Naederzetting
Ne naederzetting is ne bewonde plaatse.
.JPG)
Naederzettingen könt (zon betjen op riege van toonenmende greutte) wödden in-edaeld in:
- gat (in Nederlaand ne "buurtschop", "gehucht", of "vlek" in de ni-je betekkenis)
- buurtschop, n antal huze, moar kan ok sloan op n bepoald gebeed
- gehucht, n klein darp zunder karke; et verskil mit ne buurtschop is neet altied dudelek
- darp groter as n gehucht, mangsmoal mit ene of meer karken.
- vlek, n op ne stad liekend darp (verolderde beneuming)
- stad Kan ne plaatse waen mit stadsrechten of meer as 25.000 inwonners hebben.
- agglomeraosie, nen anenschoakeling van naederzettingen
- metropool, volgens de meest gangboare beskrieving ne agglomeraosie mit meer as éen miljoon inwonners
In et Nederlandse laandschop könt naederzettingen ok wodden in-edeeld noar eure eursprönkeleke naederzettingssoorte:
- esdarp of brinkdarp rundumme nen brink, bieveurbeeld Vledder of ooit Assen
- diekdarp an nen diek, bieveurbeeld Brook op Langendiek of ooit Leiden
- karkdarp rundumme ne enkele karke, bieveurbeeld Karkdarp (Oldenbrook)
- ringdarp, bieveurbeeld Renesse
- terpdoarp of weerdedarp op nen terp of weerde, bieveurbeeld ooit Bolsward
- wegdarp lengs nen weg, bieveurbeeld Langenzwoag
- veurstroatedarp, veurnoamelek in Zeelaand en Zuud-Hollaand, bieveurbeeld Stavenisse of Stad an 't Heringvleet
Oaverlappende kategeri-jen bunt komdarp en lintdarp of streekdarp.
Bezundere naederzettingen
bewark- Grootsten: Tokio (Japan) 27,4 miljoon inwonners
- Noordelekst elaegen: Alert (Canada) 82°30'06 NB, 62°19'47 WL
- Zudelekst elaegen: Kaap Hoorn (Argentinië) 55°56' ZB en 67°19' WL / Zuudpoolstation Amundsen-Scott (Zuudpool) 90°00' ZB
- Heugst elaegen: Wenzhuan (Tibet) 5100m/La Rinconada (Peru) 5100m
- Laegst elaegen: Kalia, Ein Gedi, Massoada, En Bokek (allen an de Dode Zee) 400 meter under zeevlak.
- Meest of-elaegen: Timbooktoo (Mali) volgens gewilde kultuur, nooit noa-emaeten
- Oldsten: Dolní Vêstonice (Tsjechië) 27.000 v Chr.
- Wärmsten: Dallol (Ethiopië) gem. joartemperatuur: 34,4°C
- Koldsten: Ojmjakon/Tomtor (Siberië), gem. joartemperatuur -16,5°C