Yuri Gagarin

piloot en rüümdevöärder vöär de Sovjet-Uny (1934–1968)
(döärstüürd vanaf "Joeri Gagarin")

Yuri Alekseyevich Gagarin (Kyrillisk: Юрий Алексеевич Гагарин, van den 9. määrt 193427. määrt 1968) was nen piloot en rüümdevöärder vöär de luchtmacht van de domålige Sovjet-Uny . Hee was den eyrsten menske den as in de rüümde buten den dampkring küm, wårmed hee nen grouten trad vöär de rüümdevårderye makeden en de Sovjet-Uny nen flinken vöärsprung gavven in de Space Race, den wedloup üm de rüümde. Med syn vårtüüg Vostok 1 makeden hee eyne bane üm de aerde up den 12. april van 1961.[1] Dårmed wör hee nen internationalen bekendheid en kreag hee vöäle medailles en titels, sou as Held van de Sovjetuny, de höygste eyre van syn land.

Yuri Gagarin in 1961

Gagarin wör geboren in et dörpke Klusjino by Gzjatsk (ne stad dee as later når em enöömd wör). In synen jöägd warkeden Gagarin by ne geterye, by en stålbedryv in Ljubertsy. Hee güng by de luchtmacht as piloot en wör underbracht up luchtmachtbasis Luostari, körtby de noorske grense, vöärdat hee med noch vyv anderen uuteköäsen wör üm rüümdevöärder te worden in et nye rüümdeprogramma van de Sovjetuny. Nå synen vlucht wör Gagarin et gesichte van de rüssiske rüümtevöärderye en underdirektöör vöär et kosmonautiske träningscentrum, wat når em vernöömd wör. Ouk wör hee in 1962 nen ofvaerdigden vöär de Uny-Sovjetråd en dårnå de Nationaliteitensovjet (et laeger- en höygerhuus van de Sovjets).

Vostok 1 was Gagarin syn eanigste rüümdevlucht, mär hee stünd noch inedeyld as achtervang vöär de bemanning van de Soyuz 1-missy, den as med nen doudeliken afloup dalestörteden. Dårby küm Gagarin syn måt Vladimir Komarov uut de tyd. Ümdat Gagarin den internationalen fotojungen vöär de sovjets öär rüümdesukses was, haalden se em subit van alle wyder eplande rüümdereisen. Hee kreag do träning as piloot by de Zjukovsky-ingeniöörsakademy van de luchtmacht üm gewoane vleegtüge te vlegen, wåras hee up den 17. february 1968 vöär slaagden. Vyv weaken later, do as hee med synen leyrmeister Vladimir Seryogin in nen MiG-15 stråljager vlöäg, stortten hee dale by et städke Kirzjach.

  1. Wilson, Jim, Yuri Gagarin: First Man in Space. NASA (13 april 2011). Earchiveerd up 3 april 2013.