Neosassisme

Een neosassisme (of -saksisme) is een Saksisch woord vuur begrippen en vuurwarpen. Vake zint ze bedoold um wille met de sproake te hebben. Ze zölt dus nit gauw in officiële umstandigheden gebroekt worden. Een neosassisme kan worden bedacht vuur bestoande en nieje vuurwarpen.

Feitelik is een neosassisme etzelfde as een neologisme, met as verskil det een neologisme vake ne serieuze poging is um een leenwoord oet ne vrömde sproake te vervangen. Een neosassisme is bedoold um op lechthärtige wieze met de sproake te spöllen. Wat neosassismen köant ook grof bedoold wean.

Neosassismen bestoat meesttieds oet twee delen:

1. Een warkwoord of begrip wat een kenmark van et vuurwarp beskrif
2. 'n naam van een verölderd gerei wat etzelfde dool had as et nieje, of et soort materiaal woeras et vuurwarp van emaakt is.

Ne andere meugelikheid is um ne volledige vergelieking met een ander vuurwoarp te maken. Nen bosmeeier kan bievuurbeeld ne brom- of knetterzeise neumd worden, mer ook nen sik. Et vervangt ja de handedrevene zeise um hoog gewas met te meeien en duurdat der nen motor opzit maakt et dink kabaal. Tegelieke vervangt de bosmeeier 'n sik, den as in vroger tieden de kanten kort heul.

Neosassismen verskilt ook per strekke wier. Zo is een algemeen woord vuur stofzoeger ne huulbessem. In bievuurbeeld Riessen wörd et woord hulen nit gebroekt, dus veraanderd in blearbessem.

Vuurbeelden

Hieronder steet ne alfabetiseerde lieste van neosassismen (disse wöörde könt per dialekt in oetsproake verskillen, kleine oetsproakverskillen stoat der vuur et gemak neet biej tusken):

A aftershave: ruukspul, ruukgrei meidenlökkertien (Attem) scheerwaoter braand-de-bek-spul (uutdrokking: spul um de bek doon) alkoholkontraole: zuperzeuktocht apotheker: pillendreier aquaplaning: waotergliejerieje B bagaziebaand: koffermeule baritonsaxofoon: zwanenhaals batse: zweetleppel bed & breakfast (B&B): stee-en-stoetje stee-en-stoete (Nunspeet) baere-en-brogge (Nunspeet) bekkens: pleardeksels, houw(e)deksels, panndeksels bökker-iezers knalskiewn boetenboordmotor knetterpeddel bosmeeier: bromzeaise sik (eawn met n bosmeeier woarken - eawn met n sik in de roondte loopn) braandstof: dutsap skeurwater brille: loerglaozen brommobiel: kruup- of kroepauto buffet: loop-etn zelfhaal-etn C caravan: slephutte, sleurhutte, slepkökn Compact Disk (CD) spaigelploatje chiropractor: buttekraker chirurg meenseslager cholesterol: aoresmeer cola (frisdraank): bulkwater bulkespul skroewenwater computer: knipperkiste doonderkiste Zee ok: Nedersaksische computertermen condoom: piemelputien zoadzak sputtertoetn creche: koterstallige cruisecontrol: snelheidsbegrenzer snelheidsregelaar D dancemuziek: (elektroniese) daansmuziek dörskemölle death metal: grafmuziek dekolletee: inkiek de breewnbusse dirigeant: zweeiebaas zweeimeaister doedelzak: jammerpiepen jengelbuul domie: preakebuul, -baas dreadlocks: knuphöare draodlokken touwfleiten dvd kiekskiewe E E-reader: leesplanke/-dink e-boeklezer enquêteurs: vraagvolk F fagot: kachelpiepe fastfood: raphap fietse: treawagenkjen, -köarken droad-ezzel fitness: ooldiezerslepn ooldiezertrekn flesopener: doppenropper kroonlöchter (Achterhook) vreugdewipper willewipper fototoestel knipperdeuske, flits- friteuse: vetviever vetsmeelterieje vetpanne

G gezichtskrem: vet gitaar: jammerplaanke snarenbret (Achterhook) H hagelslag streuisukela hamer klopstok hardcore stampmuziek dörskemölle I insert-knop: tussenfrommelknoppe J K kettenzage: knetterbiele kleaine tromme: spiekerbak pleartonne rättelkiste kontaktlenze: oogdoppen L laptop: kleptop, klaptop, sleptop voolkompjoeter lied: tierelier kweeldeel airconditioning: lochtregeling, -verzörging klimaotregeling, -verzörging (aofekort: klimo) lozementhouwer: huttenbaos M maltbeer: laalaawater zeek beer nen lechten nen halfzwoarn nen loodvriejn eenn zoonder kracht make-up: varve plamuur schminck optutgrei, opvarfgrei make-updoos: varfdeuze plamuurkiste schminckdeuze masseur: striekebaas wriefmeaister vriefkeerl marimba: tingeldeenk tingelrek mayonaise: härtklepnvet misdaodiger / asosiaal persoon huttenklaos motorzaag: knetterbiele mountainbike: terreinfietse roegtefiets (Drèents) musical muziektoneel zingtoneel N navelpiercing: boekspieker nordic walking: noords wandelen stoksjokken nordicwalkingstokken: sjokstokken O oetroopteken: blearteken oordoppen: oorkurken örgel: jammerhoolt psalmpompe (Kop van Aoveriessel) orthopedies chirurg: bottezager

P piano: tengeltangel pingelkiste piercing: spleenter ("Hee! Iej hebt nen spleenter in de lippe!") kram ("Den gek leup met allemoal van dee kramn in n kop") Q R rapper: kletsriemer riemrevelaor (Drèents) resensent: zuurschriever resensie schrieven: zuurschrieven rollator: schuufrek S samenwarkingsverbaand: maandewark satésaus: wichterdriete apenoetesaus Senseo: nen kromn smartphone: (striek)bot buus(tille)foon striek(tille)foon (mobiel mit n anraakscharm) skoefgeval (mobiel da'j uutschuven mutten) Ackersnacker (Platduuts) sms: belschap (kofferwoord veur bellen en boodschap) sms'en: knokkeln (ook in t algemeen: spöln met n mobielken) belschappen of belschap doon (zie sms) soapserie: zeepriege, zieperiege zeepreeks, zepereeks sperma: pielepap stofzoeger: blearbessem huulbessem Swype: zwiep T taande: vretsteender taandarts: kiezedokter of koezedokter smoelsmid bekkebeul tablet-PC: zwiepleie/-bord netbred/-bord sniedplaanke theeleppelken: reuriezer reurbatse tillefoon: luliezer, luldroad kuieriezer, kuierdroad (knokkel)bot (mobiel) buustillefoon/zaktillefoon (mobiel) touchscreen: anraakscharm veuleveanster tondeuse: blearskeare trekzak: boekorgel penspiano trema/deelteken: verdeelstippels trompet: knetterheurntjen poesiezer U urologie: piskunde uroloog: pisdokter V verkeersdrumpel: springbulte schaanze vibrator: kutbrommer vreamaker (offisjeel nen fopspeen) viool/fiedel: jammerhout voicemail: bewaorpraot W wasmasine: waskiste X xylofoon: tingeldeenk Z