Greunte

Greunte of biekooksel is een eetbaor plantedeel. De kleur van de greunte kan nogal verschillend wezen. Bie de vleizige vruchten, mar oek bie de bladgreuntes kommen veul verschillende kleuren veur. Veul greuntes bin pas eetbaor naodat ze verhetst bin (ekookt). Greuntes die zoender verhetsing egeten worren, worren rauwkost eneumd. Enkele veurbeelden van greuntes bin: eerpels, breekbonen, platte peters, andievie en zelfs uuien worren as greunte ezien.

Verschillende greuntes

Gezoendheid

De Amerikaanse oenderzeuker Daniel Nadeau beschrieft in zien boek 'The Color Code' de invleud van de kleuren in greuntes en vruchten op de gezoendheid van de mins. Deur verschillende kleuren te gebruken wort een evenwichtige voeding verkregen. Elke kleur het iets amparts zoas verschillende vitamines, mineraolen en phytochemische stoffen. Hie maakt een indeling in de volgende vuuf groepen:

• Rood (anthocyaan). Disse greuntes en vruchten hen een positieve invleud op 't bloed en hart, en 't tegengaon van kanker (o.a. in tomaten (lycopeen), rooie paprika's en eerdbezen).
• Oranje/geel: beta-caroteen, flavonoïden. Disse greuntes en vruchten hen een positieve invleud op de bloeddruk, weerstand en de huud. (o.a. in wortel, manderien, sinesappel en abrikoos).
• Greun: luteïne, zeaxanthine en indolinen. Disse greuntes en vruchten hen een positieve invleud op 't zening- en beendergestel en gezichtsvermeugen (o.a. in spinaozie, paprika, slaot, courgetten en kiwi’s
• Blauw/paors: anthocyaan. Disse greuntes en vruchten hen een positieve invleud op 't geheugen, de urinewegen en stoelgang (o.a. in aubergine, viegen, bosbees, zwarte bees en prumen)
• Wit: allium en allicine. Disse greuntes hen een positieve invleud op 't cholesterolgehalte en 't hart. (o.a. in uui en prei).

Zie oek

• Andievie
• Atepoele
• Breekbonen
• Buussekool
• Greuntetune
• Mous
• Platte peters
• Uui
• Uuierats

Nedersaksisch

• Drèents:
  • greuint(e)
  • greunte
  • gruinte
  • gruunte
• Grunnegs: gruinte(rij)
  • gruunte (Westerkertiers)
• Sallaans: gruunte, vrogger ook wel iens bi'jkokken (Oldluzen)
• Stellingwarfs: gruunte
• Urkers: bijkost, bijspul, grei
• Veluws:
  • greunte
  • gruunte
  • gruunvoer (Klanenbeek)
  • grunigheid (Lieren)
  • biekooksel (Putten, Nunspeet)
  • biekook (Oldebroek, Wezep, Heerde)
  • biekaok (Apeldoorne)
  • moes

Uutgaonde verwiezing

• 't Eten van greuntes deur de Belgische bevolking

Disse pagina is eschreven in 't Putters