Nedersaksisch B

(döärstüürd vanaf "Nedersaksies B")

Hier stoat woorden die of in 't Nedersaksisch mit B begunt oet 't Nedersaksisch woordenboek. De woorden bint underverdield op alfabetische volgorde van 't Nederlaandse woord.

BabyBewarken

BaksteenBewarken

BangBewarken

  • Achterhooks:
    • grieuweleg
    • spochtereg
    • oepereg
  • Drèents:
  • angstig
  • ba(a)ng(e)
  • begiete
  • benauwd
  • drieterig
  • redde
  • richtig
  • schee, schichtig, schie, schoft(er)ig, schörftig, schuchtig, schu(r)ftig
  • schietens
  • Grönnegs:
    • baang(e)
    • benaauwd ("heel bang" = "schietensbenaauwd")
    • buizeg
  • Sallaans:
    • bange
    • schichtig
    • schijterig
    • drieterig
  • Stellingwarfs: bange, angstig
  • Tweants:
    • bange
    • In ne zinne: "ik bange mie".
    • bangelik
    • höarig (angstig an elegd)
    • huwerig
    • griwwelig
    • benöwd
  • Urkers: ...
  • Veluws: bang(e), angstig

BangerikBewarken

BarbecueBewarken

  • Nederlands:
    • barbecue
    • grill (bv. Het vlees ligt op de ~)
  • Grönnegs:
    • braai
    • barbeque
      • "barbecueën" is braaien of dikdoun ien toen
  • Tweants:
    • broadn, broajn
    • bröadseln
    • barbequen, berbekjoewn
    • informeel: beerbekjoew, bierbeknooi
    • snisteren (up de snisterplatte)

BedBewarken

  • Stellingwarfs:
    • bedde
    • berre
    • britse
    • lappebak
  • Tweants:
    • berre
    • bedde
    • informeel: nöst
    • informeel: leager
    • informeel:val
  • Urkers: bedde of beade
  • Veluws:
    • bed(de)of bède
    • berre of bère
    • ledeka(a)nt

Bedelen (van een hond)Bewarken

Bedorven (van levensmiddelen)Bewarken

BeeldschermBewarken

BeginnenBewarken

BegroetenBewarken

Bellen (met telefoon)Bewarken

BeroepBewarken

  • Achterhooks:
    • beroop
    • wark
  • Drèents:
    • affaire, affeer
    • beroep
    • geleuf, geleuve, geloof, gelove
    • hantering
    • officie
    • stiel
    • vak
    • wa(a)rk
  • Grönnegs:
    • beroup (hebben)
    • affeer (hebben)
    • waark (doun)
  • Sallaans:
    • broep
    • wark
  • Stellingwarfs:
    • beroep
    • vak
    • wa(a)rk
  • Tweants:
    • werk, wark, waark, woark, ezw.
    • beroop
    • as vroage: Wat doo'j (vuur woark)?
  • Urkers: ...
  • Veluws:
    • beroep (hemmen/hen)
    • wa(a)rk, wärk (doon/doen)

BeschuitBewarken

Bewaar-/droogplaats voor spek en hamBewarken

BezemBewarken

BieslookBewarken

[disse mal bewarken]

BijBewarken

BijdehandBewarken

BinnenstebuitenBewarken

BlaffenBewarken

  • Achterhooks:
    • blökken
  • Drèents:
    • blaffen
    • anslaon
    • bleken
  • Grönnegs:
    • belken, bölken (ook NL: schreeuwen)
    • blavven (nait van n hond, mor van mìns, bv. as er schèlden dut of slim housten mout)
  • Sallaans:
    • blokk'n
  • Tweants:
    • blekn
  • Veluws: bleuken, blaffen

BliksemBewarken

BloemBewarken

Bocht (in de weg)Bewarken

BoekweitBewarken

[disse mal bewarken]

BoerenBewarken

BoerderijBewarken

[disse mal bewarken]

BoerenkoolBewarken

BoermarkeBewarken

  • Nederlands:
    • boermarke
    • mark
    • (gemeenschappelijk) dorpsgebied

* Dizze verschaaidene benoamens hebben niks te doun mit dialektverschillen, môr mit kultuurverschillen tuzzen de gebieden. Dit is verliekensboar mit t faait dat n onnatuurleke woonhoogte ien Grunnen n wierde nuimd wordt en ien Fraislaand n terp. Dit het niks te doun mit t Grunnegs en t Frais, môr wel mit t kultuurverschil tuzzen Grunnen en Fraislaand.

BoekBewarken

Boodschap (informatie)Bewarken

  • Achterhooks:
    • bosskop Vb: A'j der ene houwt, brech dat de bosskop wal oaver
  • Drèents:
    • bosschop, -schup, 'bood-, bös-
    • bod (bod doen, bod kriegen, op bod sturen)
  • Grönnegs:
    • bosschop
    • bösschop
  • Oostfreisk:
    • bösskup (Platduutske skriefwies: Böskupp)
  • Sallaans:
    • bosschop / bosskop
  • Stellingwarfs:
    • bosschop (klinkt as bosskop)
    • bestelling
    • tieding(e), tiedige, tiediging
  • Tweants:
    • beskeed (meesttieds as antwoord)
    • bod
    • bosskop
    • tiejige, tieding
  • Urkers: ...
  • Veluws:
    • booschap
    • tiejige, tieng

Boodschap (inkopen)Bewarken

BoomgaardBewarken

BoomstronkBewarken

BoosBewarken

  • Achterhooks:
    • helleg
    • gifteg
    • kwoad
    • mietereg
  • Drèents:
    • boos beus, beuze
    • donders
    • gallig
    • grel
    • hellig
    • hels
    • kils, kils in de kop
    • krang(e)
    • kwaod
    • lillek
    • obstinaot, obsternaot
    • pikantig
    • rebels
    • roeg, roeg in de kop
    • rouwzinnig, rozinnig
    • verbraand
    • vergreld
    • verkeerd, de kop verkeerd hebben, verkeerd wezen
    • voel
  • Grönnegs:
    • bremsterg
    • lèlk
    • kwoad
    • vaals
    • vergrèld
    • voel
  • Oostfreisk:
    • kwoud (mit staarke diftong [kwoued]; Pdt: quaad)
    • lelk
    • filaineg (Pdt: fileenig)
    • vergrelt (pdt: vergrellt)
  • Sallaans:
    • hellig
    • giftig
    • kwoad
    • lillek
    • obsternoat
    • gallig
    • voel
    • hels
  • Stellingwarfs:
    • kwaod
    • lillek
    • verkeerd, de kop verkeerd hebben, verkeerd wezen
  • Tweants:
    • hellig
    • krang (in de kop) (teegndroads)
    • lellek (in de kop)
    • vergreld
    • gék in de kop (totaal boetn zikzelf van helligheaid)
  • Veluws:
    • hellig
    • leed
    • kwaod
    • boos
    • lillijk
    • verkeerd*
    • on(g)deugend

BordBewarken

BotBewarken

BoterhamBewarken

  • Achterhooks:
    • pläk brood of stoet
    • botteram
  • Drèents:
    • brokkie(n)
    • brukkie(n)
    • brug(ge)
    • brogge
    • brögge
    • stoetbrugge
    • plakkie(n) stoete
  • Grönnegs:
    • brog(ge)
    • stoetje
    • stutebrog
    • homstôk
  • Oostfreisk:
    • stoetje (Platduutske skriefwies: Stuutje)
    • broodje
    • boll(e)
  • Sallaans:
    • stoete
    • broochie(n) / brööchie(n)
    • bot(t)eram
  • Stellingwarfs:
    • boltien
    • brotien
    • broggien

BoxBewarken

Braam (vrucht)Bewarken

Braam (oneffenheid)Bewarken

BreienBewarken

BrievenbusBewarken

Broek (kleding)Bewarken

BroekzakBewarken

  • Achterhooks:
    • tes(se)
    • tuk
  • Drèents:
    • buus, buze
    • boksembuus
    • nao(d)zak, naozik, naozuk
  • Grönnegs: buuts(e) (ook bie aandere klaidenstokken)
  • Oostfreisk:
    • buus (Platduutske skriefwies: Büs)
    • buksentask(e) (Platduutske skriefwies: Büxentask(e))
  • Sallaans:
    • tuk
    • buze
    • buuste
  • Stellingwarfs: buze
  • Tweants:
    • tuk (hier zol n naamn Tukker vandan komn vuur Tweantenaar)
    • taske
    • noasek (verbastering van noadzak, meesttieds in kleardracht)
  • Urkers: diezek
  • Veluws:

BroeierigBewarken

  • Achterhooks:
    • breuiereg
  • Drèents:
    • brapsig
    • brödsig
    • bruiig, bru(u)ierig
    • geil
    • gruizaam (ok greui-, -zam, -zaom)
    • hetsig
    • huiig
    • mats
    • morsig, móssig, mósserig
    • smoel, smool
    • smoezig
    • sof
  • Grönnegs:
    • bruier(e)g
      • Ien Oost Grönnen oetsproken as [bröjerg]
      • Ien West Grönnen oetsproken as [braüjerg] zo as de Nederlaandse "ui"
    • bak, baak
    • klamsk (letterlieks Nederlaands: plakkerig/drukkend)
  • Sallaans:
    • bruierig
    • breuierig
    • klam(me)
  • Stellingwarfs: bru(u)ierig
  • Tweants:
    • benauwd
    • klam
    • plakkerig
  • Urkers: ...
  • Veluws:
    • breuierig
    • moekerig weer (drukkend, loommakend weer)

BroerBewarken

BroodBewarken

BrugBewarken

  • Achterhoeks: brugge
  • Drèents:
    • brog(ge), brug(ge)
    • bat (KVD, MD, ZOV), batte (ZOV, ZWN, VK), badde (VK), batting (ZWZ), badding (ZWZ) - een plaanken broggien, lös of vaste, vake in de veengebieden
    • til (ZOZ, KVD), tille (ZWZ) - veur een plaanken broggien
  • Grunnegs:
    • brog, brug(ge)
    • badde
    • til - veur een plaanken brog
  • Sallaans:
    • brugge
  • Stellingwarfs: brogge
  • Tweants:
    • brugge (algemeen)
    • spikke (loopplaanke, oawer sleute en venne)
    • voonder (loopplaanke, oawer sleute en venne)
    • batting (Vjens)*
  • Veluws: brog(ge), brug(ge)

*'Meestal was [de timmerwaaikplaase] 'n hölt'n löösie, de schaafboanke in de midd'n en òn wierskoant'n vòn de boanke 'n paa oole battings um waaver hèn te loop'n, wònt ne vloor zat t'r aait neit in'. Uut 'Timer'n in vroeger dääge', in Eshuis e.a. (1989), Vjenneproot

BruiloftBewarken

BrutaalBewarken

  • Achterhooks:
    • frech
  • Drèents:
    • strebaant (ok stra-, -bant)
    • bretaol, brutaal, priktaol, pertaol
    • astra(a)nt, akstrant, astrantig, ekstra(a)nt, apstrant, astrakt
    • bal, pal
    • bol(t)
    • bols
    • frech (ZOV)
  • Grönnegs:
    • astrant
    • strabant
    • mit n grode mond
  • Tweants:
    • astraant (oolderwets, hoaste nich mear broekt)
    • brutoal, brutaal
  • Veluws: strabant*

BuikBewarken

  • Achterhooks: boek
  • Drèents:
    • boek, buuk
    • balg (informeel)
    • knapzak
    • lief
    • mars
    • pens, pèens, pèenze, ponse (informeel)
    • romp
  • Grunnegs:
    • lief
    • pokkel (negatief, bv. "Hai het n dikke ~")
    • buuk, boek (oet t Nederlaands, t woord bestaait wel môr wordt aigelks nait broekt)
  • Sallaands:
    • boek
    • ballig (meer as 'romp')
    • peanze (informeel)
  • Stellingwarfs: boek, buuk
  • Tweants: boek
  • Urkers:
    • buk
    • pins
  • Veluws:

BuitenBewarken

  • Nederlands: buiten
  • Achterhooks:
    • boeten (noordoost), buten (zuudwest)
  • Drèents: boeten, buten
  • Grönnegs:
    • boeten, buten (WEK)
    • oeter- (verolderd; ien konstruksies as oeterdieks (buitendijks), oeterbaintje (buitenbeentje), ezw.)
  • Oostfreisk:
    • ruten (Platduutske skriefwies: ruten)
    • boeten (Platduutske skriefwies: buten)
    • oeter- (Pdt sw: uter-; in konstruksjonen as oeterdieks uzw.)
  • Sallaans:
    • buutn
  • Stellingwarfs: buten
  • Tweants: boetn

BunzingBewarken


  • Achterhooks: ulk
  • Drèents
    • buusling (algemien)
    • beu(i)nzelk, bunzelk (MD)
    • beuinzelk, beunzeling, bunzel (KVD, ZOV)
    • buunsling, buunzeling, buunzik, buunze (MD, ZOZ, ZWN)
    • buzelk (ZOZ)
    • buzelink, buzink, buunzi(n)k, buunzing (ZWZ)
    • meerten
    • mutte
    • ulk
  • Grunnegs:
    • ulk (ook broekt om t Nederlaandse bah! oet te drokken)
    • bunzel (ook broekt veur aine dij stinkt)
    • mud
  • Stellingwarfs:
  • Een ulk is in 't Drèents wieder ok een viesterd (iene mit smerrige gewoontes; vandaor ok zo zwart as een ulk) en een frabbe (een aorig, mar ok ondeugend kiend: vake ulkie(n) enuumd).
  • In 't Selterfries, 't Fries det ze in Noordwest-Duutslaand in een paar dörpen praot, het 't diertien ok ulk.

BuurBewarken

  • Achterhooks: noaber, mv. noabers (mangs ook noawas)
  • Drèents:
  • Grönnegs:
    • noaber
    • naiber
    • noaberske/naiberske (buurvrouw)
      • Van oosprong verwees allend t dail -ber noar buur as letterliekse vertoalen. t Dail "noa" betaikent "dicht bie" (zai ook t Duutse "in der Nähe" = "in de buurt"). "Noaber" kin den ook letterlieks vertoald worden as "nabuur" (naburig persoon).
    • buur (verhollaandst)
  • Oostfreisk: nouber (Platduutske skriefwies: Nahber)
  • Sallaans: noaber, boer
  • Stellingwarfs:
    • buur(man/vrouw(e))
    • naober
  • Tweants:
    • noaber, mv. noabers (mangs ook noawas. Vuural op n boer nog gebroekt)
    • buurleu, buurman, buurvrouwe)
  • Urkers: ...
  • Veluws: buren


De taalwiezers en et woordenbook 
Nedersaksische taalwiezersAchterhooks - Drèents - Grunnegs - Oostfreisk - Sallaans - Stellingwarfs - Tweants - Urkers - Veluws
achternamen - klankleer en spelling - plaatsnamen - skeeldwöarde - veurnamen - warkwoordsvörms - zinnen
Nedersaksisch woordenboekA - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z
Van "https://nds-nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Nedersaksisch_B&oldid=310657"