Beulaeke

Beulaeke of Beulake was een dörp dat bestond vanof begun 15e eeuw töt 1776 in de Kop van Overiessel, ongeveer ten noordoosten van Et Klooster en ten noordwesten van Ronduite. Et dörp is deur stormvloed in 1776 verdrunken in wat now de Beulakerwiede het.

Naeme

De naeme is of-eleid van Bodelaecke, waorvan bode verwant is mit et Duutse Bude (stal), et Friese bode (schure) en et Nedersaksische boô, een hut veur koenen of schaopen; een laecke is een moerassig gebied.

Ontstaon en gruui

In de beguntied was Beulaeke een buurtschop mit een paer huzen, waorschienlijk bewoond deur veenarbeiders. Ok in et laetere Beulaeke haj veurnaemelik intensieve törfwinning. Et dörp kwam töt staand langes een wat hoger elegen pad - et Beulaekerpad. Daorlanges wodden huzen ebouwd; de törfstikkers kregen de törf direkt achter et huus weg. Disse wodden of-evoerd via een paer kenalen, waoronder de Arembergergracht die now nog zudelk richting De Sluus löp. Via de haven van Blokziel en laeter De Sluus wodden de törf over de Zuderzee of-evoerd naor Amsterdam en doar verkocht. Van 1650 töt 1751 gruuide et dörp uut töt 45 volweerdige woningen mit 247 bewoners.

Wilde vervening

Deur de grote behoefte an törf gebruukten de törfstikkers elke vierkaante meter, waordeur et waeter steeds meer ruumte kreeg. Om et vene te laoten dreugen, waren lang-erekte akkerstroken oftewal legakkers neudig. Deur gebrek an een kontrolerende instantie - wat wilde vervening enuumd wodden - wodden ok de legakkers meer en meer of-esteuken, waordeur ze vuus te smalle wodden. Bi'j een bietien storm kalfden de waeterkaante steeds vedder of, töt d'r een groot meer ontstund.

Et Beulaekerpad breuk hier en daor deur, waordeur veural 's winters een normaal dörpsleven niet meer meugelik was. De kiender gongen niet meer naor schoele, et karkebezuuk wodden slim belemmerd, en de baker kon niet meer op tied bi'j een bevalling koemen. Daorumme gongen steeds meer dörpsbewoners vot.

Overstroming en einde van de bewoning

Bi'j de grote storm van 14 op 15 november 1775 brak de Zuderzeediek bi'j Veno deur. Een jaor laeter op 21 november 1776 was d'r een tweede storm en de krek gerippereerde diek brak vanni'js deur. De vieftig overebleven bewoners van Beulaeke vlochtten naor et hoger elegen karkien, van waor ze nao aanderhaalve dag per boot konden votkoemen naor Veno.

Mar twee huzen en de karke overleefden disse storm. De prekestoele en de kroonlochters van de karke wodden verkocht an de Kleine Karke op Veno, daoraj ze nog altied kunnen zien. Een diel van et Beulaeker karkien is verwarkt in een kap van een boerderi'je in de omgeving.

Wat nog van et dörp over was, kwam in de 19e eeuw onder waeter te staon. D'r bin aordig wat restaanten van huzen en huusraod terogge vunden op 'e bodem van de Beulakerwiede.

Uutgaonde verwiezingen

Dit stok is eschreven in et Stellingwarfs van Stienwiekerlaand.