Laandhoes
Ne villa of laandhoes is de benaming veur n oavervloodeg vri-jstoand huus. In de 18de eeuwe en 19de eeuwe wodden mangsmoal den name laandhoes ebruukt veur grote butenverblieve in ne laandschoppeleke umgaeving. An et ende van de 19de eeuwe kwam hierveur ok de benaming villa in zwang. Den name kump of van de Romeinse villa.
De grotere 18de- en 19de-eeuwse laandhuze wödden mangs ebouwd in nen neoclassicistiesen stiel of in de veul onraegelmoatiger Engelsen laandhuusstiel, woarbi-j de plattegroanden ne vri-j geschikte plaatsing van de ruumte loat zeen.
Met de tooname van de welvoart ontstoand an et ende van de 19de eeuwe ne markt veur n ni-j soort laandhoes, mangs kleiner as et veurgoande laandhoes, moar dee helemoal an de ni-je eisen van de tied voldoot van gemak, lecht, loch en ruumte. Dizze villa's wödden mangs untworpen volgens den in dee tied gewilden stiel, bieveurbeeld in den stiel van de Amsterdamse Skole, of den Jugenstil van Vicotr Horta.
Et untwarpen van laandhuze of villa's wödden in de eerste helfte van de 20ste eeuwe, veural in de 'duurderen' gebeeden zoas Het Gooi, Knokke, of de umgaeving van et Zoniënwold n specialisme binnen de architektuur. Architekten zoas Karel de Bazel, Wouter Hamdorff, Jan Rebel, Theo Rueter en Johannes Christiaan van Epen untweerpen raegelmoatig laandhuze.
Toon steeds meer leu zich n oavervloodeg huus in ne laandeleke umgaeving konden vereurloven, dwong gebrek an ruumte tot et dichter bi-j mekare bouwen van de villa's. Zo ontstoanden in veul gemeenten, veural in de joaren darteg van de 20ste eeuwe, aparte villawieken, mangs net buten de grenze van den bebouwden kom.
In Nederlaand wodt villa's teggenwoordig mangsmoal bi-j mekare ebouwd, mangs af-ewisseld mit oavervloodege huze in ne iets laegere prieskattegerie. Wi-j proat dan nog altied oaver ne villawiek, hoowal de huze in dit soort wieken neet uutsluutend uut villa's bestoat.