Grunnegs (noar kategorie)
Grunnegse woorden noar kategorie oet t Grönnegse toalwiezer.
AlgemainBewarken
Standerdoetdrokkens en groutnissenBewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Ja/joa | ja |
Nee/nai | nee |
Moi(en)! | hallo, totziens |
Joe!, tjeu (VEK) | totziens |
Gouimörn(g)/gouimorn(g) | goedemorgen |
Gouidag (even) | goedendag/goedemiddag |
Gouienoavend | goedenavond |
Ain(e), gounend (mv) | iemand |
Wel, wol (WEV) | wel |
Nait/niet/nai, nich (WEV) | niet |
En/ìn | en |
VroagwoordenBewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Wel | wie |
Woar | waar |
Wen(neer) | wanneer |
Hou | hoe |
Wat | wat |
Woar heer | waar vandaan |
Woar hìn | waar naartoe |
TiedBewarken
TiedsaandudensBewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Vaaier uur | vier uur |
Haalf vaaier | half vier |
Tien veur vaaier | tien voor vier |
Tien noa vaaier | tien over vier |
Vörrel/kwaart veur vaaier | kwart voor vier |
Vörrel/kwaart noa vaaier | kwart over vier |
Menuut | minuut |
Vörrel/kertaar/kertaaier | kwartier |
Haalf uur | half uur |
Uur | uur |
Veurmiddag | morgen/ochtend |
Middag* | middag (12 uur) |
Noamiddag | middag (na 12 uur) |
Oavend | avond |
Naacht/nachte | nacht |
Midnacht | nacht (12 uur) |
Veurguster | eergisteren |
Guster(n) | gisteren |
Vandoag(e) | vandaag |
Mörn(g)/morn(g)/ander dag | morgen |
Overmörn(g)/overmorn(g) | overmorgen |
Verleden week/weke | vorige week |
Kommende/ander week/weke | volgende week |
Bie zummerdag | 's zomers/in de zomer |
Bie winterdag | 's winters/ in de winter |
Dou | toen |
Nou | nu |
Dammiet/zo | dadelijk, straks |
Loater | later |
- *bie snelle oetsproak ook oetsproken as [mirg] of [mirreg]
DoagenBewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Moandag/mondag | maandag |
Dinsdag/dingsdag | dinsdag |
Wonsdag/woensdag | woensdag |
Dunderdag | donderdag |
Vraaidag | vrijdag |
Sotterdag/Sutterdag | zaterdag |
Zöndag/zundag | zondag |
MoandenBewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Jannewoari | januari |
Febrewoari | februari |
Meert | maart |
April | april |
Maai | mei |
Juni | juni |
Juli | juli |
Augustes | augustus |
Septìmber | september |
Oktober | oktober |
Novìmber | november |
Dezìmber | december |
SaaizoensBewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Lìnte, veurjoar, maaitied | lente/voorjaar |
Zummer, zömmer | zomer |
Haafst, noajoar | herfst, najaar |
Wìnter, wienter (WEK) | winter |
FeestdoagenBewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Nijjoar | nieuwjaar |
Drijkeunens | driekoningen |
Karnevaal | carnaval |
Poask(e) | pasen |
Hemelvoart | hemelvaart |
Pinkster | pinksteren |
Adrillen | allerheiligen |
Bommenberend, Achtentwintegsten | Groningens ontzet |
Sunt Meerten, Kip-kap-kogel | Sint Maarten |
Sunterkloas | Sinterklaas |
Kìrsttied, midwinter, joul | kerstmis |
Ol(d)joar | oudjaar |
MoatenBewarken
MoatnoamenBewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Moat | maat |
Laandmoat | oppervlaktemaat |
I(e)nhold | inhoud |
Wicht | gewicht |
Laange, laangte | lengte |
Braidte, bredte | breedte |
Hoogte, höchte (VEK, WEV) | hoogte |
Houveulhaid | hoeveelheid |
Vörrel | kwart (¼) |
Haalve, hèlfte | helft (½) |
Haile, heile (WEV), huile (VEK), hele (WEK) | hele (1) |
Poar | paar (2) |
Kwartet | kwartet (4) |
Haalfstieg | tiental (10) |
Dezain | dozijn (12) |
Stieg | twintigtal (20) |
Rou | 100 m² |
Daaimt, juk | halve hectare (5000 m²) |
Bunder | hectare (10.000 m²) |
Moatje/moatke | 100 centiliter |
Liter/kan | 1 liter |
Spint | 5 liter |
Schepel | 10 liter |
Mut, mudde | 100 liter |
Po(u)nd* | 500 gram |
Onze* | 100 gram |
Kilo | 1 kilogram (1000 g) |
*De Pound en de Onze worden tegenswoordeg binoa nait meer broekt, môr olle mìnsken broeken t nog binoa doagelks
VerpakkensBewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
n Deus, deuze (VEK) | een doos |
n Blik(ke) | een blik |
n Flort, pak | een pak |
n Rool, role (VEK) | een rol |
n stôk | een stuk |
n Vlès, vlèze (VEK) | een fles |
n Puut, pude (VEK) | een zak |
GetallenBewarken
Bie de eerste riege getallen stoan meerdere meugelkheden. In de riegen doarnoa stait mor ain meugelkhaid. Moutst de meugelkheden uut de eerste riege toupassen op de riegen doarnoa.
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Nul | nul |
Ain, aine (VEK), ein (WEV), een (WEK) | een |
Twij, twei (WEV), twai (NVL, VEK), twèie (VEK) | twee |
Drij, drei (WEV), drai (NVL, VEK), drèie (VEK) | drie |
Vijer (HGL), vaaier, vaar(VEK), vare (VEK) | vier |
Vief, vieve (VEK) | vijf |
Zes/ses, sèze (VEK)/zös (Marnegebied) | zes |
Zeuven/seuven | zeven |
Acht, Aachte (VEK) | acht |
Negen | negen |
Tien, tiene (VEK) | tien |
Elven, elf | elf |
Twolven, twolf | twaalf |
Dartien(e)* | dertien |
Vartien(e)* | veertien |
Vieftien(e) | vijftien |
Sestien(e) | zestien |
Zeuventien(e) | zeventien |
Achttien(e) | achttien |
Negentien(e) | negentien |
Twinteg** | twintig |
* Oetsproken as [dattien] en [vattien]]
** Oetsproken as [twinnug]
Darteg* | dertig |
Varteg* | veertig |
Viefteg | vijftig |
Zesteg/sesteg | zestig |
Zeuventeg/seuventeg | zeventig |
Tachteg | tachtig |
Negenteg | negentig |
Honderd | honderd |
* Oetsproken as [datteg] en [vatteg]]
Twijhonderd | tweehonderd |
Drijhonderd | driehonderd |
Vaaierhonderd | vierhonderd |
Viefhonderd | vijfhonderd |
Zes-/seshonderd | zeshonderd |
Zeuven-/seuvenhonderd | zevenhonderd |
Aachthonderd | achthonderd |
Negenhonderd | negenhonderd |
Doezend | duizend |
een miljoen |
Op raaisBewarken
VerkeerBewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Bie (t) pad | Op de weg |
Boute, breuk | boete |
Bred | bord |
Broezen | snel rijden |
Doenvoaren | rijden onder invloed |
Flikkerlicht | knipperlicht |
I(e)n richten van | richting |
Oetvoart, uutvoart | afrit, uitrit |
Ommelander raais | lange reis |
Onderweegs | onderweg |
Oversteek | zebrapad |
Paarkern | parkeren |
Riepe | trottoir |
Stopstee | halte |
Stremlicht | stoplicht |
Stroat(e) | straat |
Swoareghaid, kösten | kosten |
Tegenvoar(d)er | tegenligger |
Tuufken | langzaam rijden |
Veurrang | voorrang |
Voarn, rieden | rijden |
Voart | verkeerssnelheid |
Weeg, wege | weg |
VervouerBewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Auto | auto ([Oto] gain meugelke oetsproak) |
Bus | autobus |
Omnibus | stadsbus/streekbus |
Aachterkoar(e), aanhonger | aanhanger |
Plof(fiets), plovvert, knallert | brommer |
Woonwoagen, karavan | caravan |
Bolwoagen, tilwoagen | vrachtwagen |
Foajeton | onoverdekt rijtuig |
Rad, fiets(e) | fiets |
Vlaigmesien, vlaigtuug | vliegtuig |
Toeristenbus | touristcar |
Train | trein |
Ziedkoar | zijspan |
Om weeg vroagenBewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Dij kaant oet | die kant op |
Liekoet/liekuut | rechtdoor |
Rìchts(ôf) | rechts(af) |
Links(ôf) | links |
Omgoan | terug gaan/rijden |
Oet stad, dörp | de stad, het dorp uit |
Bie revier laangs | langs de rivier |
Tot de stremlichten tou | tot aan de stoplichten |
Ien trainBewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Voar(d)er | bestuurder, machinist |
Kondukteur | conducteur |
Verbatshok | loket |
Dagkoart | dagkaart |
Ôfstimpeln | afstempelen |
Stimpelmesien | stempelautomaat |
Noar Stad tou | naar de stad Groningen |
Zetstee, stee | zitplaats |
Ôfraais | vertrek |
Aankommen | aankomst |
Stasjon | station |
I(e)ngaang | ingang |
Oetgaang | uitgang |
Manluu-/herengemak | herentoilet |
Vraauwluugemak* | damestoilet |
Pafken | roken |
Neudoetgaang | nooduitgang |
Toulèg | toeslag |
Reserveerd | gereserveerd |
- *ook vruiluugemak of vraauwliegemak
Toerisme en rekrioatsieBewarken
Ien n stad of dörpBewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Akwoariom | Aquarium |
Bioskoop | bioscoop |
Börg/ borg | borg |
Daaier(n)-/darentoen(e) | dierentuin |
Domkìrk | kathedraal |
Graft | gracht |
Hotel | hotel |
Kavvee | café |
Kestail, slöt | kasteel |
Kìrk(e), kèrk(e) | kerk |
Klooster, klouster | klooster |
Looproete | wandelroute |
Maar(k)tploats | marktplein |
Meul | molen |
Monumìnt | monument |
Muzijom, muzeum | Museum |
Oldstad | Oude binnenstad |
Paark | park |
Paarkgeroazie | parkeergarage |
Roadhoes, stadhoes | gemeente-/stadhuis |
Ristoraant | restaurant |
Stadmidden | binnenstad |
Stadswaal/-muur/-mure/-maauwer | stadsmuur |
Stee-en-stoetje | bed-and-breakfast |
Tejoater | theater, schouwburg |
Toren/ toeren | toren |
Vesten | vesting |
Winkelstroat(e) | Winkelstraat |
Zainsweerdegheden | bezienswaardigheden |
Zìntrum | centrum |
Ien börgen, kìrken, enz.Bewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
keunenklek | koninklijk |
heertogelk | hertogelijk |
groavelk | grafelijk |
bisskoppelk/bisschoppelk | bisschoppelijk |
jonkersk | adelijk |
börg | borg (landhuis, kasteeltje) |
stainhoes | steenhuis |
ridderzoal | ridderzaal |
ontvangenszoal | ontvangstzaal |
middenzoal | centrale zaal |
vangenshol | kerker |
keuk(en) | keuken |
schat-/skathoes | veehuis |
börgtoen | kasteeltuin |
(midden)schip | middenschip |
koor | koor |
ziedschip | zijschip |
kop, absis | absis |
vèlven | gewelf |
aalter | altaar |
benedikter | benedictijnen |
sistersjenser | cisterciënzers |
dominiker | dominicanen |
fransisker | franciscanen |
jezuwieten | jezuïeten |
kruusheren | kruisheren |
veurhistorisch | prehistorisch |
romoans | romaans |
Oldfrais | Oud-Fries, romano-gotisch |
gotisch | gotisch |
middelaiws/-eeuws/-eiws/-aivs | middeleeuws |
Reums | romeins |
renaissance | renaissance |
barok | barok |
rokoko | rococo |
klassisistisch | classicistisch |
nijmoods | modern |
Aan zeeBewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Badstraand | toegankelijk strand |
Tougang veur geefs | gratis toegankelijk |
Swimmen verboden | verboden te zwemmen |
Badklaaider, badkrös | zwemkleding |
Lochtbèrre | luchtbed |
Badpool | badmuts |
Haanddouk | handdoek |
Does(k) | douche |
Eb(be) | eb |
Boar(e) | golf (kleine) |
Wag(e) | golf (groot) |
Knizzenstraand | kiezelstrand |
Kwaal/kwale | kwal |
Schulp | schelp |
Vloud, vlod | vloed |
Wi(e)ndschaarm | windscherm |
Doagelkse dingenBewarken
KleurenBewarken
Biewoord | Bievougleks noamwoord | Nederlaands |
Rood | rooie | rood |
Geel | gele | geel |
Blaauw | blaauwe | blauw |
Gruin | gruine | groen |
Oraanje | oraanje | oranje |
Paars, sangen | paarse, sangen | paars |
Rôs | rôze | roze |
Gries | grieze | grijs |
Swaart | swaade | zwart |
Broen | broene | bruin |
Wit | widde | wit |
FemilieBewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Femilie | familie |
Voa(der), pa(bbe) | vader |
Mou(der), ma, moe(ke), mem(me) | moeder |
O(a)lluu, olders | ouders |
Popke, pupke, poppie, potje | baby |
Wazzene | volwassene |
Haalfwazzene | jongvolwassene (17-21) |
Zeun | zoon |
Döchter | dochter |
Kinder, l(e)utjen, grommen | kinderen |
Bruier, bruur (WEK) | broer |
Zuster | zus |
Gezwister | broers en zussen |
Taan(te) | tante |
Om(pie)/Om(ke) | oom |
Neef/nevve | neef |
Nicht(e) | nicht |
Opa, poake | opa |
Opoe, bepke | oma |
t WeerBewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Weerlucht, weerlicht | bliksem |
Grommel, donder | donder |
Deu, dij, dui | dooi |
Gladdeghaid, gladte | gladheid |
Hoagel | hagel |
Hette(ns) | hitte |
Hoogdrokgebied | hoogedrukgebied |
Klimoat | klimaat |
Daipdrokgebied | lagedrukgebied |
Lochtdrok | luchtdruk |
Dook | mist |
Miegel | motregen |
Ôfbuien | opklaring |
Giesper, swaalke | regenbui |
Gobbe | zware regenbui |
Snidder | lichte regenbui |
Dikke/duustere locht | regenwolken |
Twijlichteg | schemerig |
Twijbrek, graauwlicht | schemering |
Stoeverij | stuifwind |
Omstelleg | veranderlijk |
Vôrst | vorst |
Pluuster | onstuimig weer |
Tegenweer | slecht weer |
Wind, wiend | wind |
Poest | zachte wind |
Störm | harde wind/ storm |
Ies | ijs |
Iesel | ijzel |
Eterij en drinkerijBewarken
Gruinte en fruitBewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Tovvel, eerdappel | aardappel |
Eerdjebeern, eerdjebaai | aardbei |
Aprikoos | abrikoos |
(Re)bait | biet |
Blo(u)menkool | bloemkool |
Aard(e), aarft(e) | erwt |
Appel, abbel | appel |
Görk(e) | augurken |
Benoan(e) | bananen |
Boeskool | witte kool |
Mous | boerenkool |
Zitroen, Sitroun | citroen |
Droef, doeve | druif |
Himbaai, Himbeern | framboos |
Kaars, kaarze | kers |
Steekruif | koolraap |
Siepel | ui |
Persille | Peterselie |
Praai | prei |
Peer, pere | peer |
Rebaarbe | rabarber |
Redies | radijs |
Spinoazje | spinazie |
Woalse boon | paardenboon, tuinboon |
Worrel | wortel |
Paarzek | perzik |
Temoat | tomaat |
Sloat | sla |
Appelsien(e) | sinaasappel |
Vlaisk en viskBewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Vlaais(k)woarn | vleeswaren |
Schink(e), skink(e) | ham |
Hìn, tuut | kip/haan |
Met | gehakt varkensvlees |
Gehak | gehakt |
Noagelholt | rookvlees |
Taauwkevlais | rollade |
Metwôrst | droge worst |
Ozzen-/oksensteert | ossenstaart |
Heern | haring |
Tuunvisk | tonijn |
Dörsk(e) | kabeljauw |
Laks, Solm | zalm |
Meun | voorn |
Vlunder | bot |
Mekrail | makreel |
Vorelle | forel |
Oal | paling |
Zeeblèr | tong |
Genoat | garnaal |
Mözzel | mossel |
Kraab | krab |
DessèrsBewarken
gerechten woar n (G) bie staait, binnen typisch Grunnegs
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Brij | pap |
Zoepenbrij | karnemelkse pap |
Krentjebrij | watergruwel |
Krudoorntjesbrij | kruisbessenmoes (G) |
Ies | ijs |
Boerenjong | ijs met brandewijn en rozijnen (G) |
Boerenwicht | ijs brandewijn en perzikken (G) |
Keze, kees | kaas |
Overg eterijBewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Povvert | poffert (G) |
Spekdikken | spekkendikken (G) |
Grunneger kouk | Groninger koek (G) |
Haardstoed(e) | hardebrood (G) |
Stoed(e) | brood |
Homstôk | snee brood |
Knep(pe) | broodkapje |
Brood | roggebrood (G) |
Schoten | langwerpige kadetjes (G) |
Mollebonen | geroosterde paardenbonen (G) |
Ruirom | papachtig boekweit gerecht (G) |
Rolkes, rollechies | nieuwjaarsrolletjes (G) |
Knipselbonen | slabonen (G) |
Kruden | kruiden |
Kouk(e) | koek |
Eulie, eulje | olie |
Mosterd, stip | mosterd |
Room, flödde | room |
Souske | doppinda |
Siepeltjevlais | haché |
Sukkeloa | chocolade |
Snert | erwtensoep |
Slik, baaltje | snoep |
Sokker, suker | suiker |
Tusselwaiten | maïs |
Waaite | tarwe |
Raai, rogge | rogge |
Zolt | zout |
Bonte klont, stopvaarve | stamppot bruine bonen |
Botter, butter | boter |
Edik(ke) | azijn |
Aai | ei |
Mangel, mantel | amandel |
DrinkerijBewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Kovvie, kavvee | koffie |
Joegel | te slappe koffie |
Bier | bier |
Klok(je), zeupke | borrel, alcoholische drank |
Mèlk | melk |
Zoepen | karnemelk |
Mineroalwoater | mineraalwater |
Wien | wijn |
Vruchtsap | vruchtensap |
Tee | thee |
Vrisdraank | frisdrank |
Jannever | jenever |
Fladderak | citroenjenever (G) |
Hait bier | stevig bier (G) |
Hoagel en dunder | brandewijn met anijs (G) |
Boerenjong | brandewijn met rozijnen (G) |
Boerenwicht | brandewijn met perzikken (G) |
DaaierBewarken
HoesdaaiernBewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Kat, kadde | kat |
Hond/hound, dog | hond |
Visken en aander woaterdaaierBewarken
Grunnegs | Nederlaands |
---|---|
Heern | haring |
Tuunvisk | tonijn |
Dörsk(e) | kabeljauw |
Solm | zalm |
Meun | voorn |
Vlunder | bot |
Mekrail | makreel |
Vorelle | forel |
Oal | paling |
Zeeblèr | tong |
Genoat | garnaal |
Mözzel | mossel |
Kraab | krab |
Grönnegse toalwiezer | |
---|---|
Oetsproak · Spèllen · Grammoatiek · Biezundere woorden · Woorden noar kategorie · Waarkwoorden · Geogroafische noamen · Zegswiezen A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z |