Twentsche Schrieverskreenk

De Twentsche Schrieverskreenk was een Nedersaksische schrieverskring veur de regio Twente, opericht op 25 september 1955. 't Was iene van de schrieverskringen die in körte tied deur hiel noordoost-Nederlaand en in angrèenzend Duutslaand in 't ende ezet wördden ten tiede van de Nedersaksische Beweging. Veurzitter was de schriever Gerard Vloedbeld; zien zeune, de journalist Gerard Vloedbeld, wördden sikketaoris. Onder de leden waren schrievers as J.M. Legtenberg, Johan Buursink en Arend Lamm.

De oprichtingsvergadering vund plaatse in Hengel in 't 'Draankhoes van de Brouweri'j'. Daorbij waren ok verscheiden niet-Twèentse kopstokken van de Nedersaksische Beweging anwezig, waoronder Jan Naarding en Arnold Rakers. In 1956 waren der 73 leden, een antal det in körte tied opleup töt 82. Orgaan van de Kreenk wördden 't in 1956 deur Johan Gigengack operichte tiedschrift Twenterlaand en -leu en -spraoke.

In 1957 had de Kreenk een beste fosse publicaties in dag- en tiedschriften opeleverd, al leup 't mit de uutgave van boekwarken nog niet hard. Töt de uutgave van een Twèents jaorboek naor veurbield van Duutse regio's zoas de Graofschop Benthem was 't ok nog niet ekomen (een heufdzakelijk Nederlaandstalig, mit plekke veur 't Twèents, Jaarboek Twente kwaamp der in 1962). Wal zette de Kreenk een schriftenriege op onder de titel 'Ne gapse geschriften'. In de brochure Schriewers in de Twentsche spraok (1957) zette Vloedbeld de leden van de Kreenk en heur wark op riege.

Toe as in 1961 Gigengack van een paar collega-schrievers hellige reacties kreeg op zien taboes brekende roman De boetenste duusternis, keerde hij hum verbitterd of van de Nedersaksische schrieverije. Twènterlaand en -leu en -spraoke höld op te verschienen. Ok det jaor kwaamp Gerard Vloedbeld uut de tied, en toeverdaans ebde 't levend vurt uut de Kreenk. Op vergeliekbere wieze kwienden verscheiden aandere initiatieven die mit veule wille opezet waren in 't kader van de Nedersaksische Beweging.

In 1975 belèefde de Twèentstalige cultuur iets van een revival mit de oprichting van de Kreenk vuur de Tweantse Sproake, die as in 1981 op zich weer de Twente Akademie in 't leven reup.

Bronnen

• Hendrik Entjes (1990), 'Streektaalliteraturen in Overijssel na 1945', in Jurjen van der Kooi (red.), Dialectliteratuur. Perspectief en balans van de moderne streektaalletterkunde in Oostnederland en Nederduitsland, Stad: Sasland
• F.G.H. Löwik (2003), De Twentse Beweging: strijd voor modersproake en eigenheid, Stad: Rieksuniversiteit Grunning

Dit artikel is eschreven in 't Zuudwest-Drèents.