Broos Seemann
Ambrosius Karel Hendrikus Maria (Broos) Seemann (Dèventer, 2 febrewaori 1934 - Lemele, 25 september 1998) was een Aoveriesselse schriever. Hij schreef veur aordig wat regionaole kraanten en tiedschriften; miest in 't Nederlaands, mit gebruukmaking van woorden en uutdrokkings in 't Sallaands. In publicaties zoas tiedschrift De Moespot schreef e Sallaands. De regio Sallaand stund centraol in zien wark, en 't kun hum begroten det Sallaand niet, zoas naobernd Twente, as ien gehiel naor buten trad.
Jeugd en opleiding
bewarkSeemann kwaamp uut een katheliek gezin; zien va was mit zien eigen olders uut Duutslaand naor Aoveriessel ekomen. As kiend gunk Seemann vake naor 't butenstölpien van zien va in Colmschate bij Dèventer; later bezöcht e ok vake zien oom in Junne bij Ommen. Deur dizze ervarings wördden hij wies mit Sallaand en de streektaal. In Hilversum gunk e naor de Aartsbisschoppelijke kweekschoele Sint Ludgerus, waor zien leraar Nederlaands hum op de Aoveriesselse schriever Aar van de Werfhorst wees.
Onderwiezerschop en schrieverschop
bewarkNao zien militaire dienst wördden Seemann onderwiezer in Dèventer. Hij wördden lid van de Stichting Literaire Kring Deventer en zat in de redactie van de Stokvis-riege, waorin in 1965 zien eerste boek uutkwaamp, Sallandse Vertelsels. In 1964 kwaamp hij as onderwiezer in Lemelerveld te warken. Mit de vrouwe, Hilde van Etten, en heur twee kiender verhuusden e eerst daorhenne en vervolgens naor een boerderije an 't Aoveriessels kenaal. De umgeving inspireerde hum töt 't schrieven van meer as tweeduzend vertellegies aover Sallaand.
Vanof 1964 publiceerden Seemann in 't Sallands Dagblad. Later verschenen ok zien giestige stokkies aover 't dagense lèven in Broenvenne, een bedacht dörpien tussen Raolte en Ommen, en zien verhalen aover 't boerenechtpaar Harm en Eultien. In de roman De wereld van Piet Stuiver, diels Sallaandstalig, creëerden hij de Sallaandse Bartje. Veur Radio Gelderland trad hij in 't pergramma 'Um de Middagpot' op as de 'Naober uut Salland'. Ok was e lid van de Aoveriesselse en Sallaandse Schrieverskringen.
Seemann zien verhaal 'De Motorman' wördden deur hum töt een scenario ummewarkt, deur zien zeune Bas verfilmd en veur RTV Oost uutezunden.
In 1984 verhuusden 't echtpaar Seemann naor Lemele, waor as e hum kats an de schrieverije wijdde. Onverdachs kwaamp e op 64-jaorige leeftied uut de tied.
Schrieverije
bewark- Sallandse vertelsels (Dèventer, Stichting Literaire Kring Deventer, 1965)
- De Petrolie-Kereltjes en andere verhalen (Guldenmond, Raolte, 1984)
- Sallandse schetsen. Een bundeling Broenvenne-verhalen uit het Sallands Dagblad (Kluwer, Dèventer, 1986)
- De wereld van Piet Stuiver (Guldemond, Raolte, 1990, streekroman)
- Bladharken. De Naober uut Salland (W. van Keulen, 1990, Sallaandstalige veurdrachten)
- Over Salland en de Sallanders (1994, onder aandern aover Aar van de Werfhorst)
- Het Beste van Broos (IJsselacademie, Kampen, 2002)
Uutgaonde verwiezings
bewark
|
Dit stok is eschreven in 't Zuudwest-Drèents. |