Karmis
De karmis is van oorsprong een jaormark ter gelegenheid van de wiejingsdag van de petroonheilige van de plaotse. Karmis is dan oek een verbastering van karkmis.
Op disse dag streumen 't volk samen um de petroonheilige te vereren en um hum te vermaken. In steelijke gebieden verleur de karmis vake zien baand mit 't rillegieuze fees dat deran verbunnen was, mar in veule darpen gaon beien nog haand-in-haand (veural in kattelieke gebieden) en geet der op de wiejingsdag een precessie uut.
Karmis wonnen een paor dagen ehouwen en 't hef zich ontwikkeld tot een commercieel evenement. Eertieds was de karmis vake één van de minnige uutgaonsmeugelijkheen.
Grote karmissen bin de Brusselse karmis, de Antwarpse Sinksenfoor de Tilburgse Karmis, de karmis in Weert, Venray, Nijmegen, Grunnen, Karmis Best, Heerenveen (Pinksterkarmis) en Hoorn.
In plaotsen mit een ouwe karmistredisie vienen der rond 't karmisgebeuren aandere evenementen plaose. Zo hem in Huissen op de donderdag veurdat de karmis begint 't Vleiskeuren. De plaoselijk slagers geven dan gelegenheid tot 't preuven van vleis. Van oorsprong was 't vleiskeuren oek erich op 't leren kennen van jonges en deerns dee daornao dan samen karmis gungen vieren.
Karmis is een vorm van amusement veur jonge luui dee een vake alderbarstensveul schik hem an wilde attracties zoas de spoekhuzen, botsauto's en zoksoort van dingen meer. De karmis kan een plaotse ween um evenouwers te leren kennen.
Nedersaksisch
bewark- Achterhooks: karmis(se), kärmis(se), karmse of kärmse
- Drèents:
- karmis
- ka(a)rmse (Zuud-Drèents, Veenkelonioals)
- Grunnegs: kaarms(n) de oaven veur de kaarms wordt petjemaart nuimd
- Sallaans: karmis(se), kärmis(se), karmse of kärmse
- Stellingwarfs: karmis
- Tweants:
- kearmis(se) of karmis(se)
- koarmsel, koarmsen (Riesns)
- Veluws: karmis(se), kärmis(se), karmse, kärmse of kaarmis