Zwartewaterklooster

Veur de buurtschop van vandage de dag muj bij Zwartewatersklooster wezen.

't Zwartewaterklooster was een in 1233 esticht Benedictiener vrouwenklooster ten noorden van Asselt in 't Oaversticht, tègenwoordig de pervincie Oaveriessel. In of bi'j 't klooster, det eerst Mons Sanctae Mariae oftewal Mariënbarg hietten, lag een groot antal mansluden begraven die onder de bisschop van Utrecht evochten hadden en in 't Oaversticht esneuveld waren. Ok de namen Insula Dei en Insula beate Marie waren veur 't klooster in umloop. De name Zwartewaterklooster kump van de ligging naobi'j de revier 't Zwarte Water.

't Terrein van 't vroggere Zwartewaterklooster lig achter 't karkhoffien.

't Zwartewaterklooster lag naobi'j 't Zwarte Water. Op de kaorte ziej waor de revier deur 't tègenwoordige Oaveriessel streump.

Begraafplaatse

De kloostergronden waren de leste röstplekke van verscheiden ridders die ummekomen waren in de Slag bi'j Aone (1227), 't heugtepunt van de machtsstried tussen de bisschop van Utrecht Otto II can Lippe mit zien kompanen en de Coevernse kestielheer Roelfe II van Coevern. Dizze leste had mit een leger Drèentse mansluden en vrouwluden 't bischoppelijke leger 't moeras de Mommeriete bi'j Hardenbarg in elokt; de peerden zakten weg en de bisschop mit een bulte ridders wördden of-eslacht. Heur lieken bint vermoedelijk in platbodems oaver de Vechte naor de plekke naobi'j de reviermonding ebrocht daoras Willeband van Oldenbörg, de opvolger van de sneuvelde bisschop Otto, 't klooster leut oprichten. De gesneuvelden mussen dagens deur de nonnen, daoras d'r oorspronkelijk twintig van waren, herdacht wörden in 't koorgebed.

Orgenisaotie

De stichting van 't klooster gef an det ze in de 13e ieuw al aordig waren evörderd mit 't in cultuur brengen van 't laand daor. Een klooster kwaamp mit zien orgenisaotievermogen, centeri'je, technische kennis en beheersing van 't schrift ok mooi van passe bi'j 't uutvoeren van waterhuusholdelijke prejecten.

Um 't klooster an inkomsten te helpen, mussen de gebrukers van 't vene een gebied van veertien zogenaamde hoeven ofstaon an de joffers van 't klooster. Dit gebied hietten van die tied of an 't Monnikenslag. Ok kreeg de leefgemienschop de rechtspraoke oaver 't vene ten oosten van 't klooster en 't recht op een tiende diel van de vruchtopbrengst. De liefspreuke van de nonnen, 'ora et labora', bid en wark, wördden letterlijk toe-epast.

't Beheer oaver de goederen had de proost, die mit een paar ördebreurs op 't kloosterterrein in de proosdi'je woonden. Uut dizze breurs keus de proost de pestoors veur de perochies die vanuut 't klooster wördden esticht. Ien van de breurs was biechtvader veur de nonnen. De nonnen wördden bi'jestaone deur 'conversen': lekezusters veur 't dagense wark en lekebreurs veur 't zwaore wark op 't laand.

De kloosterkarke wördt eziene as de eerste karke van Roevène.

Ende

De Riffermaotie, de grote karkhervörming in de 16e ieuw, maakten een ende an 't kloosterlèven. In 1582 was 't Zwartewaterklooster verlaoten en woonden de nonnen in Asselt. 't Kloosterbezit was oaveregaone op 't stadsbestuur. 't Onbewoonde en vervalen kloostergebouw wördden of-ebreuken deur boeren in de umgeving, die de stiender gebruukten veur de bouw van heur boerenspillen. In de Fraanse tied wördden de veurmaolige kloosterbezittingen staotseigendom en in 1802 bint de leste goederen verkocht.

Bronnen

• Canon van Stappest: 'Het Zwartewaterklooster. Geloof en ontginning hand in hand'
• Canon van Zwartewaterlaand: 'Het Zwartewaterklooster. Zieltjes winnen op het hoogveen'
• Friedel Helga Roolfs, Heike Riedel-Bierschwale en Volker Honemann (red.) (2010), Een cronike van den greven van Benthem: Edition und Übersetzung einer Spätmittelalterlichen Chronik über die Grafen von Bentheim, Builefeld: Verlag für Regionalgeschichte

Dit stok is eschreven in 't Zuudwest-Zuud-Drèents van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.