Boengerd

Een boengerd is een stuk groend dat bestemd is veur de beplanting of cultivering van vruchten- of noetebomen. Boengerds kommen van oorsprong veul veur tussen de grote revieren in de Betuwe en in 't Land van Maas en Waal. Oek han veul boerderiejen in 't verlejen een eigen boengerd veur 't kweken van vruchten zoas appels en peren. Veur 't bestuven van boengerds worren vaak biejen gebruukt, de biejen worren dan deur iemkers in de biejenkasten edaon en bie de percelen ezet die besteuven moen worren.

Een boengerd waor appels op verbouwd worren

Bleui

As boengerds in bleui staon in 't vrogge veurjaor, dan is 't meestentieds een iezig mooi gezicht. In Jepan is de bleui van de kaarsenbleuisels een fenemeen dat nauwlettend evolgd wort en zelfs in de niejsberichten op de tillevisie vermeld wort. Oek kommen kaarsenbleuisels veul veur in tredisionele Jepanse prenten.

Instandhouwing

Veur de instandhouwing van de kenmaarken van de bomen worren veredelde variëteiten eënt op een onderstam. Tegensworig kweken ze vruchten meestentieds op leegstammige boompjes umdat dit 't plukken van de oogst makkelijker maakt. Ouwerwetse (hoogstammige) boengerds kortbie de boerderiejen hen vaak tegeliekertied een functie as wei veur 't rundvee.

De bomen in boengerds worren vaak bespeuten mit 'gewasbeschaarmingsmiddels' um antasting deur insecten zoas wurmen te veurkommen. Sommige boengerds bin umgeven deur een hoge heig um een meer beschutte plek te creëren.

De groend oender de bomen kan los-ehouwen worren, of der kunnen dekkingsgewassen op ekweekt worren, of de twee vormen kunnen mekaar ofwisselen. Bie jonge boengerds is 't meugelijk um greuntes en bezen as dekkingsgewassen in de riejen tussen de bomen te kweken.

Vrogger en noen

Boengerds waren vrogger speciaol in-erichte tunen veur riekeluui mit een formeel ontwaarp en waren vaak mit fonteinen en beeldhouwwaarken versierd. Vandaag de dag bin boengerds daorintegen meestentieds commerciële ondernemingen en bin soms veule antallen bunders groot. Der worren tegesworig mesines gebruukt um de anplantingen te bespuiten, plukken en verpakken.

Soorten boengerds

Tropisch klimaot

• benanen - kokosnoeten - cacao - koffie - guava - mango - pepaja - thee

Subtropisch klimaot

• daodelpalm - citrusvruchten (pompelmoes, limoen, manderien, sinesappel, enz.) - lychee

Emaotigd klimaot

• appels - kaarsen - haozelnoeten - parzikken - peren - pecannoeten - noeten - prumen - abrikozen - kaki

Zie oek

• Wingerd

Nedersaksisch

• Drèents: appelhof
• Grunnegs: bomentoen(e)
• Stellingwarfs: boomgaorde
• Tweants:
  • bongerd
  • boomgoard
• Veluws: bo(e)ngerd

Disse pagina is eschreven in 't Putters