Boerderieje

Een boerderieje, plaose of een stee is een woenige of warkplekke van de boer. Vake wonnen mit een boerderieje oek de hele wark- en woenumgeving van de boer bedoeld, inclusief woenhuus, arf, weilaand, bouwlaand, stallen en schuren.

Een ouwe Gelderse boerderieje uut 1872

Van laand tot gebouw

Zo'n duzend jaor eleen wönnen mit 't begrip 'hoeve' 't oppervlak an laand (stuk laand) an-eduud waorvan een 'normale' femilie kon bestaon (in zien behoefte veurzien). Op arme gronden was een hoeve groter as op rieke gronden; heel aanders as dat 't nao de middeleeuwen ontwikkelen: ho rieker de grond ho rieker de boer en ho groter zien laand. Dat tegenover de arme keuterboeren op 't zaand. Ontwikkelingen in vormen van gemeenschapsbewuswonnen, individualisasie, liberalisasie en kompetisie bin thema's dee daorbie op de achtergrond meespeulen. Noen is de hoeve allinnig nog 't gebouw (huus mit de stallen) of soms allinnig nog 't woenhuus.

Benamingen

In verschillende delen van Nederlaand en Vlaanderen hef een boerderieje soms een iets aandere naam:

• Heerd / stee (Grunningen)
• Pleats (Frieslaand)
• Keuterieje (een kleine boerderieje)

Op de Veluwe en in aandere gebieden is de heerd veural de mooie kamer, in sommigen dialekken zegen ze oek wel heerd veur een veurkamer (woenkamer).

Een kienderboerderieje is neet een boerderieje zoas dat bedoeld is bie boerderiejen waor geld mee emaak mut wonnen of waor ewark wonnen, mar is een plaose waor dieren ehouwen wonnen dee kienders anspreken en dee deur de kienders verzurg kunnen wonnen.

Nedersaksisch

[disse mal bewarken]

• Achterhooks: boerderi'je, boerderie
• Drèents:
  
  • boerderaai, boerderij(e)
  • boerenplaatse, boerenplaetse, boerenplaots
  • (boeren)spil, (boeren)spul
  • boerenstee
  • boerkerij(e)
  • gedoente
  • hofstee (kleine boerderije)
  • leggerij (grote boerderije)
  • plaats(e), plaets(e), plaots
  • wuilerij
• Grunnegs:
  
  • stee, ploats (algemain)
  • heerd (n bepoalde oard stee)
  • boerderij
• Sallaands: boerderi'je

• Stellingwarfs: boerderi'je, boerkeri'je of (boere)plaetse
• Tweants:
  
  • boerderiej(e)
  • ezegd as ene boetenof, of in ne boerskop woont: hee woont op n boer.
• Urkers: boerderije
• Veluws:
  
  • boerderie(je)
  • boerderi'je (Attem)
  • boerderije (Lieren)
  • boerieje (Doornspiek en Oldebroek)
  • boerenhuus (Terwolde)
  • plaotse (Nunspeet)
  • plaots (Niekark, Bunsjoten)
  • stee (Nunspeet, Putten e.u.)

• Oostfrais:
  
  • ploutse (Platduutske skriefwies: Plaatse)
  • boerderij (Platduutske skriefwies: Buurderee)
  • boerkerij (Platduutske skriefwies: Buurkeree)
  • boerenhoof (Platduutske skriefwies: Buurnhoff)

Saksische Boerderiejen

• 
• 
• 
• 
•