Willehad

Willehad (Northumbria, veur 745 - Blexen, 8 november 789) was een Angelsaksische missionaris die 't evangelie preekte onder de Friezen en Saksen. Hij mus derumme nogal ies vluchten, mar schupte 't töt eerste bisschop van Bremen en nao zien dood töt heilige.

Sunte Willehad, uut de Passionael efte Dat levent der hyllighen to düde (Lübeck, 1507)

Wark onder de Friezen en Saksen

Tussen 765 en 774 was Willehad op zendingsreis in Frieslaand, daor as in 754 Bonifatius ummebracht was. Willehad preekte in Dokkum. Naodet ze hum vurtejeugen hadden uut 't Humsterlaand (vandage de dag in west-Grunning), gunk e hen Drenthe. Daor leek zien wark nog best te lokken, mar uuteindelijk wördden hij ok daor vurtejeugen. Hij zol ok warkzem ewest hebben in wat now Aoveriessel is.

Uut de buurte van Utrecht mus Willehad mit zien kompanen vluchten naodet ze daor een köppel Germaanse tempels verrineweerd hadden. In 780 stuurde Karel de Grote hum deropuut umme de Saksen naor 't christendom aover te halen. Hij preekte in de contreien van de beneden-Weser, in de Saksische gouwe Wigmodië.

De Willehadbron bij de Sunte-Hyppolituskarke in Blexen

Reize hen Rome en tied in Echternach

Deur de grote Saksenopstaand van 782 onder Widukind tegen Karel de Grote mus Willehad mit zien evangelisatiewark in die contreien uutscheiden en vluchtte-n-e naor Frieslaand. Hij reisde naor Rome en bracht an paus Adriaan I verslag uut aover zien wark. Bij zien teroggekomst streek e een tiedtien dale in 't klooster van Echternach in 't nowdaagse Luxembörg, waor e een neie missieploeg samenstelde.

Neie zendingsreizen en bisschopswijding

Naodet Karel de Grote de Saksen deronder ekregen had, preekte Willehad in 't gebied rond de beneden-Elve en de beneden-Weser. Daor stichtte-n-e een antal karken. In 787 wördden e in Wörms töt bisschop ewijd; hij keus Bremen as zien zetel en leut daor een schiere kattedraal neerzetten. Dizzend wörden inewijd in 789 en um zien schoonheid eruumd deur de missionaris Ansgar.

Willehad kwaamp kört daornao uut de tied in Blexen an de Weser, wat vandage diel uutmak van Nordenham. Ansgar stelde een levensbeschrieving van hum samen.

Tiedens de Riffermatie raakten Willehad zien relieken bij een braand verleuren. In 1901 wördden in de bisdommen Mönster, Ossenbrogge en Patterbuorn de verering van Sunte-Willehad vanneis inevoerd. Zien naamdag is 8 november. Ze bieldt hum of as een bisschop die een godenbield umvarre smiet.

Bronnen

• Geheugen van Drenthe: Willehad

Dit artikel is eschreven in 't Zuudwest-Drèents.