Haarst

Haarst, haarfst of naojaor is één van de vier seizoenen. 't Sterrekundig bepaolde begin van de haarst is de haarstequinox (roend 23 september op 't noordelijk halfroend en roend 20 meert op 't zujelijk halfroend). De zon gaot dan deur 't haarstpunt en de dag en de nacht bin temet liek alleens in lengte. De haarst eindigt mit de wienterzonnewende (roend 22 december op 't noordelijk halfroend en roend 21 juni op 't zujelijk halfroend).

Blaojen in haarstkleuren

Haarstkleuren

Um praktische rejens begint de meteorologische haarst eerder, op 1 september op 't noordelijk halfroend en op 1 meert op 't zujelijk halfroend. Dit duurt dan tot 1 december en op 't zujelijk halfroend tot 1 juni.

In de haarst gaon planten (waoronder loofbomen) der blaojen verliezen. In de haarst wort 't meestentieds heel wat kouwer as in de zoemer, allewel der nog periodes mit warmte kunnen wezen, de zogenaamde naozoemer.

Feestdagen in de haarst bin: Alderzielen en Alderheiligen.

Begin sterrekundige haarst

Begin van de sterrekundige haarst (op 't noordelijk halfroend) in de kommende jaoren:

2003	23 september	12:47		2009	22 september	23:18		2015	23 september	10:20
2004	22 september	18:30		2010	23 september	05:09		2016	22 september	16:21
2005	23 september	00:23		2011	23 september	11:04		2017	22 september	22:02
2006	23 september	06:03		2012	22 september	16:49		2018	23 september	03:54
2007	23 september	11:51		2013	22 september	22:44		2019	23 september	09:50
2008	22 september	17:44		2014	23 september	04:29		2020	22 september	15:30

De an-egeuven tied is de lokaole Nederlanse zoemertied.

Op 't zujelijk halfroend beginnen op disse daotums de leinte.

Maarkweerdig is dat, volges de schoolboeken, de haarst op 21 september zou beginnen. Tot noen toe is de sterrekundige haarst alleen nog nooit op 21 september begunnen, en tot 2020 zal dit oek niet gaon gebeuren.

Nedersaksisch

• Achterhooks:
  • noajoar
  • harfst
• Grunnegs: haarst
• Drèents: haarfst, harfst
• Stellingwarfs: haast, harfst
• Sallaans: noajoar, harfst
  • Vechtdals: noajoar, har(f)st
• Tweants:
  • noajoar (as in: van t noajoar, wat ankomnden hoarfst beteeknt.)
  • herfst
  • härfst
  • harfst
  • haarfst
  • hoarfst
• Veluws:
  • ha(a)rfs(t)
  • ha(a)rst
  • harres, harest
  • här(f)s
  • naojaor

Commons: Haarst - plaatjes, filmkes en/of gelüüdsbestanden.

Dit artikel is eskreaven in et westveluwske dialekt van Putten.