Hennep

(döärstüürd vanaf "Marihuana")

Hennep of kemp (Cannabis sativa) is ne eenjoarige plaante oet de hennepfamilie (Cannabaceae). Männelike en vröwelike hennep gröait ofzeunderlik (tweehuzig) van mekaar. As hennep blöait, komt der greunachtige blomen an. De meldroadblomen (männelik) van hennep gröait in pluume en de vröwelike staamperblomen gröait in oaren in de bladoksels. De grof ekartelde bladen zeent laank en dun met vief töt negen oetlopers te blad. De plaante kan tusken de een en veer meter hoge worden, wat ofhaank van et klimaat.

Tekening van de hennepplaante
Hennepplaanten

Broekboare delen bewark

 
Een fuske hennepvezels
  • Vezels. De vezels van de hennepbast zeent onmeundig laank en staark. Ze köant eenvooldig van de plaante lösmaakt worden, as ze nog neet opdreugd zeent. Met de vezels wörd van vroger oet touw emaakt of textiel ewöawen.
  • Zoad. Hennepzoad is te etten. Et is gezoond vuur leu en deers. Onbewaarkt wörd et as veugelzoad broekt met de name kempzoad. Kempzoad waarket op zangveugel etzelfde as hawer op pearde. Viskers broekt et zoad as voor. Oet et zoad kan hennepöllie parst worden.
  • Hoolt. De hennepplaante hef ongevear 60% an hooltige delen. Disse köant denen as stro vuur knaagdeers en pearde. Et braandt best en der blif weanig aske van oawer, zodet et ne beste vervanger vuur braandhoolt is. Doarnöast wörd et hennephoolt gebroekt vuur bouwen met hennep en kalk. Dit steet bekeand as lime-hemp beton of "hempcrete" in et Engels en as "Betón de chanvre" in et Fraansk.

Anweanding bewark

Etten bewark

Bie et kloarmaken van koold etten is hennepöllie ne beste anvulling. Op hoog veur is et neet best broekboar. Hennepzoadöllie hef 20% alfa-linoleenzoer en 60% linolzoer. Dit zeent belangrieke vetzoeren, dee as et lief zelf neet maken kan. Ze helpt et cholesterol regelen. Doarnöast is hennepmel glutenvrie, woerduur as et good is in deegmoalen vuur leu met ne glutenallergie.

In Duutslaand doot ze hennepoettreksels in beer. In wat aandere laanden maakt ze der alkoholvrieje draanken of stroop van. De rökke en smaak van hennep kan völle op hop lieken.

Hennepzoad wörd zeen as superfood, umdet et et eawenwicht van et vetzoer good heuld en umdet der gode eiwitten in zit.

Vezels bewark

In et Grönningse Olde Pekela zitt twee bedriewe dee as met hennepdröade doot: HempFlax en Dun Agro. Disse bedriewe hebt völle boeren in deenst dee as oonder kontrakt hennep as tuskengewas kweekt. Et grötste andeel bastvezel wörd exporteerd. Et oawerbliefsel wörd verkocht as deerstreuisel.

  • Stro - Hennepvezel kan in neet-bewaarkten vörm broekt wörden as boadembedekking vuur stallen en deerhukke. Den vezel is lecht en neamp fleenk vocht en locht op. Doarnöast is et slietstaark en krie'j gin drek oonderin de hukke. As de deers dervan goat etten kan et ook gin kwoad. Hennep is good te vertearen.
  • Vezel - vuur et ofdichten van koppelingen van piepen, duur um de skroefdröade hennepvezels te wikkelen. As ze nat wordt, zwelt de vezels en sloett de kieren of. Rechtevoort gef et spesjale knelkoppelstukken, woerduur as hennep hier neet mear neudig is.
  • Touw - Henneptouw is onmeundig staark. Et is beaide good vuur de laandbouw as de skeepsbouw. Et kan as dichtsel broekt wörden tusken de hooltene delen van skelen. Dit neumt ze kalfaten. Et is ne goodkope oplössing en neet slecht vuur et milieu.
  • Papier - Met hennep köant bepoalde papiersoorten maakt worden. Der wordt oonder mear vloeitjes vuur sigaretten van emaakt.
  • Textiel - Töt an den Tweeden Wearldoorlog wör hennep völle broekt vuur et maken van kleare, as vervanging van linnen of katoen. Al in 600 v.Kr. breukn ze in Sjina al hennep vuur kleare. In de Middeleeuwen köm et in Europa. Rechtevoort wordt hennepvezels broekt vuur bokses, jasken, sökke en truien.
  • Kanvas - Hennep wörd al hoonderden joaren broekt vuur skeepszealen en teanten. Et woard kanvas is of eleaidt van et woard Kannabis.

Bouwmateriaal bewark

Hennephoolt kan samen met kalk broekt wörden vuur wonningbouw. Et hoolt wörd dan mengd met kalk en aandere beendmiddelen. In Fraankriek en Groot-Brittanië zeent al meardere doezende huze op disse wieze bouwd. Duur de hennepdelen hef et ne gode wöarmtemassa en wöarmte-ofvoor. Meestal wörd der op disse wieze bouwd um ne lastdreagend hooltskelet. Doarnöast wordt hennepvezels broekt in isolasiematten vuur in de spouwmuren.

Geneaskeunde bewark

Hennep as medisien broeken mag in völle laanden. Cannabis kö'j as medisien in Nederlaand en België op doktersvuurskrift kriegen bie den apotheek. Slim zeke leu magnt absoluut gin kwoalike stoffen binnenkriegen. Doarumme wörd medisinale hennep ekweekt in een laboratorium. Et ennigste bedrief wat det in Nederlaand mag is Bedrocan. Zee hebt dree soorten: Bedrobinol, Bedrocan en Bediolgranulaat. Disse hebt verskillende gradasies THC en CBD. Kannabis roken is vuur völle zeke leu onneudig gevöarlik. Doarumme wörd medisinalen kannabis meesstieds as thee dreunken of inoasemd met nen verdaamper.

Et is duur de wetenskop anteund at medisinalen kannabis helpet bie de volgende zeektes:

Verdeuwende middelen bewark

  • De dreugde ofriepte blomen van neet-bevruchte vröwelike hennepplaanten (sensemilla) wordt marihuana neumd. Ze wordt keuzen um öaren hogen inhoold van geestanzettende stoffen. Marihuana wörd vuural rookt en mangs ook getten. Alle kannabisplaanten hebt delta-8 en delta-9 tetrahydrocannabinol (THC) en zestig kannabinoïden in verskeaidene samenstelling. Industriëlen hennep mag volgens EU-normen neet meer as 0,2% THC bevatten. Kannabis wat as geestverroemend middel teeld wörd, hef tusken 3 en 20% THC.
  • Hasj is ne vaste, tearachtige bewaarking van hennephars. Et kan met dezelfde plaantdelen maakt worden as marihuana. Hasj kan beaide oet männelike en vröwelike bladen haald worden. Hiervuur mut ne soort broekt worden wat harsklieren op et blad hef. Hasj is der ook in nen (hoaste) vlöaiboaren vörm. Dit wörd maakt duur de THC oet de plaante te oonttrekken. Disse Deze hasj(-öllie) neumt ze ook wal Butane Honey Oil (Butaanhonnigöllie, BHO), umdet butaan as oonttrekkingsmiddel broekt wörd en et eandprodukt op honnig lik. Dissen vörm keump neet vake vuur umdet oonttrekken met butaan gevöarlik is. bie nen aanderen vörm van hasj-öllie, alcohol hash oil (AHO), wörd alkohol broekt.

Skoonheadsprodukte bewark

Umdet et ne dreuge öllie is en doarum lecht in et vel intrekt, wörd hennepöllie in völle skoonheadsprodukte broekt.

Veevoor bewark

Hennep wörd van vroger oet broekt as voor vuur herkauwers. Ook in België zeent der een antal boeren dee as de hele plaante verhakselt en an de beeste voort, met geunstige oetkomsten. Wiedter oonderzeuk mut oetwiezen of hennep mear eiwit hef as hakselmaïs. As det zo wean zol, was et ne belangrieke verbettering vuur de groond en et groondwater.

Natuurlik bestriedingsmiddel bewark

In de deelstoat Ontario in Kanada wörd hennep wal es kweekt as natuurlik bestriedingsmiddel. Kannabis gröait zo onmeundig rap det et neet bloots alle roed oawerwoekert, mer ook zikzelf. Dit wörd ook wal es natural outcrop neumd. In beste klimaten hooft zonne gröairoonde mer 90 deage te doeren.

Verzakkingsbestrieding bewark

In Azië wör kannabis broekt as weendskaarm. De wörtel van kannabis gröait zo rechtopstoand det et de groond good vaste heuld tegen verzakking. Ook in Nederlaand en België wörd et wal es broekt as weendskaarm en 'rikken'.