Mönsterlaands

't Mönsterlaands (mönsterländer/mönsterländsk plat) is een groep taalvariaanten binnen 't Westfaals, wat op zich weer bij 't Platduuts oftewal Nedersaksisch heurt. 't Wördt epraot in 't Mönsterlaand, de contreien rondumme de Duutse stad Mönster. Vandage de dag is 't veur 't grootste diel vervöngen deur 't Hoogduuts; 't Mönsterlaands wördt allennig nog op 't laand gebruukt deur lu die veur zo 1945 geboren bint.

Zoas typisch is veur 't Westfaals in 't algemien, wördt 't Mönsterlaands ekenmarkt deur starke diftongisering, det wil zeggen det 't veule veurkump dej twee klinkerklaanken achter menare hebt waorbij de eerste aovergled in de tweede. Veurbielden:

de oldere klinkers e/ä en i wördden vake iä resp. ië: biätter (beter), hiëge (hegge)
de oldere klinkers o en u wördden vake uo resp. ue [uë]: buoben (baoven), gued (goed)
de oldere klinkers ö en ü wördden vake üö resp. üe [üë]: büöwerste (baovenste), gewüenen gewennen)

In 't westelijke Mönsterlaand praot ze een aandere groep variaanten binnen 't Westfaals, 't Westmönsterlaands. Det lek van al 't Westfaals in Duutslaand nog 't mieste op de Nedersaksische variaanten van aover de gröppe, zoas 't Achterhoeks en Twèents. Wieder onderscheidt ze binnen 't Westfaals nog Oostwestfaals, Zuudwestfaals en, aj de definitie roem neemt, Achterhoeks, Twèents, Graofschopper plat, Emslaands en Westerwolds.

Dit stok is eschreven in 't Zuudwest-Drèents.