Nedersaksisch V

Hier stoat woorden die of in 't Nedersaksisch mit V begunt oet 't Nedersaksisch woordenboek. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't Nederlaandse woord.

Vaart (snelheid)

• Nederlands:
  • vaart
  • snelheid

• Achterhooks: gang
• Drèents: ...
• Grönnegs: gang ("Ik heb wat gang neudeg om de bult op tou kommen", "Hai ree mit n noodgang noar beneden."
• Sallaans: ...
• Stellingwarfs: snelhied
• Tweants:
  • gaank
  • veart
• Urkers: ...
• Veluws: snelheid

Vaart (met schip)

• Nederlands: vaart

• Achterhooks: ...
• Drèents: ...
• Grönnegs: voart
• Sallaans: vaort
• Stellingwarfs: vaort
• Tweants: voart
• Urkers: vaort
• Veluws: vaort

Vaatdoek

[disse mal bewarken]

• Achterhooks:
  
  • schötteldoek
  • schötteldook
  • schorreslet
  • wasseldook
• Drèents:
  
  • schötteldoek (ok: sk-)
  • schötteldook (ok: sk-)
  • tonte, tonteldoek (Ni'jlusen)
• Grunnegs: schuddeldouk
• Sallaands:
  
  • schötteldoek (Raolte)
  • skötteldoek (Zwolle, Kampereilaand, Kamperveen)
  • vadoek (Zwolle)
  • wasseldoek (Zwolle, Kampen, Raolte, Daeventer)
  • wisseldoek (Kampen)

• Stellingwarfs:
  
  • schotteldoek, schötteldoek
  • schorreldoek, schoddeldoek
  • scholdoek, scholledoek
  • slobbe
• Tweants: waskeldook (Oold-Riesns)
• Urkers:
• Veluws:
  
  • vaotdoek (Putten)
  • vaoteldoek (Putten, Barreveld)
  • voeteldoek (Barreveld)
  • vaotslet (Barreveld)
  • vaoldook (Nunspeet)
  • vädoek (Heerde)
  • wasseldoek (Heerde, Barreveld)
  • schotteldoek, schorteldoek (Barreveld)
  • todde (Barreveld)

Vader

[disse mal bewarken]

• Achterhooks:
  
  • va
  • vaoder
  • papa
• Drèents:
  
  • va, vae, vao
  • vaar, vaor
  • vaoder
  • vaoi
  • pappe
• Grunnegs:
  
  • voader
  • voa (informeel)
  • voar
  • pa
  • pabbe (informeel)
  • voaie (WEK)
  • olheer*
  • oat(e) - dit woord wör tot ien de 19e aiw tou broekt

• Sallaands: **va, vader
  • väär (Gällemuun, Kampen)
  • väjer (Gällemuun)
  • papa
  • täte (Gällemuun)
• Stellingwarfs:
  
  • heit
  • va, vae
  • vader, vaeder
  • pa, pappe, pape, papa, piepa
  • tate (kindertaal)
• Tweants:
  
  • va, vaar
  • n oolden*
• Urkers: vaor, va, taote
• Veluws:
  
  • vao, vaor, vaoder (veural West-Veluws)
  • va, vä, vaar, väär, vader (veural Oost-Veluws)
  • vaod (Barreveld)
  • pappe, papa, pa, pap
  • taat (kindertaal; Putten)

Vagina

In 't Nedersaksisch bin de benamingen veur de geslachsdelen vake een bietjen grof.

• Nederlands: vagina

• Achterhooks:
  • flamoeze
  • proeme
  • vazel
  • promusselken
• Drèents: ...
• Grönnegs: schaid*
• Sallaans:
  • kutte
  • fluite
  • kruus
  • splete
  • deuze
• Stellingwarfs: ...
• Tweants:
  • flamoeze
  • proeme
  • voare
  • deuze, deuske
  • vazel
  • de voestlapn
  • n spöltuin
• Urkers: ...
• Veluws:
  • poes
  • trut (Armelo, Ugchelen, Bunsjoten)
  • kut(te)
  • moes (Oldebroek, Wezep)
  • muus (Nunspeet, Une, Vaossen, Apeldoorne)
  • pruum, prume, proeme
  • scheur, snee, gleuf
  • flamoes, flamoeze
  • flors (Niekark, Bunsjoten)
  • plasser
  • fluit(e)
  • bèze (Wezep)
  • doos (Deelen)
  • klivia (Klanenbeek)
  • kruus
  • piepin (Lieren)
  • preuter, pretpark (Loen)
  • pietjen (Nunspeet)
  • van onderen (Wenum-Wiesel)
  • veurbibs
  • vrouwelijkheid (Niekark)

*Veur de "vagina" bestoan der ien t Grönnegs, ien tegenstellen tot de "penis", nait veul grovve woorden. Dit omrezen dit respektloos tou vraauwluu wezen zol. Manluu zollen dit respekt nait neudeg hebben, omrezen zai dit van oldsheer al op n hail ìnde aander gebieden hebben zollen. Dit idejoalisme stamt nog oet de 19. aiw.

Vallen

• Nederlands: vallen

• Achterhoeks: pleern Vb: hee pleern van de fietse.
• Grönnegs:
  • valen
  • pleuren
  • dondern
  • mietern
  • kukeln (over t raandje ~)
    • De eerste vaaier sloan veuraal op t neerkommen, ien tieds dat de lèste (kukeln) meer t prozes van t valen omvat, dus van t stoan, tot de reden (bv. strukeln) en t noar beneden goan, mòr t aanroaken van de grond ozw. wordt hier maisttieds nait mit bedould.
• Tweants:
  • valn
  • vuur/teegn de vlakte/vloere/groond/t groondhoolt goan
  • van de bene goan
  • oonderoet goan
  • noar dealtn komn
  • noar de plette komn (iets wat oew tegemeute vaalt)
  • pleern, plearn (met nen smakkerd dale komn. houwn kan dus ook plearn wean).
  • flikkern
  • doondern
• Veluws:
  • vallen
  • onderuut gaon*
  • donderen
  • flikkeren
  • pleuren
  • kukelen (over 't raandjen ~)

Varken

• Nederlands: varken

• Achterhoeks: pogge
• Drèents:
  • zwien
  • varken
• Grönnegs:
  • swien, svien
• Oostfreisk: swien (Platduutse skriefwies Swin)
• Sallaans: keune (Hooltns)
• Stellingwarfs: varken
• Tweants:
  • bign
  • kuurken
  • vearkn
  • varkn
  • voarkn (Riesns)
  • vaarkn (Eanters)
  • zwien
  • iej veraandert van n vaarkn in n zwien (Tweantse ummezetting van t hollaandse "al draagt een aap een gouden ring...")
• Urkers: varken
• Veluws:
  • va(a)rken
  • värken (Oost-Veluws)
  • zwien
  • keu

Veen

• Nederlands: veen

• Achterhooks: veen, vene
• Drèents: veen, vene
• Grönnegs:
  • veen
  • faan (wör broekt sikkom tot WO II tou)
  • klain
  • moor (geogroafisch, Nl: wij wonen in/op het veen)
• Oostfreisk:
  • veen (Platduutske skriefwies: fehn)
  • moor (geogroufisk, Hdt: wir wohnen im Fehn)
• Sallaans: ...
• Stellingwarfs: vene
• Tweants:
  • venne
  • vjenne (Vjens)
• Urkers: ...
• Veluws: veen, vene

Ver

• Nederlands: ver

• Achterhooks: wiet
• Drèents:
  • wied (algemien gebruukt. 't Riempien giet: Wie wet waor Willem Wever woont? --Willem Wever woont wied weg.)
    • wied of (=ver weg; ZWZ)
  • varre (ZWZ)
  • een end uut de buurte (ZWZ)
  • een ende vort (ZWZ)
  • een end weg (ZWZ)
• Grönnegs:
  • wied
  • vèr
• Stellingwarfs
  • wied
  • op Alteveer (idioom: 't is niet op Alteveer; 't is niet wied vört. Eheurd van een spreker uut de Kop van Oaveriessel)
• Tweants:
  • wied
  • vear
• Veluws: veer

Verdomme

• Nederlands: verdomme (vloekwoord)

• Achterhooks: ...
• Drèents: ...
• Grönnegs: vergemie
• Sallaans: ...
• Stellingwarfs: ...
• Tweants:
• verdomd
  • verdöpt (ofzwakking)
  • verduld (ofzwakking)
  • (god)dooksemie, -tooksemie, teuksemie (jan-en-gin-eande)
  • tom(t)
• Urkers: ...
• Veluws: ...

Vergiet

• Nederlands: vergiet

• Achterhooks: deurslag
• Drèents: ...
• Grönnegs: gatjespan(ne)
• Sallaans: ...
• Stellingwarfs: ...
• Tweants: ...
• Urkers: ...
• Veluws: vergiet

Verlamd (in de benen)

• Nederlands:
  • verlamd
  • invalide
  • kreupel

• Achterhooks:
  • kröppel
• Drèents: ...
• Grönnegs:
  • kruppel (aangeboren)
  • ongelokkeg/-lukkeg (mit n noaboorliekse oorzoak: ongeluk, zaikte, o.z.w.)
• Sallaans: ...
• Stellingwarfs: ...
• Tweants: kröppel
• Urkers: ...
• Veluws: ...

Verliezen (spel of wedstrijd)

• Nederlands: verliezen

• Achterhooks:
  • verspöllen
• Grönnegs:
  • verspeulen
  • verlaizen

Verliezen (kwijtraken)

• Nederlands: verliezen

• Achterhooks:
  • kwiet wodden
  • verlezen
• Grönnegs:
  • kwietworden (as aine der wat aan doun kin/kon)
  • kwietroaken (as aine der niks aan doun kin/kon)

Verweerd

• Nederlands: verweerd

• Achterhooks: verspocht
• Drèents: ...
• Grönnegs: t Weer het der ien kommen (= Het is verweerd)
• Sallaans: ...
• Stellingwarfs: ...
• Tweants:
  • verspikt
  • verspocht
• Urkers: ...
• Veluws:
  • verweerd
  • 't weer zit derin (= Het is verweerd)

Viool

• Nederlands: viool

• Achterhooks:
  • fiedel
  • viool
  • viole
• Drèents:
  • fiedel
  • vedel
  • viool
  • viole
• Grönnegs:
  • fioul
  • fioe
  • fiedel (aigelks n middelaivse vèrzie van de fioul)
    • Waarkwoord: fiedeln
• Sallaans: ...
• Stellingwarfs:
  • fiedel
  • vedel
  • vioele
• Tweants:
  • fiedel
  • viool
  • viole
• Urkers: ...
• Veluws: jammerhout, viool

Vis

[disse mal bewarken]

• Achterhooks: vis
• Drèents: vis
• Grunnegs: visk(e)
• Sallaands: vis
• Stellingwarfs: vis
• Tweants:
  
  • vis
  • viske
  • vissche (Rossum)

• Urkers: vis
• Veluws: vis

• Graofschops: vis, visj*
• Oostfrais: visk*

Visser

• Nederlands:
  • visser
  • hengelaar (hobbie/sport)

• Achterhooks: visser
• Drèents: ...
• Grönnegs:
  • viskeman (beroups)
  • visker (hobbie/sport)
  • angelder (hobbie/sport; Nederlaands: hengelaar)
• Oostfreisk:
• viskeman (beroup; Platduutske skriefwies: Fiskemann)
  • angler (hobbie/sport; Nederlansk: hengelaar)
• Sallaans: ...
• Stellingwarfs: visker
• Tweants:
  • visker
  • angelder, hengelder, angelaar, ~oar
  • visboer (verkoper)
• Urkers: ...
• Veluws: visser

Vlaamse gaai

• Nederlands: vlaamse gaai

• Achterhooks:
  • markolver
  • markolder
• Drèents: marklover (ZWD), -leuver of -loper (ZWZ), -loze (Rune), -rover
• Graafschopper Platt: markloawe (Platduutse schriefwieze Markloawe)
• Grönnegs: holtoakster
• Sallaans: ...
• Stellingwarfs:
  • hooltakster, hooltekster
  • markloper
• Tweants:
  • markloawe (Oldnzel)
  • moarkloawe (Riesn)
  • maarkloave (Eanter)
• Urkers: ...
• Veluws:
  • vlaamse gaai(e), -gaoi
  • vlaomse gaaie (Apeldoorne)
  • vlaomse gaoi (Harskamp)
  • vlaomse gaoie (Vaossen)
  • marikaole (Vaossen, Emst, Apeldoorne)
  • marrekaole (Une)
  • marikolle (Oldebroek, Wezep)
  • markaole, märkaole
  • markol, markolle, märkolle
  • marrikol (Uddel)
  • marrekol (Wezep, Lunteren, Garder)
  • marekolf (Putten)
  • majekolf (Speuld)
  • marikolver (Nunspeet)
  • marienkolder (Elspeet)
  • marekoef (Armelo)
  • merzikol (Klanenbeek)
  • klapekster (Waopenvelde)

Vleermuis

• Nederlands: vleermuis

• Achterhooks: vlearmoes
• Grönnegs:
  • vleddermoes/vladdermoes
  • vleermuus (WEK)
• Tweants:vlearmoes
• Veluws: vleermuus

Vlees

• Nederlands:
  • vlees

• Achterhooks: vleis
• Grönnegs:
  • vlais(k)
  • vle(e)is (NVL, WEV)
  • vlees (VEK)
• Tweants:
  • vleais
  • vleis
• Veluws: vleis

Vleien

• Nederlands:
  • vleien
  • slijmen

• Achterhooks:
  • smeichelen
  • smiesteren
  • vlenseken
• Drèents: ...
• Grönnegs:
  • fliemstrieken
  • flodden
  • smaigeln
• Sallaans: ...
• Stellingwarfs: ...
• Tweants:
  • ginne direkte ummezetting: eenn dr suker an doon (letterlik: slijmen)
• Urkers: ...
• Veluws: ...

Vlieg

• Nederlands: vlieg
• Achterhooks: vlege
• Grönnegs: mug
• Tweants: vlege

Vliegenmepper

• Nederlands: vliegenmepper

• Grönnegs: muggenklapper

Vlinder

Nederlaands: vlinder Achterhooks: zömmervöggel pennevöggel vleender Drèents: botterklips botterveugel oelegie(n) vlinder Graafschopper Platt: Pannvögel Grönnegs: bottervlaig / buttervlaig bottervogel / buttervogel vlinder (verhollaandst) Oostfreisk: bottervlaig/-vleeig (Platduutske skriefwies: Botterfleeg) botterlikker (Platduutske skriefwies: Botterlicker) filapper vlinderke (Platduutske skriefwies: Flinderke) Sallaans: pen(ne)vogel, pellevogel (Dalsen) bottervliege (Hardenbarg; verolderd) oel(e), oelke uulke, uulken, uultie vlinder

Stellingwarfs: vlinder Tweants: bottervogel (Heldern) bwattervoegel (t Vjenne) zommervogel (Deankaamp) zönvoggel (Tubbargn) pen(ne)vogel (Soasel) kapelle, kepelle (Riesn, Deepn en Nijverdal) zandvlege (Ambt Dealdn) vlinde (Almelo) oel(e), oelke uulke, uulken, uultie vleender, vlinder Urkers: pinnevoegel Veluws: vlinder pennevoegel (Putten e.u.) spännevogel (Attem e.u.) spannevogel (Apeldoorne e.u.)

Vlinderdas

• Nederlaands: vlinderdas, ~strik

• Grönnegs: vlinderdaas
• Tweants: muusken

Voederbiet

• Nederlands: voederbiet

• Achterhooks: mangel
• Grönnegs: bait (gain spesjoal woord veur)
• Tweants: sukerbeet, voorbeet
• Veluws: biet, voerbiet

Vogel

[disse mal bewarken]

• Achterhooks: vöggel, voggel
• Drèents: veugel, vogel
• Grunnegs: vogel
• Sallaands:
  
  • vogel (mv. veugel, vogels)
  • vaogel (Zwolle)
  • voegel (Gällemuun)
  • veugel (Stappest)
• Stellingwarfs: voegel

• Tweants:
  
  • vogel, voggel, vöggel (mv. veugel, vogels)
  • veugel (Hengeveelde)
  • voegel (t Vjenne*, Hoksebarge*)
• Urkers: voegel
• Veluws:
  
  • voegel (veural West-Veluws)
  • vogel (veural Oost-Veluws)

 Wikiweurdebook: voegel - weurdebook, woordherkumste, variaanten

Volwassen

• Nederlands: volwassen

• Achterhooks:
  • volwassen
  • volgreuid
• Drèents: ...
• Grönnegs:
  • wazzen (aigenschop)
  • wazzene (persoon)
  • hailwazzen (aigenschop)
  • hailwazzene (persoon)
• Sallaans: ...
• Stellingwarfs: ...
• Tweants:
  • volwasn
  • volgröaid, 'volgreuid
• Urkers: ...
• Veluws:
  • volwassen
  • volgreuid (Armelo)
  • volslägen (Waopenvelde)
  • groot
  • ki(e)nd of
  • mundig, mondig, muntig

Vos

• Nederlands: vos

• Achterhooks: fökse
• Drèents: ...
• Grönnegs:
  • voks (ook schreven as fox, bv. ien de plaknoam Foxhol)
  • vos, vozze
• Sallaans: ...
• Stellingwarfs: ...
• Tweants: voske, vösken
• Urkers: ...
• Veluws: vos(se)

Vreemd

• Nederlands: vreemd

• Achterhooks: vrömd
• Drèents: vrömd(e)
• Grönnegs:
  • vrumd
  • mal (negoatief; bv. dat is n malle wond dijst doe doar hest)
• Sallaans: ...
• Stellingwarfs: ...
• Tweants:
  • vremd, vrömd, vrumd
  • apart
  • doar, döarig
  • doenöarig (meer eigenaardig, as persoonsbeskriewing)
• Urkers: ...
• Veluws: vre(e)md, vremp

Vrouw

• Nederlands:
  • vrouw
  • mevrouw (vooral als aanspreektitel)
  • dame
  • wijf (zeer negatief)

• Achterhooks:
  • wief(ken) (mangsmoal negatief)
  • vrouw (eerbiedig)
  • meansken (leefkoazend; bedeuld veur 'n olden vrouw)
• Drèents:
  • vraauw
  • vrouw(e)
  • mèens(e) (informeel/negatief)
  • mèensk (informeel/negatief)
  • minsk (informeel/negatief)
  • wief (informeel/negatief)
• Grönnegs:
  • vraauw (meervold: vraauwluu)
  • wief (negatief; ook voak broekt om vraauwliekse echtgenoot mit aan te duden)
  • mìnsk (negoatief; bedould veur n olle vraauw)
  • mìnske (laifkozend; bedould veur n olle vraauw)
• Sallaans: ...
• Stellingwarfs: vrouw
• Tweants:
  • vrouwe
  • meanske (euldere vrouwe, mangs ook negatief)
  • wief (negatief, mangs nog as grèpken bedoold)
  • vrommes
• Urkers: vrouw, weef
• Veluws:
  • vrouw(e)
  • vrouwmense
  • frommes
  • wief, weef (negetief)

De taalwiezers en et woordenbook
Nedersaksische taalwiezers Achterhooks - Drèents - Grunnegs - Oostfreisk - Sallaans - Stellingwarfs - Tweants - Urkers - Veluws achternamen - klankleer en spelling - plaatsnamen - skeeldwöarde - veurnamen - warkwoordsvörms - zinnen Nedersaksisch woordenboek A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z