Nedersaksische bloemlezings

Dit is een lieste epubliceerde bloemlezings mit proza en/of poëzie in 't Nedersaksisch. Ze kunt 't hiele Nedersaksischtalige gebied beslaon of een kleiner gebied daorbinnen. 't Giet um uutgaves die qua opzet bename bloemlezings bint - dus beveurbield gien uutgaves die, um de taalvariaant van een bepaolde plaatse of regio te documenteren en beschrieven, naost woordenliesten en zegswiezen ok gedichten of verhalen bevat. Bloemlezings waorin ok aanderstalig wark stiet bint allent openeumen as 't andiel Nedersaksisch niet te betuun is.

1882

Titel: Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 1: Frankrijk - Zuid-Nederland - Noord-Nederland

Titel: Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 2: Neder-Duitschland

1925

Titel: Bij ons, in 't land der Saksers: studies, schetsen en verzen uit Saksisch Nederland

Uutgever: G. J. A. Ruijs' U.-M., Utrecht

Initiatief: Jan Waterink schrif in 'Een woord vooraf' det hum de Utrechter firma G. J. A. Ruys' U.-M. vreug de redactie van een boek naor 't model van 't Niedersächsisches Heimatbuch op hum te nemen

Redactie: Dr. A. v. Veldhuizen, H. W. Heuvel, F. C. Crone, Jan Willem uut 't Goor (D. H. Keuper) en aandern

Umvaank: 264 blz.

Inhold: opstellen, persoonlijke herinnerings, varzen en verhalen in verscheiden variaanten van 't Nedersaksisch en in 't Nederlaands

Openeumen schrievers: J. Waterink, Prof. Dr. A. van Veldhuizen, D. H. Keuper, Jaopek, Ds. W. J. J. Velders, G. F. Crone, Hendrik Odink, N. W. v. Diemen de Jel, H. W. Heuvel, Eduard van Empe, L. E.

Uut ''n Woord veurof' deur J. Waterink:

"Now wille wiej oes eigen laand en oes eigen tále zölf ies zien, en ok ies an aandern loat'n zien. De luu meugt ok waal ies weet'n, dat oeze tále zoo goed is, daw' ok waal wat aanders as allinnig samensprake an flauwigeiten könt zegg'n. Veurdrächte in oes eigen tále sind goed, mar oeze tále is te mooi um d'r allinnig mar ies umme te lach'n. [...] Iene van mien schoelkammerö, 'k zal hum mar Mans van Köttel-Berend nuum'n, zee köttens tegen miej: wiej mussen ok wat meer van oeze eigen geschiedenissen ofweten. 'k Zegge: iej hebt geliek, jong, wiej zölt oes beste ies doen. Doarumme, umdat der waal meer zoo denken zölt, en umdat wiej oes eigen oole eerpel ok nog waal ies meugt opbakk'n, stiet hier ok zon enkel stukkien uut 't verleen in - mar oeze verleen is aans niet völle van bekend; de buuke, die d'r ôver goat, sind betuun."

1940

Titel: Uut en um oes olde laandschop

Uutgever: Van Gorcum & Comp. N.V., Assen

Initiatief: Vereniging van Onderwijzers in de voormalige Inspectie Borger

Redactie: J. Poortman, onderwijzer te Meppel en redacteur van de Nieuwe Drentsche Volksalmanak

Umvaank: 112 blz.

Inhold: verhalen, opstellen, gedichten en raodsels in Drèents en Nederlaands

Openeumen schrievers: J. H. Bergmans-Beins, J. J. Uilenberg, Mr H. Smeenge, G. Broekhuizen, L. Jonker, Mr J. Linthorst Homan, H. Tiesing Sr, Dr P. W. J. van den Berg, H. van Dijk, Albert Wolting, J. Poortman, L. Braaksma, H. Bos, J. Naarding, H. T. Buiskool, K. Salomons Jbzn, H. Tuin, Harm Drent, L. Koops, G. H. Voerman

Uut 't veurwoord deur R. H. de Vos van Steenwijk:

"Het is een aardig denkbeeld van de vereniging van onderwijzers en onderwijzeressen in de voormalige Inspectie Borger om onder haar auspiciën te doen uitgeven een Drents leesboek voor de hoogste leerjaren van de lagere school. Men vindt er tal van verhalen over oude toestanden en oude gebruiken, die daardoor in de gedachten van het jongere geslacht zullen blijven voortleven. Wordt daardoor enerzijds de kennis van land en volk verdiept, anderzijds worden de ogen geopend voor veel van het schone, dat Drenthe bezit en de liefde aangekweekt tot de geboortegrond en tot het typische volkskarakter, dat aan deze provincie zo eigen is. Ook de enkele stukjes, in de landstaal geschreven, zulln er bij de jeugd wel ingaan, daat zij daarin vinden de eigen sfeer van het gesproken woord, dat zij dagelijks om zich heen horen."

1964

Titel: De Oelenwanne. Ne korf vol Riemen en Vertelsels uut Achterhook en Liemers

Uutgever: Firma Gebr. de Boer, Aalten

Initiatief: Schrieverskring Achterhook en Liemers

Redactie: H. D. Korteling en A. J. de Weerd uut Daeventer, van de Sallandse Schrieverskring, en J. Vredenberg uut Haoksbargen van de Twentse Schrieverskring

Umvaank: 160 blz.

Inhold: verhalen en gedichten in 't Achterhoeks en Liemers

Openeumen schrievers: Max Holt, E. B. Vaags-Krosenbrink, Zr. M. Kuenenger, Herman van Velzen, De Hölter [Gerrit Odink], L.E. Menteur, Mevr. Bosch-Wentink, F. Keuper, Beernd Willem, Bartjen oet ut Veld, Hendrik Lansink, G. A. van Loo, H. Krosenbrink, Pater M. Reinders O.F.M., Derk van den Brinkhof, G. J. Klokman, Hendrik Odink, G. A. van der Lugt, G. J. Meinen, B. Stegeman, D. H. Keuper, Derk van den Döker

Uut 't 'Woord vooraf' deur dr. W. Verkade, directeur van de Culturele Raad voor Gelderland:

"Wanneer de voorstanders van het dialect, die onmiskenbaar vóór hebben dat zij regionale groeperingen directer aanspreken, hun strijd voor een erkenning van de waarde daarvan willen winnen, zullen zij ook tot een schrijftaal moeten komen, die tegenover de plaatselijke varianten weer wat meer universeel is"

Uut 'Een groet uit Groningen' deur K. Heeroma:

"De dialectschrijver is tegelijk een dialectliefhebber en zijn oplettende, beschouwende houding tegenover zijn taal verbindt hem met de wetenschappelijke dialectoloog. [...] Maar de dialectschrijver zal nooit bij de beschouwing blijven staan. De beschouwing van de taal is voor hem enkel maar een middel om volkomener in zijn taal te kunnen leven. Het is hem tenslotte niet te doen om de interessantheid van de dialectische taalverschijnselen, maar om de waarheid van de taal die hij krachtens geboorterecht bezit en waarin zijn leven vervuld wordt."

Uut 'Ten Geleide' deur G. J. B. Stork, veurzitter en G. J. H. Krosenbrink, secretarus:

"Jaor'nlange hebbe wi'j [Schrieverskring Achterhook en Liemers] de meugelukheid besprokken um es un buuksken uit'egeven [sic] te kriegen met verhalen van onze leden. Nao völle rikraoderi'je wier d'r too beslotten en 't is ons 'elukt, in heufdzake ok deurdat de heer J. H. de Boer uut Aalten, zelf un groot leefhebber van ons dialect, zeene metwarkinge gaf en ons de toozegginge dei'j 't te willen drukken. [...] de oelenwanne was in vrogger tieden un 'evlochten körfken, waorin ze de nötten bewaarden. Dat körfken wier dan onder de schorsteen 'ehangen, zo dat de nötten dreugen konnen. In zo'n körfken zatten natuurluk ok wel es loze nötten, en now zölt in dit buuksken misschien ok wel es verhalen staon, dee ow minder good anstaot. Mocht dat 't geval waezen: now, dan kö'j denken: da's un lozen.

1967

Titel: Den Zaodbarg. Un spintvat vol Riemen en Vertelsels uut Achterhook en Liemers

Uutgever: Firma Gebr. de Boer, Aalten

Initiatief/redactie: Schrieverskring Achterhook en Liemers

Umvaank: 160 blz.

Inhold: verhalen en gedichten in 't Achterhoeks en Liemers

Openeumen schrievers: J. Bosveld, H. B. Beskers, E. B. Vaags-Krosenbrink, den Hölter [Gerrit Odink], G. A. van Loo, A. Tinneveld, Henk Mistèl, Pater M. Reinders O.F.M., M. Wamsteker-Tuinsma, G. W. Heesen, Jan van Bartjen, G. H. Duenk, Bartjen oet 't Veld, H. Krosenbrink, J. G. Vos, J. Vredenberg, Hendrik Lansink, Harrie Blanken, Max Holt, M. Bosch-Wentink

Uut 't 'Veurwaord' deur G. J. B. Stork, veurzitter en G. J. H. Krosenbrink, sekretaris:

"Als bestuur bunne wi'j slim bli'j met dizze tweede oetgave. Daoroet blik, dat den Schrieverskring zin hef, dat deur ziene leden wordt ewarkt en dat de streekspraoke in Achterhook en Liemers nog een belangriek [sic] plaatse in de harten innömp. Is de naamgevving van kindere al moeiluk, hoovölle zwaorder is dat bi'j een book. Oetendelijke is beslotten töt den name: den zaodbarg. Met dizze ovverwaeging, dat hierin op wordt eslagene, wat der in den zommer ewossene is. Het zaod, dat nog neet edorst is of eschoond. Het wordt opeborgene, zoas het van het land kwam. Wi'j wet neet welk zaod ebroekt wordt umme ovverni'js oet te zaejen. Wi'j wet nog minder, wat der dan van opkump. Wi'j wet allene, dat in den zaodbarg ni'je möggelukheden opeslagene ligt. De tied zal motten oetmaken of dee hoppe töt waorheid wös."

1969

Titel: Schriewied. Verhalen en Gedichten van Neersasse Schrievers

Uutgever: Firma Gebr. de Boer, Aalten

Initiatief: Verbond van Neersasse Schrieverskringen

Umvaank: 160 blz.

Inhold: verhalen en gedichten in 't Sallaands, Achterhoeks, Liemers, Tweènts en Oost-Veluws

Openeumen schrievers: Herman Korteling, J. Th. J. Mentink, Alie Groenhuizen, J. W. Groenstege, Dieks Makkinga, G. Steen, Jan ten Holt, G. Werkman, Mevr. M. Maatman-Kamphuis, H. Entjes, J. Vredenberg, J. A. Wijnhoud, H. Sterken Rzn, Hermen Bomhof, A. van Amersfoort, A. J. de Weerd, Riek Beskers, J. Kalf, Hans Keuper, A. W. ter Horst, Arjan van der Hout, Koop Bakker, Henk Krosenbrink, Mr. K. D. Schönfeld Wichers, J. Kupper, G. A. van Loo, Pater M. Reinders O.F.M., de Hölter [Gerrit Odink], E. B. Vaags-Krosenbrink, G. J. Vaags, Mien Wamsteker-Tuinsma, J. Bosvelt, Broos Seemann, R. J. M. Heerink, B. Plegt

Uut 't 'Waord veuraf':

"Dizzen daarden bundel in de riege worden veurafegaone deur de Oelenwanne en den Zaodbarg. Dizze beide bundels worden deur de Schrieverskring Achterhook en Liemers allene samen esteld. Maor wille wi'j as streektaalschrievers, streektaalspraekers of -laezers unze opgave good verstaon, dan mow ovver de grenzen van de eigen plaatselijke spraoke henkieken. Mow taalgrenzen, of wat wi'j vake ment te zene as grenzen, deurbraeken en unze streektalen in groter verband zeen, in Neersassisch verband. Dan mow neet de verschellen zeen, maor de dudelijke verbindingen, de anteunbaore verwantschop. Vandaor ok den name van dizzen bundel, veur ut aerste op taofel ebracht deur paoter M. Reinders oet de Kranenborg."

1978

Titel: Drenthe's erfgoed

Redactie: Gerrit Kuipers

1984

Titel: 't Witte peerd. Verhalen en gedichten in dialect uut Oostnederland

Uutgever: Uitgeverij Rabeling, Doezebarg

Initiatief: Verbond van Neersasse Dialektkringen

Redactie: Hans Keuper, Hermen Bomhof, Ton Kolkman, Herman Oltvoort

Umvaank: 100 blz.

Inhold: verhalen en gedichten in 't Nedersaksisch van Aoveriessel en Gelderlaand

Openeumen schrievers: Bernard Engelbarts, A.J. de Weerd, G. Steen, Henk Krosenbrink, Alve, Riek Beskers, Everhard Jans, J.W. Groenstege, Frank Löwik, Fenna Buter, Broos Seemann, Baken Jannao, Ton Kolkman, Gerrie van der Waarde-Nikkels, Hermen Bomhof, Rina, Ben Frey, Bertus van den Bremen, Maria Maatman-Kamphuis, Hans Keuper, Knelia, Henk Lettink, J. ter Linde-Duenk, Annie Clemens-Boevink

Uut 't 'Veurwoord' deur Herman Korteling:

"Un enkele plaatselukke- of streekkrante wil nog wel is wat in 't dialect opnemmen; mäör dan mot 't kot en veural "populair" en veur ieder-ieene begriepeluk wèzen. Dat de dialectverhalen en gedichten (meesten-tieds versjes) zich meestentieds meer op ut platteland dan in de stad ofspölt, löt zich begriepen. Veur ut meerendeel van de dialectschrievenden was en is vriewel de ieenige meugelukheid um hun werk gepubliceerd te kriegen de verenigingsblaadjes van oldheidskamers en volkskundige- en dialectkringen Zo ook in onze bekende "Moespot"; al kan däör nieet altied in ieen keer un groot verhaal in eplaats worden. Däörumme is 't zo goed dat ut Verbond van Neersasse Dialektkringen zo noe en dan un verzamelbundel samenstelt, wäörin ook plaatse is veur groter werk. [...] En de lèzers zölt dan weten dat ze in disse bundel van 't jäör 1984 wat van de room van ut dialectschrieven en schrieven in dialect van Twente, Salland, Oost-Veluwe, de Achterhook en Liemers kriegt veur eschötteld."

1985

Titel: Wanneer bin ie riepe...

1990

Titel: Liesterkralen. Honderd Grunneger gedichten

Uutgever: Stichting 't Grunneger Bouk

Redactie: Jan J. Boer

Umvaank: 135 blz.

Inhold: gedichten in 't Grunnings van een keur an dichters

1991

Titel: De Pöste en andere verhalen in dialect

Uutgever: Uitgeverij Rabeling, Doezebarg

Initiatief: Verbond van Neersasse Dialektkringen

Redactie: Kee van Tuinen, Hans Keuper, Wim Lubberding, Everhard Jans

Umvaank: 96 blz.

Inhold: verhalen in 't Nedersaksisch van Aoveriessel en Gelderlaand

Openeumen schrievers: Riek Beskers, Aaltje van den Bremen-van Vemde, Henk J. Fetlaar, Ben Frey (Jan Berend van de Velde), Jantjen Hendriksen (Hendrika Johanna Hendriksen-Lenselink), Jannie Konings-Nijweide, Gerrit Johannes Kraa, Ton Kolkman, Rina (Riek Krosenbrink-Naves), Henk Krosenbrink, Henk Lettink, Jo ter Linde-Duenk, Frank Löwik, Henny Lubberding-Schuitert, Wim Lubberding, Derk Lucassen, Dieks Makkinga, Broos Seemann, Jan Willem Smeitink, Gerrie van de Waarde-Nikkels

Uut 't 'Veurwoord' deur Arie Ribbers, programmamaker/presentator van Umroep Gelderland:

"Aover 't dialect, de streektaal, de moderspraoke (deurhalen wat neet verlangd wodt) is 'n hoop te zeggen. Dat 't steeds minder wodt esprokken bieveurbeeld. En dat 't allene maor deur de olde leu wodt gebruukt. Of dat de spellinggevechten altied vedan zölt blieven gaon. Zal allemaole bes woor waen, maor zolange d'r nog mooie gedichten wodt emaakt in de streektaal, verhalen wodt eschreven in 't dialect en de leu d'r met de bene uuthangt bi-j optredens van Normaal, Spöl, Boh-Foi-Toch en andere artiesten dee de streektaal hoge in 't vaandel hebt staon, dan is ter toch nog hoppe."

1994

Titel: Maandewark, Drèentse verhaolen en gedichten

Uutgever: Stichting Het Drentse Boek, Zuudwolde

Initiatief: Drentse Schrieverskring naor anleiding van 't veertigjaorig bestaon

Redactie: Klaas Kleine, Lukas Koops, Gerard Nijenhuis, Emmy Wijnholds

Umvaank: 284 blz.

Inhold: verhalen en gedichten van haoste elk wel lid is of lid ewest hef van de Drentse Schrieverskring

Openeumen schrievers: Janny Alberts-Hofman, Dick Blancke, Harm Boer, Jannie Boerema, Jan Wolter Borgesius, Hendrik Bos, Ali Brals-Luinge, Ebelina Bruins, Henderikus Tebbe Buiskool, C.J. Casparus, Grietje Clewits, Max Douwes, Harm Drent, Ab Drijver, Bene Dubbelboer, Grada Eding-Askes, Marchien Eising, Marinus Elting, Geert Enting, Ben van Eysselsteijn, Albert Haar, Henk Hadderingh, Michiel van den Heuvel, Hans Heyting, Johan Hidding, Miny Hofsteenge, Geert van 't Hooge, Gé Hoving, Lammert Huizing, Tjaart Imbos, Cobi de Jonge, Egbertus Karst Jr., Jannie Karst, Frouwien Klaassens-Perdok, Klaas Kleine, Jan Berend Klönne, Jannie Kok-Wolbers, Marga Kool, Harm Koops, Lukas Koops, Jan Kuik, Gerrit Kuipers, Jannie Kuipers, Jan Kuper, Hennie Kuijer, Roel de Lange, Anneke M.G. Mensen-Siegers, Albert Metselaar, Nell Meyboom-Veltman, Gerrit Jan Meijering, Egbert Meijers, Huib D. Minderhoud, Willem Johan van der Molen, Arend Mulder, Jan Naarding, Gerard Nijenhuis, Henk Nijkeuter, Beate Plenter, Jans Polling, Jan Poortman, Hendricus Johannes Prakke, Roel Reijntjes, Meine Roswinkel, Theo Rutgers, Suze Sanders, Hans Seidel, Gré Seidell-Broekhuizen, Roelof Sieben, Rieks Siebering, Geert W. Smegen, Geert Smit, Harm Jans Stevens, Gerard Stout, Jan Jantinus Uilenberg, Bonnie Veendorp, Bart Veenstra, Jan Veenstra, Peter van der Velde, Henk Vonk, Marianne van Voorn, Anne de Vries, Jan Weggemans, Gerriet Wilms, Dieuwke Winsemius, Grietje IJken, Jan Zantinge

Uut 'Veertig jaor Drentse Schrieverskring' deur Jannie Boerema, Geert Enting, Albertien Klunder, Lukas Koops en Huib D. Minderhoud:

"Hoe stoer of het ook wezen kan, dat Drentse schrievers kaans zagen um veertig jaor laank heur kring aoverende te holden, tegelieke mit bij zetten opstekende rebulie, is een prestatie die oens mag verwondern. Dat zul niet kunnen as schrievers niet altied behoefte hebt um mit mekare te praoten aover heur wark en aover wat heur drif. Dat zul niet kunnen as het gebruuk van de Drentse streektaol en de stried veur het behold daorvan de Drentse schrievers niet stark mit mekare verbiendt. En nog een maol, het zul niet kunnen as een besef van een historisch arfgoed te maggen beheren niet bij een bulte schrievers dudelijk aanwezig is."

Uut de 'Verantwoording' deur Klaas Kleine, Lukas Koops, Gerard Nijenhuis en Emmy Wijnholds:

"Dit boek is oetgeven ter gelegenheid van virtig jaor Drentse Schrieverskring. Der is perbeerd um van elk wel in die virtig jaor lid west hef een bijdraoge op te nimmen. Dat is bijna lukt."

Titel: Ut de Pütte: Groafschupper Platt föar groot en kläin

Uutgever: Verlag Heimatverein der Grafschaft Bentheim e.V.

Initiatief: Heimatverein der Grafschaft Bentheim

Redactie: Wilhelm Horstmeyer, Nordhorn; Willy Friedrich, Uelsen; Jan Mülstegen, Esche; Albert Rötterink, Emmelkaamp; Heinrich Voort, Gildehoes

Umvaank: 104 blz.

Inhold: stokken aover de geschiedenis van de Graofschop Benthem, herinnerings, verhalen en gedichten in 't Graofschopper plat

Openeumen schrievers: Jan Mülstegen, Wilhelm Buddenberg, Fritz Berentzen, Karl Sauvagerd, Heinrich Kuiper, Ludwig Sager, Willy Friedrich, Gerda Künnen, Janette Boerrigter-Kleine Brookhuis, Swenna Ydel, Albert Rötterink, Hermann Kronemeyer, Hermann Bleumer, Heinrich Hensen, Christa Brinkers, Bernhard Dreyer, Carl van der Linde, Jan Harm Kip, Lucie Rakers, Heinrich Roters, Gerhard Butke, Gertrud Kovert, Friedel Ostermann, Dr. Arnold Rakers

Uut 't 'Vöarwoaard' deur Dr. Heinrich Voort, 1. Vöarsitter van 'n Heimatverein van de Groafschup Bäinthem:

"To de Arbäid, de denn Heimatverein as siene grote Plicht ansött, höard ok et Eären en Achten van de plattdüütsche Modersproake en sik de voar iensetten, at se ouns bliff. Men kann geröst seggen, at dat van Beginn of an (dat was 1910) altied geböard is. Et book "Ut de Pütte", wat nuw de Allgemeenheet bekäind maakd wödd, sall doaar sien Deel to doon. Hoast twee Dutzend Plattschriewers ut verschillende Gebieden van 't Bäinthemsche Laand kwammen to Woaard."

Uut de 'Ienläiding' deur Wilhelm Horstmeyer:

"Met denn Titel van et Book "Ut de Pütte" sall seggd wödden, wu deepdäinkend en scheppend de plattdüütsche Sproake is. Disse Püffe dörf nich utdröägen. Et gaff Ground genoog, üm ditt Book heruttogewen. Et göink de eärst üm, üm de plattdüütsche Literatur van ounse Streek antofüllen. Dann stöck de noch de Gedachte achter, Leefhebbers van et plattdüütsche Taal Mood to maken, verdan platt to proaten, to lesen en at 't kann ok to schriewen. Et Leste is glückd; 'ne hele Riege nije Plattschriewers bint de bijkömmen. [...] De Herutgewers goat de van ut, dat met ditt Book ok denn plattdüütschen Leseweddstried, denn al sijnd 'n good twintig Joaar geregeld lopp, verdan ofhollen wodd. Föar Lesers ien Schole en Huus kann disse aule en nije plattdüütsche Literatur, de hier bijmekaar gadderd is, sien Deel bijdrägen."

1997

Titel: Pluzen: verhalen en gedichten in de streektaal

Uutgever: Iesselakkedemie, Kampen

Initiatief: Iesselakkedemie en Dialektkringe Salland en Oost-Veluwe

Redactie: Iesselakkedemie

Umvaank: 126 blz.

Inhold: verhalen en gedichten ekeuzen uut inzendings veur de literaire wedstried veur streektaalschrievers, organiseerd deur de Iesselakkedemie en de Dialektkringe Salland en Oost-Veluwe

Openeumen schrievers: Dicky Kersing, Wim Lubberding, Bertus van den Bremen, Johan Toorneman, Gerrie van der Waarde-Nikkels, H. de Ruiter, J.G. Tichelaar, H. van den Sigtenhorst, Irene van Oenen, Klazien Bijker, Trijnie van Eerde-Snoek, Broos Seemann, Riek van der Wulp-Heutink, Ina Pap, Jan van Leeuwen, A.A. Hofstede, B. Riesebos, F. Woltman-Groen, T. Mekking-Last en K.J. Romkes

Uut 't 'Voorwoord' deur Philomène Bloemhoff-de Bruijn:

"Zoals wellicht bekend, organiseren de IJsselakademie en de Dialektkringe Salland en Oost-Veluwe iedere twee jaar een literaire wedstrijd voor streektaalschrijvers, met als doel het schrijven in de streektaal te stimuleren. [...] Het geheel overziend was [de jury] ditmaal evenwel wat teleurgesteld over de resultaten van deze wedstrijd [van 1996]. Zowel kwantitatief als ook kwalitatief blijven, naar haar oordeel, de resultaten wat achter bij die van de voorgaande jaren. [...] Veel schrijvers grijpen terug op (jeugd)herinneringen: op zich geen slecht onderwerp wanneer er enigszins afstand van is genomen. Aan dat laatste schort het echter nogal eens bij de onderhavige inzendingen. Ook de toevoeging van een belerende moraal maakt veel verhalen en gedichten in de ogen van de juryleden niet sterker. [...] In op één na alle categorieën zijn toch zoveel positieve uitschieters te vinden dat de uitreiking van een eerste en tweede prijs gerechtvaardigd wordt geacht. [...] Nadat de jury haar beoordeling had gegeven en het duidelijk was geworden dat ook ditmaal wel weer een aantrekkelijke bundel uit de inzendingen zou kunnen worden samengesteld, werd op het bureau van de IJsselakademie de uiteindelijke keuze voor deze bundel gemaakt. [...] De titel van de bundel, Pluzen, is ontleend aan de bijdrage van Dicky Kersing, die haar gedichtencyclus deze titel meegaf."

2002

Titel: alles plat(t). Anthologie/Bloemlezing aus/uit Achterhoek en Liemers, Grafschaft Bentheim, Twente, Westfalen

Uutgever: Achterland, Vrene

Redactie: André Hottenhuis, Henk Krosenbrink, Henk Lettink, Richard Schmieding, Tim Sodmann en Hans Taubken

Umvaank: 449 blz.

Inhold: proza en poëzie uut de Achterhoek, de Liemers, de Graofschop Benthem, Twente en Westfalen

Openeumen schrievers: Ottilie Baranowski, Georg Bühren, Dieter Harhues, Norbert Johannimloh, Siegfried Kessemeier, Henk Krosenbrink, Henk Lettink, Albert Rüschenschmidt, Gerhard Butke, Erich Gövert, Jan Mülstegen en aandern

Uut 't veurwoord:

"Use Herrgott gaff us de Spraoke, dat wi meteenanner spriäken könnt. Wi sünd met use Moderspraoke upwassen, könnt met örer Hölpe us verstaohn un meesttieds auk verstännigen. Spraoke lött sick fasthollen... un höllt sölws fast. Wi könnt se upschriewen, schriewend praoten üöwer Lust un Leed, üöwer Guott un de Welt, äs men dat sao seggt, un dann dat Ganze unner de Lüe brengen. "Wat schriewen steiht, dat blifft in alle Iewigkeit!" Wann et dann Mundartdichtung, Lyrik un Prosa is, staoht wi daomet up de Sunnensiet van't Liäwen. Dann lauhnt et sich, dat auk annere dat gewaohr wärd.

Dat häfft sick auk all Jaohre Dichterslüe dacht, de sich in Schriewerkringe in't Mönsterland un in Achterhook, Liemers, Bentheim un Twente tosammen wiärkt. Je grötter Europa wärd, üm so wichtiger is't, dat Naobers sich uttuusket. Dat is iärst recht sao hier bi us, un dat wi daobi usen aollen Schatt, de Moderspraok lebennig holt met Poesie, Lyrik un Gedanken, de in use Tied paßt un us viellicht up den gemeenschapplicken Patt in kuemmenden Jaohren en biätken Wiesheit tostüert."

2003

Titel: Scheupers van de taol: bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2003

Opmarking: in 2011 verscheen een neie editie onder de titel Scheupers van de taol: bloemlezing van de Drèentse Schrieverij 1837-2011

Uutgever: Stichting Het Drentse Boek, Zuudwolde

Initiatief: Het Drentse Boek, Hermien Haar, Rieks Siebering, Rouke Broersma

Redactie: Rouke Broersma

Umvaank: 232 blz.

Inhold: körte levenbeschrievinkies van Drèentstalige schrievers die tussen 1837 en 2003 boeken epubliceerd hebt, mit gedichten en/of prozafragmenten van heur

Openeumen schrievers: Een Drenther, D.H. van der Scheer. Harm Boom, A.A. Steenbergen, A.L. Lesturgeon, Willem Seymour Mulder, Harm Tiesing, Lucas Jonker, Albert Dening, L.A. Roessingh, J.H. Bergmans-Beins, H. van Dijk, J.J. Uilenberg, Grietje Clewits, Lammert Braaksma, J. Poortman, Jan Naarding, Harm Drent, Roel de Lange, Bart van Oosteringh, H.J. Stevens, Harm Koops, Jan Kuik, Frouwien Klaassens-Perdok, Johan Hidding, Hans Heyting, Peter van der Velde, Gerrit Kuipers, Roelof Sieben, Bart Veenstra, Max Douwes, Bonnie Veendorp, Roel Reijntjes, Gerriet Wilms, Jan Zantinge, Janny Alberts-Hofman, Gré Seidell-Broekhuizen, Gerard Nijenhuis, Klaas Kleine, Rieks Siebering, Ab Drijver, Jannie Boerema, Miny Hofsteenge, Jans Polling, Klaas Koops, Marga Kool, Gerard Stout, Martin Koster, Ton Kolkman, Jan Veenstra, Dick Blancke, Lukas Koops, Suze Sanders, Egbert Hovenkamp II, Erik Harteveld, Beate Plenter, J.B. Klönne, Anne Doornbos, Henk Nijkeuter, Stieneke Boerma, Grietje IJken en Sander Broersma. In de editie van 2011 bint toeëvoegd: Rouke Broersma, Anneke Mensen-Siegers, Herma Stroetinga, Ton Peters, Jan Germs, Jennie Lambers-Niers, Ria Westerhuis, Abel Darwinkel en Delia Bremer

Uut de 'Inleiding en verantwoording' deur Rouke Broersma:

"Treffender typering van de Drentse taalgemeenschap dan die in Marga Kool's Schèupers van de taal moet ik nog tegenkomen. Zowel de verscheidenheid (elk dorp zijn eigen kudde, elk dorp zijn eigen Drents) als het gemeenschappelijke (het sobere en schrale, de afkeer van het grote woord, het omzichtige, de verborgen gevoelens) laten zich gewillig vangen in de aloude metafoor van de schaapskudde met haar herder. [...]

In 1993 verscheen Drèentse Schrieverij, een Drentse literatuurgeschiedenis. Toen al bestond het plan een bloemlezing samen te stellen die dat geschiedverhaal op de voet zou volgen. Dat is er nu dan van gekomen, maar anders en rijker dan voorzien, want Nijkeuter's proefschrift van 2001*) (kortweg Nijkeuter) heeft het inzicht in de geschiedenis van de Drentse literatuur - en vooral die van de negentiende en vroeg-twintigste eeuwse schrieverij - aanzienlijk verruimd. [...]

Maar de grondgedachte van DS is in Scheupers niet verlaten. Deze gedachte namelijk: zoals Engelse literatuur literatuur in het Engels is en Nederlandse literatuur literatuur in het Nederlands en Friese literatuur literatuur in het Fries, zo behoren tot de Drentse literatuur alleen die teksten die in het Drents gedacht en geschreven zijn."

2004

Titel: Strèupers van de taol: 25 jaor Roet

Uutgever: Stichting Het Drentse Boek, Zuudwolde

Initiatief: redactie van Roet

Redactie: Martin Koster

Umvaank: 128 blz.

Inhold: verhalen, gedichten, essays, parodieën, polemieken en aoverzettings die tussen 1979 en 2003 in Drèents letterkundig tiedschrift Roet stunden

Openeumen schrievers: Ali Albazzaz, Ian Beldeanu, Gerard Berends, Dick Blancke, Jannie Boerema, Arjen Boswijk, Rouke Broersma, Roel Brouwer, Anne Doornbos, Ab Drijver, Bart FM Droog, Cécile Evers, Gerriet G., Otto van Gelder, Gijsje Gramsma, Ester Heling, Henry Hes, Miny Hofsteenge, Egbert Hovenkamp II, Jint, Frouwien Klaassens Perdok, Klaas Kleine, Gerrit Kleis, J.B. Klönne, Ton Kolkman, Marga Kool, Willem Koopmans, Klaas Koops, Lukas Koops, Martin Koster, Drs. M. Kwant, Nicolette Leenstra, Jenny C. Linde, Guus Middendorp, Marijke Nijboer, Gerard Nijenhuis, Kasper Peters, Ton Peters, Beate Plenter, Henk Poelman, Otjep Rahantoknam, Roel Reijntjes, Djodjie Rinsampessy, Mw. Aafje Roduyt, Suze Sanders, Rieks Siebering, Ger Siks, Trudy Siks Kramer, Gerard Stout, Joop Tempelman, Hanny G. Thies, E. Vandriest, Jan Veenstra, Peter van der Velde, Atze van der Wijk, Grietje IJken, Jan Zantinge

Uut 'Veur de leesder of Van Scheuper naor strèuper':

"Roet bestiet 25 jaor. En daor mut een bloemlezing van komen. Zodat volk dat niet van begun of an abonnee ewest hef zien kan det hij (m/v) hum mishad hef. En ok de generaoties nao oens gewaar worden zult dat der behalve siep, schaop en schèuper en de onvermijdelijke hunebedden ok literair leven in Drenthe bestaon hef."

Titel: Schrievwark. Plattdeutsche Literatur im Deutschunterricht Hamburger Schulen. Ein Lese- und Hörbuch mit zwei CDs

Uutgever: Quickborn-Verlag, Hambörg

Initiatief: uutegeven deur Bolko Bullerdiek in opdracht van de Behörde für Bildung und Sport der Freien und Hansestadt Hamburg en de Plattdeutsche Rat Hamburg

Redactie: Bolko Bullerdiek

Umvaank: 191 blz.

Inhold: gedichten, liedteksten, verhalen en proza-uuttreksels in verscheiden variaanten van 't Platduuts, mit Hoogduutse woordverklaorings in de marge en twee cds

Openeumen schrievers: Ilse Cordes, Klaus Groth, Hermann Claudius, Rudolf Tarnow, Hans Hansen Palmus, Otto Tenne, Gustav Graveley, Johann Beyer, Rolf Zuckowski, Rudolf Kinau, Gerd Spiekermann, Günter Harte, Heinke Hannig, Elisabeth Meyer-Runge, Hans Hansen Palmus, Theodor Storm, Fritz Reuter, Helmut Debus, Oswald Andrae, Gudrun Münster, Hinrich Kruse, Hermann Boßdorf, Otto Tenne, Peter Martens, Magreta Brandt, Wilhelm Wisser, Johann D. Bellmann, Walter A. Kreye, Paul Schureck, Wilfried Wroost, Hertha Borchert, Hein Hoop, Gerd Lüpke, Peter Schütt, Greta Schoon, Erna Taege-Röhnisch, Elke Paulussen, Waltrud Bruhn, Harald Karolczak, Konrad Hansen, Bolko Bullerdiek, Wolfgang Sieg

Uut 't 'Vorwort' deur Bernd-Axel Widmann, Referatsleiter Deutsch und Künste, Behörde für Bildung und Sport, Hamburg:

"Alle Hamburger Schülerinnen und Schüler lernen als einen verbindlichen Inhalt des Deutschunterrichts niederdeutsche Literatur an Hand von vorgelesenen oder selbst gelesenen Beispielen kennen [...] Hamburg setzt damit die von Senat und Bürgerschaft ausgesprochenen Selbstverpflichtungen gegenüber der Europäischen Charta der Regional- order Minderheitensprachen im Bildiungsbereich um. [...] Manche Lehrkrafte werden dieser Sprache so fremd gegenüber stehen wie die Lernenden. Das sollten sie vor ihrer Schülerinnen und Schülern auch nicht verheimlichen. Aber sie sollten ein Vorbild sein an Neugierde und Lernfreude [...] Villicht fangt för den een' oder annern hier de Leev oder dat Interesse för en Språk an, de in de Hansetiet en Weltspråk ween un låter ünner de Röder von'n Fortschritt kåmen is".

2005

Titel: Verdan: gedichten en verhalen uut Oaveriessel in de streektaal

Uutgever: Uitgeverij Elbertinck, Hengel / Stichting Verdan

Initiatief/redactie: tiedschrift Verdan

Umvaank: 55 blz.

Inhold: verhalen en gedichten van dartien Aoveriesselders die bijedragen hebt an tiedschrift Verdan, mit cd

Openeumen schrievers: Herman Hannink, Gerrie van der Waarde-Nikkels, André Hottenhuis, Riek van der Wulp-Heutink, Johanna van Buren, Klaas Wursten [sic], Anne van der Meiden, Frouk Alice Weijs, Herman Finkers, Gerard Oosterlaar, Jannie Bakker-Rietman, Gerrit Kraa, Jan Swennenhuis

Van de achterkaante:

"Deze bijzondere en laatste Verdan-uitgave verschijnt juist tijdens de uitzendingen van de tiende 'KIEKEN WA-J ZEGT', een in Overijssel populair streektaalprogramma van RTV-OOST. [...] "De in deze bundel -met CD- opgenomen schrijvers hebben hun literaire sporen in de provincie zeker verdiend. Wij zijn hen, en ook de vele andere auteurs die hun bijdragen in de afgelopen jaren aan "Verdan" hebben geleverd, zeer erkentelijk."

Uut 'Waorumme gung 'VERDAN' niet verdan? Een poging töt opheldering.':

"VERDAN was een blad veur Oaveriesselse dialecten. [...] De leazers leuten het ofweten. Wie oaver de oorzaken naodenkt, kon wel eens töt de conclusie kommen dat een blad veur heel Oaveriessel te völle evroagd was."

2010

Titel: Verrassend Nedersaksisch. Gedichten uit Groningen, Drenthe, Stellingwerf, Salland, het Land van Vollenhove, Twente, de Achterhoek en de Veluwe

Uutgever: Kleine Uil, Stad

Initiatief:

Redactie: Jan Glas (Grunning), Henk Nijkeuter (Drenthe), Henk Bloemhoff en Peter Riksma (Stellingwarf), Gees Bartels (Sallaand/Laand van Vollenhove en Twente), Henk Krosenbrink (Achterhoek), Philomène Bloemhoff (Veluwe)

Umvaank: 95 blz.

Inhold: gedichten in 't Grunnings, Drèents, Stellingwarfs, Sallaands, Tweènts, Achterhoeks en Veluws

Openeumen dichters:

Van de achterkaante:

"Het Nedersaksisch staat de laatste jaren volop in de belangstelling. Verrassend Nedersaksisch biedt een mooie staalkaart van gedichten uit de zeven regio's waar een variant van het Nedersaksisch gesproken wordt. [...] Deze bundel laat zien dat er gedichten van hoge kwaliteit met veel zeggingskracht te vinden zijn in de derde taal van Nederland: het Nedersaksisch."

2014

Titel: Gloepends mooie verhalen uit Stellingwerf, Groningen, Drenthe, Salland en het Land van Vollenhove, Twente, de Achterhoek en de Veluwe

Uutgever: Stichting Sont / Het Drentse Boek

Initiatief: Sont mit Het Drentse Boek

Redactie: Gees Bartels, Eric van Oosterhout, Annette Timmer, Baukje Bloemert. Keuze emeuken deur: Grunning: Annet Westerdijk, Eline Brontsema, Jan Glas, Tonko Ufkes; Drenthe: Albert de Jonge, Ab Drijver, Marry de Lange, Albert Haar; Stellingwarf: Peter Riksma; Sallaand en Laand van Veno: Gees Bartels, Philomène Bloemhoff-de Bruijn; Twente: Harry Morshuis, Thea Kroese, Harry Nijhuis; Achterhoek: Henk Krosenbrink, Henk Lettink; Veluwe: Philomène Bloemhoff-de Bruijn, Arie Hofstede, Charlotte Giesbers

Umvaank: 112 blz.

Inhold: verhalen in 't Stellingwarfs, Grunnings, Drèents, Sallaands, Tweènts, Achterhoeks en Veluws

Openeumen schrievers: Stellingwarf: Johan Veenstra, Lamkje Hof-de Boer, Jouk (M. Bakker); Grunning: Melle Hijlkema, Erik van der Veen, Aly Freije, Reinder Willem Hiemstra; Drenthe: Marga Kool, Jannie Boerema, Gerard Stout, Anne Doornbos, Jan Veenstra, Erik Harteveld; Sallaand en Laand van Veno: Broos Seemann, Gerrie van der Waarde-Nikkels, Frouk Alice Weijs-Kroek, Jannie Bakker-Rietman; Twente: Gerard Vloedbeld, André Hottenhuis, Gerard Vaanholt; Achterhoek: Hans Keuper, Henk Krosenbrink, Esther Kämink; Veluwe: Bertus van den Bremen, Louis Fraanje, Henk Dijkslag

Uut 't 'Woord vooraf' deur Henk Bloemhoff, secretaris SONT:

"In 2008 verscheen het bekende Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde. In het letterkundig deel moesten de diverse auteurs zich sterk beperken in het opnemen van fragmenten poëzie en proza. Dat was voor de streektaalorganisatie SONT een van de belangrijkste motieven voor de uitgave van een bloemlezing uit de Nedersaksische poëzie, die in 2010 onder de titel Verrassend Nedersaksisch bij Uitgeverij Kleine Uil verscheen. [...] Uiteraard worden er in het Nedersaksisch niet alleen mooie gedichten geschreven, maar ook verhalen, romans en columns. Het ligt dus voor de hand dat SONT na Verrassend Nedersaksisch ook het proza in de spotlights wil zetten".

Dit stok is eschreven in 't Zuudwest-Drèents.