Prins van Oranje (titel)

Prins van Oranje is nen titel, eurspronkelek verboanden an et unofhänkeleke prinsdom Oranje (Orange) in et zuden van Frankriek. Et prinsdom was neet n deel van Frankriek. Den prins was neet nen vazal van den könning van Frankriek. Den titel mag zowal deur leaden van et Huus van Oranje-Nassau as van et Huus Hohenzollern wödden edragen. De draegers van den titel uut dizze huze bunt prinsesse Amalia en prins Georg Friedrich van Prusen. Vanweage et soevereine karakter van den prinsentitel kump e veur alle neet-soevereine. Ok de leden van et Franse geslacht van de Markeezen de Mailly-Nesle neumt zich Prinsen van Oranje.

Geskiednis van den titel

Den titel Prins van Oranje kwam noa et oaverlieden van René van Châlon in 1544 in hende van Willem van Oranje en ziene naokommelingen. Noa den dood van Willem van Oranje arfden zienen zönne Filips Willem den titel. Noadat dizzen in 1618 zunder kinder kwam te oaverlieden arfden zienen halfbreur Maurits den titel. Maurits oaverlead in 1625 zunder wettege noakommelingen, en toon arfden nen anderen halfbreur, Frederik Hendrik, op ziene beurte den titel.

Frederik Hendrik gaf den titel deur an zienen zönne Willem II, en den op ziene beurte an ziene zönne, könning-stadholder Willem III.

Toon könning-stadholder Willem III in 1702 zunder kinder oaverlead, ontstoand oaver de arfenisse n verskil van meaning. Den Freesen stadholder Johan Willem Friso (nen neave van Willem III deur zienen veurvader Jan van Nassau den nen breur was van Willem van Oranje, den oavergrootvader van Willem III en boavendeen den kleinzönne van Albertine Agnes van Nassau, ne kleindochter van Willem den Zwieger) stoolden ziene ansproaken op et testament van den Stadholder-Könning, dat van Maurits en dat van René van Chalon. Könning Frederik I van Prusen (nen zönne van keurvörst Frederik Willem I van Brandenburg en Louise Henriëtte van Nassau) maken ansproak op den titel Prins van Oranje en de doaraan verboanden goderen op grond van et testament van Frederik Hendrik, den vader van Louise Henriëtte en halfbreur van Prinse Maurits, woarin stoand dat as doar gene menneleke noakommelingen bunt, de noakommelingen van Louise Henriëtte zolden arven.

Umdat de Stoaten, as uutvoerenden, in dee tied lever nen verzwakten Nassau-arfgenoam zagen, wodden den arfstried nen slöppenden stried, den pas op-elost wodden in 1732 mit et Traktoat van Partage. Den könning van Prusen had al bi-j de Vrea van Utrecht in 1713 ofstaand edoane van ziene rechten op et prinsdomme Orange. Noo deden ok de Nassaus ofstaand, woardeur et in-enommen kon wödden deur den Fransen könning Lodewiek XIV, den et bi-j Frankriek deed. Zowal den prins as den könning beheelden zich et recht veur op den titel Prinse van Oranje.

Lodewiek XIV verleenden vervolgens den titel, den in ziene ogen vri-j was, umdat der geen rechtreakse manneleke arfgenoamen waren, an Louis de Mailly. Den (neet-unafhänkeleken) titel Prins van Oranje wödt tot op den dag van vandage dan ok ebruukt deur den noazoaten van Louis de Mailly, wat betekkent dat der dree prinsen van Oranje bunt. De oaverliedenstieding van "Jean Arnoult Auguste Marquis de Mailly-Nesle, Prince d'Orange" verskeen in et tiedskrift Le Figaro op 14 oktober 2001.

Drager van den titel in et Köninkriek der Nederlaanden

Bi-j Proklamasie van 16 maart 1815 wodden den titel deur könning Willem den eersten der Nederlaanden beholden, en dreks an zienen oldsten zönne egeaven. Tot an de groandwetswieziging van 1983 voerden den "oldsten zönne van den Könnings" vanzelf den titel. Vanof dee tied zal den titel Prins(esse) van Oranje wödden verleend an den Nederlaandsen prinse of prinsesse dee den eersten is in den liene van opvolging. In onze tied is prins Willem-Alexander doarumme: Prins van Oranje, Prins van de Nederlaanden, Prinse van Oranje-Nassau, Jonkhere van Amsbarg. Hi-j wödt dus in et sproakgebruuk an-eduud as "Den Prins van Oranje". An et höf en in alle officiële skriften wödt altied den titel "Prins van Oranje" ebruukt. In de 19de eeuwe, tot an et oaverlieden van den letsten van de zönnen van Könning Willem III was et begrip "Prins van Oranje" in Nederlaand oaveral gebrukelek. Bi-j de troonsbestieging van Könningin Beatrix blek dat den skrievenden pers den titel neet meer kenden en per ongeluk zelfs oaver "de prinsen van Oranje" skref wannier de zönnen van Könningin Beatrix wödden bedoold. Et begrip kroonprins is en insluupsel uut Duutslaand.

Den oldsten zönne of dochter van den Nederlaandsen kroonprins(esse) van Oranje wödt Arfprins(esse) van Oranje eneumd, nen name den dus vandage wöd edragen deur prinsesse Catharina-Amalia, de eerste dochter van prins Willem-Alexander. Et geet bi-j de anduding "arfprins" um ne beleafdheid; den titel "arfprins" kump in den Nederlaandsen adel en in de Nederlandse wet neet veur.

Veur de groandwetswiezeging van 1983 kwam den titel alleneg too an dreksen arfgenoamen in de menneleke liene. Den veuregen drager van den titel Prins van Oranje uut et Huus van Oranje-Nassau was den in 1884 oaverleaden kroonprins Alexander, nen zönne van könning Willem III en könningin Sophie. Toon kroonprins Willem-Alexander in 1980 deur de troonsbestieging van zien moder Prins van Oranje wodden, was den titel dus bi-jnoa ne eeuwe neet ebruukt.

Den titel "Prins van Oranje" möt neet verward wödden mit den titel "Prins(esse) van Oranje-Nassau". Den letstgeneumden titel is minder exclusief en geldt veur alle leaden van et Nederlandse Könninklek Huus.

Zee ok

Uutgoande verwiezingen

Verdrag van Utrecht (1713) (artikel X)
Traktoat van Partage (1732) (artikel 2-4)
Wet lidmoatschap könninklek huus (artikel 7)
Oaver de verskillende prinsen van Oranje