Maarten van Rossum

Maarten van Rossum (Zaltbommel, rundumme 1490 - Antwarpen, 7 juni 1555). Ziene olders, Johan van Rossum, heer van Rossum en Johanna van Hemert trouwden vermeudelek veur 1478. Zi-j beheurden tot den laegen adel in de Bommelerweerd. Maarten verweerf in zien leaven de titels van heer van Poederoijen, pandheer en drost van Breevoort vanof 1534 tot an zienen dood in 1555, heer van Kasteel De Cannenburgh, heer van Lathum en Baer, was maarschalk van Gelre en keizerlek stadholder van Luxemburg.

Histories verband

An et ende van de 15de en et beginne van de 16de eeuwe probierden de Bourgondiers (u.a. Karel de Stoute) en eure opvolgers den Habsburgers (keizer Maximiliaan I van Oostenriek en zienen opvolger keizer Karel V) eur arfgroondgebeed in de Nederlanden uut te breiden. Zi-j hadden in de noordeleke Nederlaanden al Broabant, Hollaand en Zeelaand under beheersing, moar prebeerden ok de rest van dit gebeed te veroaveren. Dat leverden stried op mit: den Biskop van Utrecht, den heersten oaver et Sticht (Utrecht) en et Oaversticht (Oaveriessel, Drenthe en Grunnen); den hartog van Gelre (Gelderlaand); en het min of meer “vri-je” Freeslaand. Doar wödden deur de Habsburgers reagelmoatig zelfs kriegshaandelingen in dizze gebeeden undernommen, wat dan wier kriegshandelingen op reep van u.a. de Geldersen.

Leavens-löppe

Maarten steet bekend as bekwaom leageranvuurder in deenst van hartog Karel van Gelre. Den hartog wol de Habsburgers uut Gelre holden, zodat Gelre zelfstaandig kon blieven. Ziene vermoardheid as soldaot hef hi-j te danken an eslaagde kriegshandelingen, under andere noar Den Haag in 1528. In dat joar wodden hi-j ok beneumd tot maarschalk. Mede deur zien kriegsinzicht heeld den hartog van Gelre zienen stried teggen de Habsburgers uut tot 1543. As beroopssoldaot trad Maarten loater in deenst van zienen veurmoaligen vi-jand, keizer Karel V. In keizerleken deenst wöd hi-j stadholder van Luxemburg.

In et veurjoar van 1555 wodden Maarten krank, meugelek raakten hi-j besmet mit de pest of de vlektyfus. Hi-j is dan in Charlemont, in wat noe Frankriek is. Op 7 juni 1555 overlead Maarten van Rossum in Antwarpen, woar hi-j hen was ebrächt veur de beste mediese behandeling van ziene tied. Zien lichaam wodden oaverbrächt noar Rossum, woar hi-j in de karke wierd begroaven.

Kasteel den Cannenburgh

Maarten van Rossumhuus

In Zaltbommel steet et Maarten van Rossumhuus. Dit mooie 'stadskasteel' kump uut rundumme 1535. In et gebouw is sinds 1937 et Maarten van Rossummuseum evestigd. Ok in Vaossen steet n hoes van Maarten, et Kasteel De Cannenburgh, en n aander "Huus van Rossum" steet in Arnem, ok wal et Duvelshuus eneumd. Et Duvelshuus dankt zienen name an de saters (weazens mit et underlichaam van nen bok en et boavenlief van nen mens).

Uutgoande verwiezingen

Bronnen / wellen:

M. Witteveen, P. Schipper en S. van Doornmalen, Een pronkstuk in Zaltbommel. Maarten van Rossem, zijn huis en het museum, Zaltbommel/Uitgeverij Aprilis 2005.
Jan & Annie Romein, De lage landen bij de zee, Amsterdam, 1976 (6e dr.), 185.
J.I.Israel, De Republiek 1477-1806, Franeker, 2001 (5e dr.), 66-67 en 71.