Eburonen

De Eburonen (Latien: Eburones) waren een Gallisch-Germaanse stam die lèefde in 't noordoosten van Gallië in de tied onmiddelk veurofgaond an de Romeinse veraovering van de contrei. Heur gebied, grofweg tussen de Rien-Maasdelta in 't noorden en de Ardennen en de Eifel in 't zuden, mak vandage de dag diel uut van zudelk Nederlaand, oostelk België en 't Duutse Rienlaand.

19de-ieuws staandbield van Ambiorix, heerser van de Eburonen, in Tongern, België

Geschiedenis

De Eburonen speult een fikse rolle in Julius Caesar zien geschrift aover de veraovering van Gallië, Commentarii de Bello Gallico. Ze waren de gewichtigste stam onder de Germani cisrhenani, de Germanen die ten westen van de Rien onder de Belgae woonden. Heur name kun wal ies komen van 't Gallische woord eburos, taxus.

Volgens de Romeinen betaalden de Eburonen schatting an de Trevieren, ien van de stammen waor de Romeinen naor verwezen as de Belgae. In 57 v.Chr. kwamen de Eburonen onder Romeins bewind. In 54 en 53 v.Chr. kwamen ze onder heur leiders Ambiorix en Cativolcus in opstaand, waorbij ze hulpe kregen van aandere stammen. Caesar schrif det 't de Trevierse leider Indutiomatus ewest hef die de opstaand van de Eburonen anfieterde.

Bij Atuatuca Tungrorum, 't hudige Tongern in België, wördden vieftien Romeinse cohorten verrinneweerd. Een garnizoen onder Quintus Tullius Cicero bracht 't der ternauwernood lèvend van of doe as Caesar mit verstarkings kwaamp. Nao de onderdrokking van de opstaand, waorbij Ambiorix aover de Rien ontsnapt zol wezen, volgde een strafexpeditie. Naor Caesar zien zeggen wördden de Eburonen praktisch finaol van de kaorte eveegd. 't Is niet wisse, mar wal warschienlijk, det nog aordig wat Eburonen aoverbleven en later opgungen in 't stamverbaand van de Tongersen (de Tungri).

Cultuur

Golden staoters van de Eburonen, mit an de bolle kaante een triskel en an de holle kaante een peerd in Keltische stiel

De Eburonen lèefden in de contreien waor Keltische en Germaanse cultuurinvloeden bij menare kwamen. Welke cultuurpetronen heur kenmarkten, zoas de taal die ze praotten, is niet krek bekend, ok al bint de Eburoonse namen Catuvolcus en Ambiorix Keltisch. Volgens Caesar kwamen de Eburonen en aandere Germani cisrhenani van oosterd uut, van de aandere kaante van de Rien. De materiële cultuur van de streke was aordig ekeltiseerd, allewal mit minder luxe-artikelen als de Middellaandse Zee-contreien kenden.

't Gegeven det de Eburonen in de tied van heur opstaand twee keuninks hadden, gef an det ze een verbaand van kleinere clans ewest hebt. An centerije hadden de Eburonen staoters in ummeloop.

In de 19de ieuw, toen de neie Belgische staot zöcht naor holvaste veur een Belgische identiteit, wördden Ambiorix töt nationale held opesteuten vanwege zien vernemstige verzet tegen de Romeinen. In Tongern, in Belgisch Limbörg, stiet op de Grote Markt een staandbield van hum uut 1866.

Dit artikel is eschreven in 't Zuudwest-Drèents.