Grunnegs (noar kategorie)
Grunnegse woorden noar kategorie oet t Grönnegse toalwiezer.
Algemain Bewarken
Standerdoetdrokkens en groutnissen Bewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Ja/joa | ja |
Nee/nai | nee |
Moi(en)! | hallo, totziens |
Joe!, tjeu (VEK) | totziens |
Gouimörn(g)/gouimorn(g) | goedemorgen |
Gouidag (even) | goedendag/goedemiddag |
Gouienoavend | goedenavond |
Ain(e), gounend (mv) | iemand |
Wel, wol (WEV) | wel |
Nait/niet/nai, nich (WEV) | niet |
En/ìn | en |
Vroagwoorden Bewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Wel | wie |
Woar | waar |
Wen(neer) | wanneer |
Hou | hoe |
Wat | wat |
Woar heer | waar vandaan |
Woar hìn | waar naartoe |
Tied Bewarken
Tiedsaandudens Bewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Vaaier uur | vier uur |
Haalf vaaier | half vier |
Tien veur vaaier | tien voor vier |
Tien noa vaaier | tien over vier |
Vörrel/kwaart veur vaaier | kwart voor vier |
Vörrel/kwaart noa vaaier | kwart over vier |
Menuut | minuut |
Vörrel/kertaar/kertaaier | kwartier |
Haalf uur | half uur |
Uur | uur |
Veurmiddag | morgen/ochtend |
Middag* | middag (12 uur) |
Noamiddag | middag (na 12 uur) |
Oavend | avond |
Naacht/nachte | nacht |
Midnacht | nacht (12 uur) |
Veurguster | eergisteren |
Guster(n) | gisteren |
Vandoag(e) | vandaag |
Mörn(g)/morn(g)/ander dag | morgen |
Overmörn(g)/overmorn(g) | overmorgen |
Verleden week/weke | vorige week |
Kommende/ander week/weke | volgende week |
Bie zummerdag | 's zomers/in de zomer |
Bie winterdag | 's winters/ in de winter |
Dou | toen |
Nou | nu |
Dammiet/zo | dadelijk, straks |
Loater | later |
- *bie snelle oetsproak ook oetsproken as [mirg] of [mirreg]
Doagen Bewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Moandag/mondag | maandag |
Dinsdag/dingsdag | dinsdag |
Wonsdag/woensdag | woensdag |
Dunderdag | donderdag |
Vraaidag | vrijdag |
Sotterdag/Sutterdag | zaterdag |
Zöndag/zundag | zondag |
Moanden Bewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Jannewoari | januari |
Febrewoari | februari |
Meert | maart |
April | april |
Maai | mei |
Juni | juni |
Juli | juli |
Augustes | augustus |
Septìmber | september |
Oktober | oktober |
Novìmber | november |
Dezìmber | december |
Saaizoens Bewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Lìnte, veurjoar, maaitied | lente/voorjaar |
Zummer, zömmer | zomer |
Haafst, noajoar | herfst, najaar |
Wìnter, wienter (WEK) | winter |
Feestdoagen Bewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Nijjoar | nieuwjaar |
Drijkeunens | driekoningen |
Karnevaal | carnaval |
Poask(e) | pasen |
Hemelvoart | hemelvaart |
Pinkster | pinksteren |
Adrillen | allerheiligen |
Bommenberend, Achtentwintegsten | Groningens ontzet |
Sunt Meerten, Kip-kap-kogel | Sint Maarten |
Sunterkloas | Sinterklaas |
Kìrsttied, midwinter, joul | kerstmis |
Ol(d)joar | oudjaar |
Moaten Bewarken
Moatnoamen Bewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Moat | maat |
Laandmoat | oppervlaktemaat |
I(e)nhold | inhoud |
Wicht | gewicht |
Laange, laangte | lengte |
Braidte, bredte | breedte |
Hoogte, höchte (VEK, WEV) | hoogte |
Houveulhaid | hoeveelheid |
Vörrel | kwart (¼) |
Haalve, hèlfte | helft (½) |
Haile, heile (WEV), huile (VEK), hele (WEK) | hele (1) |
Poar | paar (2) |
Kwartet | kwartet (4) |
Haalfstieg | tiental (10) |
Dezain | dozijn (12) |
Stieg | twintigtal (20) |
Rou | 100 m² |
Daaimt, juk | halve hectare (5000 m²) |
Bunder | hectare (10.000 m²) |
Moatje/moatke | 100 centiliter |
Liter/kan | 1 liter |
Spint | 5 liter |
Schepel | 10 liter |
Mut, mudde | 100 liter |
Po(u)nd* | 500 gram |
Onze* | 100 gram |
Kilo | 1 kilogram (1000 g) |
*De Pound en de Onze worden tegenswoordeg binoa nait meer broekt, môr olle mìnsken broeken t nog binoa doagelks
Verpakkens Bewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
n Deus, deuze (VEK) | een doos |
n Blik(ke) | een blik |
n Flort, pak | een pak |
n Rool, role (VEK) | een rol |
n stôk | een stuk |
n Vlès, vlèze (VEK) | een fles |
n Puut, pude (VEK) | een zak |
Getallen Bewarken
Bie de eerste riege getallen stoan meerdere meugelkheden. In de riegen doarnoa stait mor ain meugelkhaid. Moutst de meugelkheden uut de eerste riege toupassen op de riegen doarnoa.
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Nul | nul |
Ain, aine (VEK), ein (WEV), een (WEK) | een |
Twij, twei (WEV), twai (NVL, VEK), twèie (VEK) | twee |
Drij, drei (WEV), drai (NVL, VEK), drèie (VEK) | drie |
Vijer (HGL), vaaier, vaar(VEK), vare (VEK) | vier |
Vief, vieve (VEK) | vijf |
Zes/ses, sèze (VEK)/zös (Marnegebied) | zes |
Zeuven/seuven | zeven |
Acht, Aachte (VEK) | acht |
Negen | negen |
Tien, tiene (VEK) | tien |
Elven, elf | elf |
Twolven, twolf | twaalf |
Dartien(e)* | dertien |
Vartien(e)* | veertien |
Vieftien(e) | vijftien |
Sestien(e) | zestien |
Zeuventien(e) | zeventien |
Achttien(e) | achttien |
Negentien(e) | negentien |
Twinteg** | twintig |
* Oetsproken as [dattien] en [vattien]]
** Oetsproken as [twinnug]
Darteg* | dertig |
Varteg* | veertig |
Viefteg | vijftig |
Zesteg/sesteg | zestig |
Zeuventeg/seuventeg | zeventig |
Tachteg | tachtig |
Negenteg | negentig |
Honderd | honderd |
* Oetsproken as [datteg] en [vatteg]]
Twijhonderd | tweehonderd |
Drijhonderd | driehonderd |
Vaaierhonderd | vierhonderd |
Viefhonderd | vijfhonderd |
Zes-/seshonderd | zeshonderd |
Zeuven-/seuvenhonderd | zevenhonderd |
Aachthonderd | achthonderd |
Negenhonderd | negenhonderd |
Doezend | duizend |
een miljoen |
Op raais Bewarken
Verkeer Bewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Bie (t) pad | Op de weg |
Boute, breuk | boete |
Bred | bord |
Broezen | snel rijden |
Doenvoaren | rijden onder invloed |
Flikkerlicht | knipperlicht |
I(e)n richten van | richting |
Oetvoart, uutvoart | afrit, uitrit |
Ommelander raais | lange reis |
Onderweegs | onderweg |
Oversteek | zebrapad |
Paarkern | parkeren |
Riepe | trottoir |
Stopstee | halte |
Stremlicht | stoplicht |
Stroat(e) | straat |
Swoareghaid, kösten | kosten |
Tegenvoar(d)er | tegenligger |
Tuufken | langzaam rijden |
Veurrang | voorrang |
Voarn, rieden | rijden |
Voart | verkeerssnelheid |
Weeg, wege | weg |
Vervouer Bewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Auto | auto ([Oto] gain meugelke oetsproak) |
Bus | autobus |
Omnibus | stadsbus/streekbus |
Aachterkoar(e), aanhonger | aanhanger |
Plof(fiets), plovvert, knallert | brommer |
Woonwoagen, karavan | caravan |
Bolwoagen, tilwoagen | vrachtwagen |
Foajeton | onoverdekt rijtuig |
Rad, fiets(e) | fiets |
Vlaigmesien, vlaigtuug | vliegtuig |
Toeristenbus | touristcar |
Train | trein |
Ziedkoar | zijspan |
Om weeg vroagen Bewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Dij kaant oet | die kant op |
Liekoet/liekuut | rechtdoor |
Rìchts(ôf) | rechts(af) |
Links(ôf) | links |
Omgoan | terug gaan/rijden |
Oet stad, dörp | de stad, het dorp uit |
Bie revier laangs | langs de rivier |
Tot de stremlichten tou | tot aan de stoplichten |
Ien train Bewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Voar(d)er | bestuurder, machinist |
Kondukteur | conducteur |
Verbatshok | loket |
Dagkoart | dagkaart |
Ôfstimpeln | afstempelen |
Stimpelmesien | stempelautomaat |
Noar Stad tou | naar de stad Groningen |
Zetstee, stee | zitplaats |
Ôfraais | vertrek |
Aankommen | aankomst |
Stasjon | station |
I(e)ngaang | ingang |
Oetgaang | uitgang |
Manluu-/herengemak | herentoilet |
Vraauwluugemak* | damestoilet |
Pafken | roken |
Neudoetgaang | nooduitgang |
Toulèg | toeslag |
Reserveerd | gereserveerd |
- *ook vruiluugemak of vraauwliegemak
Toerisme en rekrioatsie Bewarken
Ien n stad of dörp Bewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Akwoariom | Aquarium |
Bioskoop | bioscoop |
Börg/ borg | borg |
Daaier(n)-/darentoen(e) | dierentuin |
Domkìrk | kathedraal |
Graft | gracht |
Hotel | hotel |
Kavvee | café |
Kestail, slöt | kasteel |
Kìrk(e), kèrk(e) | kerk |
Klooster, klouster | klooster |
Looproete | wandelroute |
Maar(k)tploats | marktplein |
Meul | molen |
Monumìnt | monument |
Muzijom, muzeum | Museum |
Oldstad | Oude binnenstad |
Paark | park |
Paarkgeroazie | parkeergarage |
Roadhoes, stadhoes | gemeente-/stadhuis |
Ristoraant | restaurant |
Stadmidden | binnenstad |
Stadswaal/-muur/-mure/-maauwer | stadsmuur |
Stee-en-stoetje | bed-and-breakfast |
Tejoater | theater, schouwburg |
Toren/ toeren | toren |
Vesten | vesting |
Winkelstroat(e) | Winkelstraat |
Zainsweerdegheden | bezienswaardigheden |
Zìntrum | centrum |
Ien börgen, kìrken, enz. Bewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
keunenklek | koninklijk |
heertogelk | hertogelijk |
groavelk | grafelijk |
bisskoppelk/bisschoppelk | bisschoppelijk |
jonkersk | adelijk |
börg | borg (landhuis, kasteeltje) |
stainhoes | steenhuis |
ridderzoal | ridderzaal |
ontvangenszoal | ontvangstzaal |
middenzoal | centrale zaal |
vangenshol | kerker |
keuk(en) | keuken |
schat-/skathoes | veehuis |
börgtoen | kasteeltuin |
(midden)schip | middenschip |
koor | koor |
ziedschip | zijschip |
kop, absis | absis |
vèlven | gewelf |
aalter | altaar |
benedikter | benedictijnen |
sistersjenser | cisterciënzers |
dominiker | dominicanen |
fransisker | franciscanen |
jezuwieten | jezuïeten |
kruusheren | kruisheren |
veurhistorisch | prehistorisch |
romoans | romaans |
Oldfrais | Oud-Fries, romano-gotisch |
gotisch | gotisch |
middelaiws/-eeuws/-eiws/-aivs | middeleeuws |
Reums | romeins |
renaissance | renaissance |
barok | barok |
rokoko | rococo |
klassisistisch | classicistisch |
nijmoods | modern |
Aan zee Bewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Badstraand | toegankelijk strand |
Tougang veur geefs | gratis toegankelijk |
Swimmen verboden | verboden te zwemmen |
Badklaaider, badkrös | zwemkleding |
Lochtbèrre | luchtbed |
Badpool | badmuts |
Haanddouk | handdoek |
Does(k) | douche |
Eb(be) | eb |
Boar(e) | golf (kleine) |
Wag(e) | golf (groot) |
Knizzenstraand | kiezelstrand |
Kwaal/kwale | kwal |
Schulp | schelp |
Vloud, vlod | vloed |
Wi(e)ndschaarm | windscherm |
Doagelkse dingen Bewarken
Kleuren Bewarken
Biewoord | Bievougleks noamwoord | Nederlaands |
Rood | rooie | rood |
Geel | gele | geel |
Blaauw | blaauwe | blauw |
Gruin | gruine | groen |
Oraanje | oraanje | oranje |
Paars, sangen | paarse, sangen | paars |
Rôs | rôze | roze |
Gries | grieze | grijs |
Swaart | swaade | zwart |
Broen | broene | bruin |
Wit | widde | wit |
Femilie Bewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Femilie | familie |
Voa(der), pa(bbe) | vader |
Mou(der), ma, moe(ke), mem(me) | moeder |
O(a)lluu, olders | ouders |
Popke, pupke, poppie, potje | baby |
Wazzene | volwassene |
Haalfwazzene | jongvolwassene (17-21) |
Zeun | zoon |
Döchter | dochter |
Kinder, l(e)utjen, grommen | kinderen |
Bruier, bruur (WEK) | broer |
Zuster | zus |
Gezwister | broers en zussen |
Taan(te) | tante |
Om(pie)/Om(ke) | oom |
Neef/nevve | neef |
Nicht(e) | nicht |
Opa, poake | opa |
Opoe, bepke | oma |
t Weer Bewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Weerlucht, weerlicht | bliksem |
Grommel, donder | donder |
Deu, dij, dui | dooi |
Gladdeghaid, gladte | gladheid |
Hoagel | hagel |
Hette(ns) | hitte |
Hoogdrokgebied | hoogedrukgebied |
Klimoat | klimaat |
Daipdrokgebied | lagedrukgebied |
Lochtdrok | luchtdruk |
Dook | mist |
Miegel | motregen |
Ôfbuien | opklaring |
Giesper, swaalke | regenbui |
Gobbe | zware regenbui |
Snidder | lichte regenbui |
Dikke/duustere locht | regenwolken |
Twijlichteg | schemerig |
Twijbrek, graauwlicht | schemering |
Stoeverij | stuifwind |
Omstelleg | veranderlijk |
Vôrst | vorst |
Pluuster | onstuimig weer |
Tegenweer | slecht weer |
Wind, wiend | wind |
Poest | zachte wind |
Störm | harde wind/ storm |
Ies | ijs |
Iesel | ijzel |
Eterij en drinkerij Bewarken
Gruinte en fruit Bewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Tovvel, eerdappel | aardappel |
Eerdjebeern, eerdjebaai | aardbei |
Aprikoos | abrikoos |
(Re)bait | biet |
Blo(u)menkool | bloemkool |
Aard(e), aarft(e) | erwt |
Appel, abbel | appel |
Görk(e) | augurken |
Benoan(e) | bananen |
Boeskool | witte kool |
Mous | boerenkool |
Zitroen, Sitroun | citroen |
Droef, doeve | druif |
Himbaai, Himbeern | framboos |
Kaars, kaarze | kers |
Steekruif | koolraap |
Siepel | ui |
Persille | Peterselie |
Praai | prei |
Peer, pere | peer |
Rebaarbe | rabarber |
Redies | radijs |
Spinoazje | spinazie |
Woalse boon | paardenboon, tuinboon |
Worrel | wortel |
Paarzek | perzik |
Temoat | tomaat |
Sloat | sla |
Appelsien(e) | sinaasappel |
Vlaisk en visk Bewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Vlaais(k)woarn | vleeswaren |
Schink(e), skink(e) | ham |
Hìn, tuut | kip/haan |
Met | gehakt varkensvlees |
Gehak | gehakt |
Noagelholt | rookvlees |
Taauwkevlais | rollade |
Metwôrst | droge worst |
Ozzen-/oksensteert | ossenstaart |
Heern | haring |
Tuunvisk | tonijn |
Dörsk(e) | kabeljauw |
Laks, Solm | zalm |
Meun | voorn |
Vlunder | bot |
Mekrail | makreel |
Vorelle | forel |
Oal | paling |
Zeeblèr | tong |
Genoat | garnaal |
Mözzel | mossel |
Kraab | krab |
Dessèrs Bewarken
gerechten woar n (G) bie staait, binnen typisch Grunnegs
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Brij | pap |
Zoepenbrij | karnemelkse pap |
Krentjebrij | watergruwel |
Krudoorntjesbrij | kruisbessenmoes (G) |
Ies | ijs |
Boerenjong | ijs met brandewijn en rozijnen (G) |
Boerenwicht | ijs brandewijn en perzikken (G) |
Keze, kees | kaas |
Overg eterij Bewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Povvert | poffert (G) |
Spekdikken | spekkendikken (G) |
Grunneger kouk | Groninger koek (G) |
Haardstoed(e) | hardebrood (G) |
Stoed(e) | brood |
Homstôk | snee brood |
Knep(pe) | broodkapje |
Brood | roggebrood (G) |
Schoten | langwerpige kadetjes (G) |
Mollebonen | geroosterde paardenbonen (G) |
Ruirom | papachtig boekweit gerecht (G) |
Rolkes, rollechies | nieuwjaarsrolletjes (G) |
Knipselbonen | slabonen (G) |
Kruden | kruiden |
Kouk(e) | koek |
Eulie, eulje | olie |
Mosterd, stip | mosterd |
Room, flödde | room |
Souske | doppinda |
Siepeltjevlais | haché |
Sukkeloa | chocolade |
Snert | erwtensoep |
Slik, baaltje | snoep |
Sokker, suker | suiker |
Tusselwaiten | maïs |
Waaite | tarwe |
Raai, rogge | rogge |
Zolt | zout |
Bonte klont, stopvaarve | stamppot bruine bonen |
Botter, butter | boter |
Edik(ke) | azijn |
Aai | ei |
Mangel, mantel | amandel |
Drinkerij Bewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Kovvie, kavvee | koffie |
Joegel | te slappe koffie |
Bier | bier |
Klok(je), zeupke | borrel, alcoholische drank |
Mèlk | melk |
Zoepen | karnemelk |
Mineroalwoater | mineraalwater |
Wien | wijn |
Vruchtsap | vruchtensap |
Tee | thee |
Vrisdraank | frisdrank |
Jannever | jenever |
Fladderak | citroenjenever (G) |
Hait bier | stevig bier (G) |
Hoagel en dunder | brandewijn met anijs (G) |
Boerenjong | brandewijn met rozijnen (G) |
Boerenwicht | brandewijn met perzikken (G) |
Daaier Bewarken
Hoesdaaiern Bewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Kat, kadde | kat |
Hond/hound, dog | hond |
Visken en aander woaterdaaier Bewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Heern | haring |
Tuunvisk | tonijn |
Dörsk(e) | kabeljauw |
Solm | zalm |
Meun | voorn |
Vlunder | bot |
Mekrail | makreel |
Vorelle | forel |
Oal | paling |
Zeeblèr | tong |
Genoat | garnaal |
Mözzel | mossel |
Kraab | krab |
Grönnegse toalwiezer | |
---|---|
Oetsproak · Spèllen · Grammoatiek · Biezundere woorden · Woorden noar kategorie · Waarkwoorden · Geogroafische noamen · Zegswiezen A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z |