Mauritanie
Mauritanie (arabisk: موريتانيا Mūrītānyā, fransk: Mauritanie; berber: Agawej of Cengit; pulaar: 𞤃𞤮𞤪𞤭𞤼𞤢𞤲𞤭 Moritani; wolof: Gànnaar; soninke: Murutaane), officieel de Islamitiske Republik Mauritanie الجمهورية الإسلامية الموريتانية) is nen ståt in noordwest Afrika. Up et westen der van ligt den atlantisken oceaan, up et noorden en noordwesten de westelike sahara, Algerye up et noordousten, Mali up et ousten en süüdousten en Senegal up et süüdwesten. Mauritanie is et up teen nå grötste land van Afrika. Neagentig procent van et land ligt in de sahara. De meyste van de 4,4 miljoon unwoaners woanet in et süden, wåras et weader wat angenamer is vöär en menske. Eyndarde dårvan woant in de höyvdstad en grötste stad Nouakchott, an de atlantiske küste.
| الجمهورية الإسلامية الموريتانية (arabisk) al-Jumhūrīyah al-Islāmīyah al-Mūrītānīyah République islamique de Mauritanie (fransk) | ||
 |
 | |
.svg) Kaarte van Mauritanie
| ||
| Informasie | ||
| Sproaken | Arabisk, fransk, pulaar, soninke, wolof | |
| Heufdstad | Nouakchott | |
| Regeringsvörm | Presidentiäle islamitiske republyk | |
| Geleuf | Islam | |
| Laand en inwonners | ||
| Oppervlakte - Water |
1.030.000 km² 0,03% | |
| Inwonners - Dichtheid |
4.403.313 3,4 inw./km² | |
| Koordinaten | 18° 9′ N, 15° 58′ W
| |
| Oaverig | ||
| Volksleed | النشيد الوطني الموريتاني (land van gröytske leidende edelen) | |
| Munteenheid | Ouguiya (MRU)
| |
| Tiedzone | UTC (GMT) | |
| Web | Kode | Tel. | ..mr | MR | +222 | |
De name van et land is afleided van et olde berberköäningryk Mauretanie, wat nu Marokko en Algerye is. Berbers besatten in de darde eywe nå Kristus et gebeed wat nu Mauritanie is. In de achtste eywe nöämen arabyren et land in en voorden der den islam, arabiske kultuur en arabiske språke döär. Vöär in de 20. eywe nöäm Frankryk et land in en makeden et deyl van Fransk Westafrika. In 1960 wör et unafhangelik, mär hevt seyd dee tyd vake te kampen met ståtsgreype en diktators. Den lätsten ståtsgreyp wör leided döär generaal Mohamed Ould Abdel Aziz, den as in 2009 en 2014 ouk de verkesingen wün. Hee wör upevolged döär Mohamed Ould Ghazouani, nå de verkesingen van 2019. Dit was Mauritanies eyrste vreydsame machtsoaverdracht seyd unafhangelikheid.
Kultureel en polityk eseen is Mauritanie deyl van de arabiske wearld. Et is lid van de Arabiske Liga en arabisk is de eanigste officiäle språke. Et fransk is der de lingua franca, wat wist up et koloniale verleaden. Undanks de arabiske identiteit woanet der in Mauritanie meyrere volker. de beidane of sounöömde 'witte moren' maket 30% uut van de bevolking. De haratin, de 'swarte moren' sint sou'n 40% van de bevolking. Beide grupen sint ne afspegeling van arabisk-berberske afkumst. De oaverige 30% sint volker van under de Sahara.
Undanks groute natuurlike rykdum sou as yseroor en petröäly is Mauritanie en arm land. De ekonomy drivt höyvdsakelik up landbouw, veyholderye en viskerye. Mauritanie steyt bekend üm de slechte ümmegang med menskerechten. Mauritanie deade der as lätste land van de wearld et slavendryven achterhen in 1981, en et wör pas in 2007 officieel verböäden. Toch kümt et noch vöäle vöär, döär en historisk kastenstelsel wat de witte en swarte moren verskillende sociale ståtussen gevt.