Virtuele warkelikheid

Virtuele warkelikheid (vake ofkörted töt VR, uut engelsk virtual reality) is ne elektroniske, nåbootste ümgeaving dee med een VR-höyvdstel of up een ümslutend netwark van skarmen bekeaken kan worden. De technik in et höyvdstel meat wår as den draeger henkikt en löt de projekteerde bealden meddraien. Döärdat den bril et heyle blikveld ümslut, wördt de blik up de echte wearld en de beleaving der van vervöngen döär komputerbealden. De bealden in et höyvdstel köänet lyken up de echte wearld, mär ouk ne kompleet fiktive wearld vöärstellen. In et kort kan ymand med VR in ne künstmåtige wearld rundkyken en -beweagen. In avanceerdere höyvdstellen köänet ouk gelüüdseffekten invoogd worden üm de sintügelike beleaving te verstarken.

VR-apparatüür in gebruuk by de Europääske Rumtevårtorganisåtsy

VR wördt vaker bruked in videospellekes vöär et vermaak, mär ouk by upleidingen en träningen (mangs ouk militär en medisk) wördt VR voordan vakerder insat.

Naam

"Virtueel" beteakent al seyt ungeveyr et midden de 15. eywe "yts wat in weasen of by uutwarking wårneambår is, mär nit in et echt of feitelik". De term "virtueel" besteyt in de beteakenis van "nit warkelik bestånd mär wal verskynend emaked med software" al vanaf 1959 in et engelsk.

Förme en wysen

Eyne wyse wårmed virtuele warkelikheid maked wordt is simulaty. Rysimulaty, by vöärbeald, gevt nen bestüürder den indruk dat he echt jagd döär de beweaging van nen auto nå te bootsen dee den vöärder veroorsaket. Et oavereynkoamstige beald, beweaging en gelüüd wordet terüggeleided når den bestüürder.

Med virtuele warkelikheid up avatarbasis köänet lüde deylneamen an de virtuele ümgeaving med ne afbealding. By projekteerde virtuele warkelikheid is naukürige nåmaak van de echte wearld belangryk, üm by vöärbeald robotnavigaty, bouwsteade-modellering en vleegsimulaty good te låten loupen. Virtuele warkelikheid up basis van afbealdingen is stöädigan populäärder wörden in digitale künstgemeynskappen. Üm wårheidstrouwe modellen voord te brengen is et van weasenlik belang üm 3D-inhold good te verwarken. Vöär et modelleren van kleine vöärwarpen wördt meystentyds van dichtby med ne kamera ne upname maked.

By VR vöär komputers wördt ne virtuele 3D-wearld up een bealdskarm töynd sunder beweagingsvolgende techniken. Vöäle first-person videospellen sint dår vöärbealden van. Verskillende inbouwde geböärtenissen, reagerende karakters en andere interaktive künstgreapen wördt den spöäler et gevööl geaven dat se der heylemål in sit. Een grout pünt van kritik is dat der gin sicht upsyd is, wat den spöälers gewårheid van de ümgeaving beparket.

Nen amerikaansken soldåt düt ovenen med ne VR-brille.

Med een HMD-höyvdstel (head-mounted display) is de beleavingswearld vöär gebrukers starker, ümdat et et heyle blikveld ümslut. In et höyvdstel sittet meysttyds twey kleine sköärmkes med skarp beald vöär yder ouge. Disse låt de virtuele wearld uut net yts nen anderen hook seen, wårdöär den gebruker se in et höyvd samenvoogt en de illusy van 3D ontsteyt. Döär de gelüüdseffekte te koppelen an dat wat der in et blikveld geböärt, wördt de rüümtelike beleaving verstarked. Ouk med haptiske technology kan een gebruker de virtuele wearld lichamelik beinvlouden. Döär der ne treadmöäle an te koppelen kan gebruker sik vöär et gevööl når alle kanten beweagen.