Gerard Nijenhuis

Gerard Nijenhuis (Geeiten, 22 jannewaori 1932 - Bronneger, 23 oktober 2023) was een Drèentse schriever in 't Drèents en Nederlaands. An veul initiatieven um de Drèentstalige schrieveri'je uut te bouwen hef e mit-ewarkt.

Jeugd en domeneerswark

As börgemeisterszeun leerden e thuus veural Nederlaands en op 't dörp Drèents. De belangstelling veur boeken die e van huus uut mitkreeg, wördden verstarkt toen e in anraking kwaamp mit de dichters Nijhoff en Achterberg, later zien belangriekste veurbielden. Hi'j studeerde theologie in Stad en later in Amsterdam. van 1956 töt 1971 was e domeneer in Noord-Hollaand; daornao is e terogge komen naor Drenthe.

Schrieveri'je en streektaalwark

Begun jaoren vieftig debuteerden Nijenhuis mit 't Drèentstalige gedicht In Memoriam in 't maondblad Drenthe. Veur de rubriek 'Drentse dreumerijen' van de regionaole radio (toen de RONO) schreef e verhalen. Een stok of wat daorvan verschenen in 1955 in de bundel Um 't Hemelriek onder zien schoelnaom Harm Werners. Nijenhuis was ok veurganger bi'j de eerste Drèentstalige karkdienst die deur de RONO uutezunden wördden. In de jaoren tachtig maakten e veur Radio Drenthe 't veulbeluusterde pregramma 'In de mooie kaomer'.

In 1953, toen in 't kader van de Nedersaksische Beweging onder meer aoveral schrieverskringen opericht wördden, was Nijenhuis iene van de oprichters van de Drentse Schrieverskring. De kring scheidde d'r in 1996 mit uut, mar wördden in 2012 herstart deur Nijenhuis en dichteres Suze Sanders. In 1956 hef e in de maande mit Hans Heijting en Gerrit Kuipers 't bried ansprekende Drèentstalige tiedschrift Oeze Volk op-ericht.

In de jaoren zeuventig en tachtig wördden e as schriever slim productief. Zien eerste Drèentstalige roman, 't Verbörgen leven, kwaamp in 2004 uut. In 2007 schreef e 't boekenweekkedo Een plek um te blieven Drèentse Boekenweek. In de dichteri'je is e drok op de sonnetvörm. Hi'j publiceert zowal in Oeze Volk / Maandewark as in Roet, een tiedschrift veur mederne literetuur in 't Drèents.

Nijenhuis hef hum ok ereurd as bloemlezer en beschriever van de Drèentstalige schrieveri'je. Mit Stieneke Boerma brocht e vanof 1987 cursusboeken Drèents uut veur de pabo.

Erkenning

Veur zien streektaalwark en literaire wark kreeg Nijenhuis in 1987 de Culturele Pries van Drenthe. Twee jaor later eerde Roet hum mit een speciaol nummer over zien lèven en wark. In 2008 wördden e gemientedichter van de gemiente Börger-Oring.

Bi'j de prissentatie van zien bundel Tachtig gedichten in 2012 hef Nijenhuis vanwege zien grote verdiensten veur de Drèentse taal 't eretieken van 't Huus van de Taol ekregen. In opdracht van de veurloper van 't Huus van de Taol, de Stichting Drentse Taol, is een schrieverspetret op DVD van hum emeuken.

In jannewaori 2018 wördden Nijenhuis benuumd töt Ridder in de Örde van Oranje-Nassau. Ok in det jaor verscheen van Lukas Koops de biografie Gerard Nijenhuis. Dat ik besta komt door de taal (Het Drentse Boek).

Boekpublicaties

Um 't Hemelriek (1955)
Tweetalig (1973, as Hans Werners, dichtbundel mit Hans Heyting)
Leven op afstand (1978, Nederlaandstalige dichtbundel)
Het jaar van de ooievaar (1979)
Het dorp bestaat niet meer (1981)
Dubbelspel (1983)
Onlaand (1983)
Onteigening (1989)
Schoolschrift (1987)
Novemberlicht (1987)
In aankomst ligt vertrek besloten (1990)
De rimpels van/ over mien vel (1990)
Tekens van gemis (1992)
Het omslaan van de tijd (1994)
Het Portaal (1997)
Land in zicht (2000)
Het verbörgen leven (2004, roman)
De toonsoort van de tied (2005, dichtbundel)
Een plek um te blieven (2007, boekenweekkedo tiedens Drèentse Boekenweek)
De dag dat vader verdween (2010, oorlogsverhaal, Nederlaandstalig)
80 gedichten (2012), dichtbundel
Kringloop (2015), dichtbundel

Bron

Huus van de Taol oaver Gerard Nijenhuis

Dit stok is eschreven in 't Zuudwest-Zuud-Drèents van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.