Grote of Sunte-Michaëlskarke

Veur de gelieknamige karke in Oldewater gaoj naor Grote of Sunte-Michaëlskarke (Oldewater). Veur de vroggere kathelieke karke an de Roggenstraote in Zwolle gaoj naor Sunte-Michaëlskarke (Zwolle).

De Grote of Sunte-Michaëlskarke (vake de Grote Karke enuumd; Zwols: Grote Kärke) is een karke an de Grote Mark in de Aoveriesselse heufdstad Zwolle.

De Grote Karke vanof de Grote Mark eziene

De Grote Karke op een wark van Cornelis Springer (1862)

Binnenkaante

Drone-opname van de binnenkaante

De schutspetroon en bescharmengel van de karke is de aartsengel Michaël, die 't in 't wier had mit de draak (Openbaring van Johannes 12:7). Een bield van de engel stiet op 't dak van 't veurpertaol. Op de rooms-kathelieke begraafplaatse an de Bisschop Willebrandlane is der een kapel uut 1883 die ok an dizze aartsengel is opedreugen.

De karke is een Rieksmonument mit monumentnummer 41666.

Geschiedenis

Op de plekke van de Grote Karke stund eerder een kleinere romaanse karke van véur 1040. De tegenswoordige karke is in de periode 1406-1466 dalezet. Mit de tied is e verbouwd töt een dreibeukige hallenkarke in de stijl van de Nederrijnse gotiek.

De 15de-ieuwse karketoren was mit een heugte tussen de 115 en 120 meter de hoogste toren van 't laand, hoger nog as de Utrechtse Domtoren (112,5 meter). Deur blikseminslagen in 1548, 1606 en 1669 raakte de toren slim verzwakt en op 17 december 1682 störtte hij in. Op de plaatse van de toren wördden in 1686 een achtziedige consistoriekamer ebouwd. Bij 't instörten van de toren wördden ok 't örgel verrinneweerd; pas in 1721 wördden der een nei örgel eplaatst.

Op 30 augustus 1766 wördden der in de karke een receptie eholden veur Willem V van Oranje Nassau bij die zien bezuuk an Zwolle.

Op 30 september 1988 was der in de karke de mandielige Nederlaandse viering van 't Millennium van de Russisch-Orthodoxe Karke. Keunigin Beatrix en vertegenwoordigers van een beste bulte karkgenootschoppen waren derbij.

Binnenkaante

De muite weerd is 't vierklaviers örgel, ontwörpen deur de beroemde Noord-Duutse örgelbouwer Arp Schnitger. 't Wördden ebouwd deur zien zeuns Franz Caspar en Johann Georg Schnitger en kwaamp gereed op 30 september 1721. 't Hef 64 registers, verdield aover heufdwark, börstwark, roggewark, onderwark en een niet deur Schnitger emeuken vrij pedaal. De örgelkaste is emeuken deur de Amsterdamse bouwmeister Jurriaan Westermann. Een umvangrieke restauratie deur Flentrop Orgelbouw kwaamp in 1956 gereed.

Ok de muite weerd is de preekstoel van de haand van Adam Straesz (tussen 1617 en 1622). Wieder bint der in de karke een schilderije van Hendrick ten Oever uut 1691 en een vergulde holten keersenkroon van Daniël Marot uut 1724.

De grafstienen in de karke bint van de dikke en veurname lu. Börgers wördden op 't hudige Grote Karkeplein begraven. In de karke viej de graven van de keunstschilders Gerard Ter Borch en Aleida Greve en van Frans Caspar Schnitger.

Bij warkzemheden veur de anleg van centrale verwarming in 2005 wördden in 't hoogkoor zes grafkelders ontdekt. De messelde kelders lagen allemaole in oost-westrichting, ingebed in 't zaand en niet eschunden. Wat kelders uut de 17de en 18de ieuw staot nog loden kisten in. De kelders bint niet eerder beschreven, mar uut inscripties in grafzerken aanderworens in de karke kuj opmaken det 't niet de ienige kelders in de karke bint.

Restauratie

In 2020 is der een fikse restauratie van de Grote Karke begund. De leste restauratie vund plaatse in 1880.

Bij de warkzemheden is der een mure van de romaanse veurganger van de hudige karke ontdekt. Uut geschriften van de bisschop van Utrecht blek det dizze eerdere karke véur 't jaor 1040 ebouwd is.

Ofbieldingen

• 
  Binnenkaante
• 
  't Schnitger-örgel
• 
  De Leprozenkapel
• 
  Schilderije det de torenbraand verbieldt
• 
  Romaans reliëf an de Körte Aosemhalingssteeg
• 
  't Blootleggen van de grafkelders in 2005

Uutgaonde verwiezingen

• De Grote Karke

Rifferenties

Dit stok is eschreven in 't Zuudwest-Drèents.

Commons: Grote of Sunte-Michaëlskarke - plaatjes, filmkes en/of gelüüdsbestanden.