Tankenbarg

höävel in Twente
(döärstüürd vanaf "Tankenberg")

Den Tankenbarg is nen höävel van 85,1 meter höygde. Hee ligt in de twentske gemeynde Lösker, up et noordousten van Oldensele. Et is het höygste punt van den provincy Oaveryssel en den dardehöygsten barg van et vasteland van Neaderland.

Et kupelken up den Tankenbarg
Uutsicht vanuut den kupel med sicht up Düütskland
Burenspülleken op den Tankenbarg

Den stüwwal van Oldensele

bewark

In et Saalien drükkeden ne dikke låge landys bevröärene lågen sand en keien vöär sik uut. Sou untstünd nen stapelden fuker in et landskap, wat den oldenselsken stüwwal wör. By Oldensele is der wal slim höygdeverskil in. Up et süden löpt en noordsüüdfuker en up et noorden ne oustwestfuker. De noordelike strekkingslynen slutet an up den stüwwal van Oatmörske. De pleistocene afsettingen sint groutendeyls döär versakkingen vordgleaden. Dårdöär ligt den tertiären grund rechtevoord an de uppervlakde. Den heylen rygel stüwwallen van Oldensele hebbet flink wat geologiske en geomorfiske kenmarken wat undersökers slim interessant vindet.

Kupel en oorsprung

bewark

Up de noorderflanke van den Tankenbarg löät domålig börgermeister J.F. Peese Brinkhorst in 1844 en sithüksken bouwen med en bulförmig dak en en grout krüüs. In 1905 wör et upeknapped en in 1955 vervöngen döär en metseld bouwsel med tipdak. Dat had architekt Jan Jans sou bedacht. Toch nöömt se et by Oldensele noch altyd et kupelken.

Under de Romantik van de 19. eywe meynden (of wolden) lüde dat rund et leaven van Kristus hyr nen tempel vöär Tanfana stünd, ne germaanske gudinne van vrüchtbårheid. Dat solde dan den tempel weasen den as in 14 nå Kristus döär de Romeinen under leiding van veldheyr Germanikus korthöwwen wör. Achterup den kupel steyt dårvan ne anhaling uut en verslag van den romeinsken geskeedkünnigen Tacitus. Inmiddels sint de geleyrden et der oaver eyns dat dat geheyls neet kan, ümdat denselvden Tacitus ouk beskreav wåras de Romeinen allemål hentröäken en Oldensele was dår neet by. Geskeedkünnigen J. van der Worp meynet dat et neet kan, mär tegelyke kan et volgens A.G. de Bruyn wal good weasen dat se in Twente de gudinne Tanfana vereyrden en dat ouk up de Tankenbarg wal deaden.

Beklimmingen

bewark

Med de fytse kün y van meyrdere syden teagen den Tankenbarg an. Den Siemertweg (vanuut Rossum-Deanekamp) is den längsten en stiksten klim. Et löpt der neet heylemål lykup, mär wördt voordan stikker wo höyger as y kummet. By de T-krüsing kün y linksaf wyder ümhouge, wårnå as et valsk plat höygerup geyt. Dårnå kün y weader rechtsaf richting top, wårby as de weg weader stikker in de höygde krupt (mangs wal med 8%). Boavenup kün y u låten sakken richting et vöärmålige restaurant Tankenberg (wat ümmedöyped wör töt Wereldrestaurant Pan en in 2012 kats afbrandden) an de weg van Oldensele når De Lütte. Y künnet ouk ümdraien en oaver den Tankenbargerweg når Oldensele. Oaver den Alleeweg kün y langs nen smallen pad når de flanken van den Påsbarg.

Brunnen en nouten

Brunnen

  • Klijnstra, Rudi (2007; herziene druk: 2019), TANFANA, de Twentse Godin: Haar Mythen, Sagen & Heilige Plaatsen. Hengelo

Nouten

  1. ↑https://web.archive.org/web/20100427124531/http://www.aardkunde.nl/
  2. Dag van de Architectuur in Jaarverslag 2007-2008 op architectuurcentrumtwente.nl, bekekken up 9 januåri 2008
  3. ↑ Bruyn, A.G. de (1929) Geesten en goden in Oud Oldenzaal. Oldensele, Electr. Drukkerij J. Verhaag