Heumse
Heumsen beheuren tot de femilie Gryllidae van de orde Orthoptera (sprinkhaonen en heumsen). De wiefjes hemmen een lange leegbore, waormee ze de eiers in de grond legen. 't Bekende hoge geluud wonnen deur de mannetjes veroorzaak. Dit doon ze deur mit de vleugels langes mekaar te vrieven.
Leefumgeving
bewarkHeumsen koemen veural in de warmere lanen veur (ongeveer 1.100 soorten). Inheemse soorten in Nederlaand bin de bosheumse (Nemobius sylvestris) en de zwarte veldheumse (Gryllus campestris). De bosheumse kump veur op de grond onder bomen of struken, veural op plaosen waor een dikke struisellage lig. De zwarte veldheumse is (veul meuilijker) te vienen in holletjes in greslaand. In Nederlaand bin de heumsen stark in antal achteruut egaon; ze staon daorumme oek as 'zeldzaam' op de Rooie Lieste van bedreigen dieren, mar de bosheumsen koemen plaoselijk in veule bossen in 't osen van Nederlaand veur.
Deur de klimaotsveraandering is der in 2004 oek een soort bie-ekeumen: de wienheumse (Oecanthus pellucens). Disse soorte verspreit zien eigen in 't Riendal, en is bie Lobith ons laand binnen-ekeumen.
Kweek
bewarkHeumsen wonnen oek commercieel of thuus ekweek veur meensen dee reptielen en amfebieën houwen, zoas houwers van de baordagame. Ze wonnen vake as voedseldier gebruuk, mar daornaos kriegen de dieren wel extra viteminen. Heumsen bevatten wel veul eiwitten mar bin veerder neet arg voedzaam. De heumsen wonnen verkoch op maot; kleine heumsen bin mar een paor millimeters lange en wonnen maot tweje of dreje eneumd, de grootste maot is achte en disse exemplaren bin ongeveer 2 centimeter lange en evleugeld. 't Naodeel van evleugelde exemplaren is dat ze een arg veul harrie kunnen maken.
Twee soorten wonnen as voedseldier 't meest gebruuk:
- Veldheumse (Gryllus); veroorzaken bie ontsnapping neet gauw een plage, mar ze stinken beheurlijk.
- Huusheumse (Acheta domesticus); geur is veul minder, mar ze bin vlogge en kunnen een plage vormen.
Nedersaksisch
bewark- Veluws: heumse, heumes
Commons: Heumse - plaatjes, filmkes en/of gelüüdsbestanden. |
Disse pagina is eschreven in 't Nunspeets |