Amsterdams

t Amsterdams is t stadsdialekt dat sprökn wördt duur de autochtone "volksklasse" van Amsterdam. Duur massale migratie in de 20e eeuw is t now ok de volkstaal van Almere en Lelystad en heur iej t ok vaak in biejvuurbeeld Purmerend en Hoorn.

Volgens Johan Winklers Dialecticon (1874) was Amsterdams oorsproonkelik een Freesk dialekt; mer dit is hiel onwoarschienlik. Wal is zeker dat t Amsterdams van de 16e en 17e eeuw meer Noord-Hollaands van karakter was. t Wördt now töt t Zuud-Hollaands reaknd.

Roond 1800 möt t Amsterdams in zien hudige voarm terechtekomn wean. In de 20e eeuw wörde t Amsterdams meer met één bepoalde buurt associeerd: de Jordaan. De volkszangers Willy Alberti en Johnny Jordaan zongn de heeltied in t Amsterdams of met een Amsterdams aksent. Ok Dorus, André Hazes, Danny de Munck en Lange Frans & Baas B wördn bekeand met heur Amsterdamse kleuring. In 2000 kreag de rapgroep Osdorp Posse een hit met Origineel Amsterdams, een rap oaver t Amsterdams.

Amsterdamse weurde

Der bint völle weurde, die vuurnamelik in Amsterdam worden broekt, en hoast nich doarboetn. n Antal doarvan wördn mer tiedelik broekt, mer völle doon t al joarn onmeunig good, en wördn doarmet ok boetn Amsterdam broekt.

• jajem - jenever
• jaap - snee (wond)
• ouwehoeren - völ proatn zunder wat nuttigs te zegn
• 'm peren - vortgoan (ik peer 'm!)
• afgepeigerd - doodmeu
• gladjanus

Oetgoande verbeendingn

• t Meertens Instituut hef op heur webstie een geluudsfragment van sprökn Amsterdams