Niekark
Niekark ([nikɑrək], Nederlands: Nijkerk) is n stad en gemeente in de Nederlandse provinsie Gelderland. Niekark staot bie sommige minsen nog de altied bekend as n darp maor t het al sinds 1413 stadsrechten.
| Gemeynde Niekark | ||
 |
| |
| Vlagge van Niekark | Wapen van Niekark | |
 Lokaty van de gemeynde Niekark
| ||
| Informaty | ||
| Provincy | Gelderland | |
| Höyvdplaatse | Niekark | |
| Oaverige kernen | Achterhoek, Appel, De Veenhuus, Driedarp, Hoevelaken, Holkerveen, Kruushaor, Niekarkerveen, Prinsekamp, Slichtehorst, t Woud | |
| Geografy en bevolking | ||
| Uppervlakde - Land - Water |
72,10 km² 69,48 km² 2,62 km² | |
| Antal inwoaners Inwoaners per km² |
40.618 (1 mei 2014) 585 inw./km² | |
| Koordinaten | 52° 13′ N, 5° 29′ O
| |
| Oaverig | ||
| Belangryke weagen | A1, A28, N301 | |
| Netnummer | 033 | |
| Postkodes | 3860 - 3864, 3871 | |
| Officiele websteade | ||
| www.nijkerk.eu | ||
De gemeente had op 1 mei 2014 roend de 40.618 inwoeners (bron: CBS) en t het n oppervlakte van 72,10 km², waorvan 2,62 km² waoter. De gemeente bestaot uut de kernen Niekark, Niekarkerveen en Hoevelaken, de buurtschappen bin Holkerveen en Driedarp. De stad Niekark zelf het oengeveer 27.600 inwoeners. Niekark leit in t westen van de Veluwe tegen Eemland an, t is goed te bereiken via de A28 en t spoorlien Amersfoort-Zwolle.
In Niekark wort oek n West-Veluws dialekt epraot (t Niekarks). t Niekarks liekt stark op t Putters, maor t is wat Nederfrankieser deur de invleud van Utrecht. Zo bin der aordig wat overeenkomsten tussen t Bunschoots, t Niekarks (en t Putters), n veurbeeld hier is t gebruuk van de sj-klank, die in t Niekarks aordig lang beweerd ebleven is (tot zeker 1950), en noen nog vaak veurkomt, bie veural de wat ouwere minsen, in Holkerveen en Niekarkerveen.
Geschiedenis
bewarkDe naam Niekark stamt of van de Nieje Kark, die ebouwd wier naodat de ouwe kapel in 1221 deur n veenbrand vertestewierd was; dit was de veurloper van de Grote Kark. De Nederlandse naam Nijkerk is ontstaon deurdat der in t begin van de 19e eeuw nog gien standardspelling was, t wier op verschillende manieren eschreven bieveurbeeld Nyerkerck, Nykerck, Nieuwkirck, Nieukerken (allemaol mit n ie-klank). An t einde van de 18e eeuw schreven de meeste minsen Nykerk (uutespreuken as: Niekerk). Mit de invoering van n standardspelling veur t Nederlans is de y um-ezet naor ij (Nijkerk), hierdeur is de uutspraak "Nei-kèrk" ontstaon.
Niekark het in de geschiedenis al n paor keer te kampen ehad mit rampen. In 1421 brande de kark of. Ok ha'j vaak vleuiwaoter vanuut de Zujerzee; oender meer op 13 en 14 jannewaori 1916. Umdat Niekark sentraol lag tussen t aartsbisdom Utrecht en t hertogdom Gelre, was de stad regelmaotig striedtoneel, en in 1412 wier t darp helemaol verrinneweerd. Op 27 meert 1413 kreeg Niekark as vergoeding stadsrechten en vriestelling van tolgeld in Gelre. In 1540 brande de stad zwat helemaol of.
Niekark bleuide in de 18e eeuw. De stad leefde van tabaksteelt, handel, en glasblaozeriejen, en was in 1795 de grootste stad van de Veluwe. Dit is goed te marken an de architectuur. In die tied bin der veul mooie herehuzen ebouwd in t sentrum. In Gelderland was alleen Arnem groter.
n Koppel wiek- en straotnamen verwiezen naor belangrieke personen in de geschiedenis. Veurbeelden hiervan bin Corlaer, de Van Rensselaerstraot en de Slichtehorsterweg die verneumd bin naor pioeniers die vanuut Niekark naor Niej-Nederland trökken (wat noen bekend staot as: Niej-York). Veerder de Ds Kuypersstraot (verneumd naor Gerardus Kuypers (1749-1750), bekend van de Niekarkse bereuringen) en de Burgemeister Stamstraot, verneumd naor burgemeister Stam die bekend is van t verzetwark tiejens de Tweede Wereldoorlog en die ok burgemeister van Dinsper is eweest. Tenslotte de Kardinaal Alfrinklaon, verneumd naor Kardinaol Alfrink.
Arent van Corlaer uut Niekark stichtte in 1662 de Hollandse kolonie Schenectady in Niej-Nederland, wat noen de staot Niej-York is in Amerika. Niekark het nog altied n vriendschappelike band mit de stad Schenectady.
Funksies
bewarkNiekark is n forenzestad veur Amersfoort en is as greuikern an-ewezen. Mit de anleg van nieje wieken moen t antal inwoeners naor 51.000 greuien en min of meer an Amersfoort vastgreuien. Daordeur is Niekark eigenliks de enige Gelderse gemeente in de Randstad (a'j t ruum zien).
Stadsgezicht
bewarkNiekark het niet zo'n toeristies anzien as are stejen op de Veluwezoom, zo as Harderwiek en Elburg. Toch vie'j ok hier n paor herehuzen. Ok de meuite weerd is de Grote Kark.
Overige kernen
bewarkAchterhoek, Appel (deels), Doresteeg, Driedarp, Hoevelaken, Holk, Holkerveen, Kruushaor, Nekkeveld, Niekarkerveen, Palestina (deels), Prinsekamp, Slichtehorst, De Veenhuus, t Woud.
Angrenzende gemeenten
bewark| Angrenzende gemeenten | ||
|---|---|---|
| Bunschoten (U) | Zeewolde (Fl) | Putten |
 |
||
| Amersfoort (U) | Barreveld | |
| Provinsie Gelderlaand |  | ||
|---|---|---|---|
|
|
Dit artikel is eskreaven in et westveluwske dialekt van Niekark, in de Algemene Nedersaksiese Schriefwieze. |