ok buten 't [[Nedersaksisch|Nedersaksische]] taalgebied goed ontvangen. De lu kent 't boek, det nog aal populair is, as de eerste Drèentstalige roman. De hoaste hielemaol in 't Drèents eskreven fulletons van [[Harm Tiesing]] bint wal older, mar bint pas later - in 't jaor van Tiesing zien hengaon (1936) - in boekvörm uutegeven.<ref>[http://www.drentsetaol.nl/schrieverij/schrievers/harm_tiesing.htm Drentse Taol (vandage 't Huus van de Taol) oaver Harm Tiesing</ref>
==Vervolg op ''Harm''==
Op verzuuk van völle lezers schreef Jonker een vervolg: ''Harm, de boer van 't Hoogelaand'', det net as de darde drok van ''Harm Boer'nlèv'n an de Riest'' in 1939 uutkwaamp bi'j Boom in Möppelt. Dit tweide diel lik veural ebaseerd op vertelsels van Willem de Vries, heufdonderwiezer an dezölfde schoele op Linde daoras Waander Rune onderwiezer ewest had. In dit diel kömp de [[Moord op Mina Koes|moord]] veur die in 't echt in 1881 epleegd is deur Remmelt van der Hulst op Mina Koes in 't [[Schotterveld]] bi'j Zuudwolde. Kört nao 't schrieven van 't tweide boek kreeg Jonker een bloeduutstörting achter zien ogen en wördden 't aal slimmer mit zien gezichtsvermogen. Hi'j störf in zien woonplaats De Vaort.▼
't Eerste boek oaver Harm wördden in 1988 opni'j edrokt deur de [[Stichting Het Drentse Boek]] in Zuudwolde; 't tweide boek een jaor later. De taal wördden an de ni'je Drèentse spelling an-epast, zodet völle weglaotingstekens kwamen te vervallen. Een körte beschrieving van Jonker zien lèven en waark hef Hendrik Nijkeuter op-eneumen in zien proefschrift ''De "pen gewijd aan Drenthe's dierbren grond": Literaire bedrijvigheid in de Olde Lantschap, 1816-1956"''.▼
==Beoordieling van ''Harm''==
De vertellegies oaver Harm schiet in literair opzicht wal wat tekört: as 't oe beveurbeeld bi'j een bepaalde situatie ni'j döt hoe as de betrokken personages d'r op reageert, wördt dit niet oaveral goed uut-ewaarkt. Ie komt daorumme niet zo dichte bi'j de personages te staon as wel meuglijk ewest had. Ok springt 't hi'j-perspectief soms kats oaver op een vertellersperspectief, en is de voortgaank van 't verhaal mangs wat ebreuken vanwegen 't fulleton-karakter d'rvan. Mar juust dizze naïviteit van de schriever hef ok zien innemende kaante, umdej markt det hi'j dichte stiet bi'j 't volkien det as hi'j beschrif. De vertellegies beschrieft krek de manier van lèven en de aord van de mèensen op 't plattelaand an de Riest. Jonker hef er een bulte authentieke gebruken en ok waore gebeurtenissen in verwarkt.
Regel 19 ⟶ 25:
In 1934 verscheen an De Vaort bi'j 't honderjaorig bestaon van de hervörmde karke 't gedèenkboek ''Hoe 't was, hoe 't werd....Een terugblik bij het eeuwfeest der Ned. herv. kerk en gemeente te Dedemsvaart''. Det mut grotendiels 't wark van Jonker ewest hebben.
In de [[Tweede Wereldoorlog|oorlog]], in 1943, stund Jonker zien verhaal ''Mulders Elsien'' (det ok an de Riest speult) in de bundel ''Elf. Het land vertelt. Elf van de beste verhalen uit de elf gewesten van Nederland'', verzameld en in-eleid deur deur Max Wolters en in Amsterdam bi'j de [[Arbeiderspers]]
==
<references />
▲Op verzuuk van völle lezers schreef Jonker een vervolg: ''Harm, de boer van 't Hoogelaand'', det net as de darde drok van ''Harm Boer'nlèv'n an de Riest'' in 1939 uutkwaamp bi'j Boom in Möppelt. Dit tweide diel lik veural ebaseerd op vertelsels van Willem de Vries, heufdonderwiezer an dezölfde schoele op Linde daoras Waander Rune onderwiezer ewest had. In dit diel kömp de [[Moord op Mina Koes|moord]] veur die in 't echt in 1881 epleegd is deur Remmelt van der Hulst op Mina Koes in 't [[Schotterveld]] bi'j Zuudwolde. Kört nao 't schrieven van 't tweide boek kreeg Jonker een bloeduutstörting achter zien ogen en wördden 't aal slimmer mit zien gezichtsvermogen. Hi'j störf in zien woonplaats De Vaort.
▲'t Eerste boek oaver Harm wördden in 1988 opni'j edrokt deur de [[Stichting Het Drentse Boek]] in Zuudwolde; 't tweide boek een jaor later. De taal wördden an de ni'je Drèentse spelling an-epast, zodet völle weglaotingstekens kwamen te vervallen. Een körte beschrieving van Jonker zien lèven en waark hef Hendrik Nijkeuter op-eneumen in zien proefschrift ''De "pen gewijd aan Drenthe's dierbren grond": Literaire bedrijvigheid in de Olde Lantschap, 1816-1956"''.
==Bronnen==
| |||