Okse
n Okse is kastreren mannelk rindvij-ras (bolle). Oksen wörren ien Midden-Uropa al ien 6e aive v.K. broekt ien laandbaauw. De okse is ain van de oldste deur de mìnsk broekte ropdaaier. Aal vroug dainden zai om slijs, koaren en woagen veuroet te droagen.
Deur kastroatsie wör t meugelk de grote aarbaidskracht van de bolle veur mìnselke doulen te broeken. De daaier kregen der n liekmoudeger karakter deur, woardoor zai beter as waarkdaaier te broeken wazzen. Om oksen veur ploug of veur n koar of woagen te spannen wordt n toeg broekt dat bestoan kin oet n juk dat verbonden is aan n dizzel.
Ien verschaaidene Azioatische en Zuudamerikoanse landen kommen nog aingoal oksenkoaren veur. Ook ien Egypte wör nog n haile zet rindvij ienzet as ropdaaier veur ploug. Bie oksenruns worden dizze daaieren ook reden. Veur de vlaiskiendustrie binnen oksen interessant deur heur staarke maarmerde vlaisk.
De kastroatsie gebeurt maisttieds as de daaier nog jong binnen, op n oller van tuzzen de twij week en wat moanden. Deur verminderde testosteron-produksie gruien oksen laanksoamer as bollen môr zai worden doardeur wel slimmer spierd as kooien.
Ien summege stoaten van de Verainigde Stoaten worden aal jonge bollen dij as mestdaaier op blaikvelden holden worden, kastreerd. Asmis worden doarnoa veur baaidend kooien as de pinken hormoonpreparoaten broekt om doch veur n vlotte grui te zörgen.
Varia
bewarkIn t kìrstverhaal kommen n okse en n aizel veur.
Leegsaksisch
bewark
|
|